Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Góp phần hình thành và phát triển năng lực tư duy và lập luận toán học cho học sinh thông qua dạy học chủ đề Tổ hợp - Xác suất

Mục đích của đề tài "Góp phần hình thành và phát triển năng lực tư duy và lập luận toán học cho học sinh thông qua dạy học chủ đề Tổ hợp - Xác suất" là đề xuất một số biện pháp dạy học kiến thức, rèn luyện kỹ năng giải toán trong chủ đề Tổ hợp - Xác suất cho học sinh theo định hướng hình thành và phát triển một số năng lực tư duy và lập luận.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Góp phần hình thành và phát triển năng lực tư duy và lập luận toán học cho học sinh thông qua dạy học chủ đề Tổ hợp - Xác suất SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN ---------- SÁNG KIẾN KHOA HỌC GIÁO DỤC TÊN ĐỀ TÀIGÓP PHẦN HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TƯ DUY VÀ LẬP LUẬN TOÁN HỌC CHO HỌC SINHTHÔNG QUA DẠY HỌC CHỦ ĐỀ TỔ HỢP - XÁC SUẤT LĨNH VỰC: TOÁN HỌC MÔN: TOÁN NĂM HỌC: 2021 - 2022 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT NGHI LỘC 3 ---------- SÁNG KIẾN KHOA HỌC GIÁO DỤC TÊN ĐỀ TÀIGÓP PHẦN HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TƯ DUY VÀ LẬP LUẬN TOÁN HỌC CHO HỌC SINHTHÔNG QUA DẠY HỌC CHỦ ĐỀ TỔ HỢP - XÁC SUẤT LĨNH VỰC: TOÁN HỌC MÔN: TOÁN GIÁO VIÊN: NGUYỄN THỊ QUỲNH HOA SỐ ĐIỆN THOẠI: 0975753996 NĂM HỌC: 2021 - 2022 MỤC LỤCPHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ ........................................................................................... 1PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU..................................................................... 3 A. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÍ LUẬN VỀ NĂNG LỰC TOÁN HỌC. ................. 3 I. MỤC TIÊU CHƯƠNG TRÌNH MÔN TOÁN THPT ......................... 3 II. YÊU CẦU CẦN ĐẠT VỀ NĂNG LỰC ........................................... 3 III. MỘT SỐ KẾT QUẢ ĐIỀU TRA KHẢO SÁT THỰC TRẠNG DẠYVÀ HỌC TỔ HỢP – XÁC SUẤT Ở TRƯỜNG THPT ........................................... 5 B. GÓP PHẦN HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TƯ DUYVÀ LẬP LUẬN TOÁN HỌC THÔNG QUA DẠY HỌC CHỦ ĐỀ TỔ HỢP – XÁCSUẤT......................................................................................................................... 6 I. BIỆN PHÁP 1. HƯỚNG DẪN VÀ TẬP LUYỆN CHO HỌC SINHKHẢ NĂNG NHÌN BÀI TOÁN DƯỚI NHIỀU GÓC ĐỘ KHÁC NHAU ĐỂ TÌMĐƯỢC NHIỀU PHƯƠNG ÁN GIẢI QUYẾT KHÁC NHAU. ............................... 6 II. BIỆN PHÁP 2. TẬP LUYỆN CHO HỌC SINH THÓI QUENKHÔNG SUY NGHĨ RẬP KHUÔN, MÁY MÓC, KHÔNG PHỤ THUỘC VÀOCÁC DẠNG BÀI CÓ SẴN ĐỂ HÌNH THÀNH TƯ DUY LOGIC, XỬ LÍ LINHHOẠT TRƯỚC NHỮNG TÌNH HUỐNG MỚI. ................................................... 11 III. BIỆN PHÁP 3. KHUYỄN KHÍCH VÀ TẠO ĐIỀU KIỆN ĐỂ HỌCSINH TỰ XÂY DỰNG BÀI TOÁN MỚI DỰA TRÊN CÁC BÀI TOÁN TỔ HỢP– XÁC SUẤT CƠ BẢN NHẰM PHÁT TRIỂN TƯ DUY SÁNG TẠO. .............. 14 IV. BIỆN PHÁP 4. ĐƯA RA MỘT SỐ BÀI TOÁN MANG TÍNHTHỰC TIỄN VỀ CHỦ ĐỀ TỔ HỢP – XÁC SUẤT NHẰM TẠO CƠ HỘI ĐỂ HỌCSINH TRẢI NGHIỆM, ÁP DỤNG TOÁN HỌC VÀO THỰC TIỄN. .................. 38 C. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG VÀ TRIỂN KHAI KẾT QUẢ CỦA ĐỀ TÀI. 42 1. Khả năng ứng dụng của sáng kiến kinh nghiệm ....................................... 42 2. Thực nghiệm sư phạm .............................................................................. 42PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .............................................................. 44TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................... 46 PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài. Môn Toán ở trường phổ thông mang ý nghĩa là môn học công cụ, song nócũng là môn học rèn luyện được nhiều năng lực cho học sinh đặc biệt là năng lực tưduy và lập luận. Người ta thường nói môn Toán là môn “thể thao trí tuệ”. Dạy Toánkhông phải là đơn thuần cung cấp một vài công cụ tính toán cho các môn học khácmà người giáo viên phải biết truyền cảm hứng và ngọn lửa đam mê cho các thế hệhọc sinh, tạo sự hào hứng cho các bạn trẻ yêu toán. Để làm được như vậy thì trongquá trình dạy học toán chúng ta cần làm tôn lên vẻ đẹp của toán học và làm nó hấpdẫn hơn. Vẻ đẹp của Toán học sẽ được tôn lên nếu như giáo viên dạy toán biết khaithác một bài toán dưới nhiều khía cạnh cho học sinh và gắn liền với thực tiễn. Mộttrong những chủ đề Toán học có nhiều ứng dụng trong các môn khoa học khác cũngnhư trong thực tiễn cuộc sống là Tổ hợp - Xác suất. Các bài toán trong chủ đề phongphú và đa dạng, có nhiều phương pháp giải khác nhau. Dù nội dung của chủ đề Tổhợp - Xác suất khó và dễ mắc sai lầm thì thời gian để dạy phần này lại khá ít, đồngthời việc khai thác các tiềm năng của chủ đề để phát triển các năng lực cho học sinhcòn khá eo hẹp. Các bài tập về Tổ hợp - Xác suất trong sách giáo khoa chỉ đơn thuầnlà các bài toán rất cơ bản, chủ yếu vận dụng trực tiếp các công thức ở mức độ nhậnbiết và thông hiểu. Tuy nhiên, nếu biết khai thác một cách khéo léo có thể biến đổi,chuyển hóa các bài toán đó sang mức vận dụng, vận dụng cao và thậm chí có thểđưa vào đề thi học sinh giỏi cấp Tỉnh. Qua thực tế giảng dạy và qua tìm hiểu các đềthi tốt nghiệp THPT, đề minh họa đề thi tốt nghiệp THPT, đề thi thử tốt nghiệpTHPT của các trường tr ...