Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Hình thành và củng cố tri thức thể loại trong dạy học đọc hiểu văn bản Ngữ văn 10 Trung học phổ thông theo chương trình 2018

Sáng kiến kinh nghiệm hướng đến việc góp phần nâng cao chất lượng của hoạt động đọc văn bản trong dạy học Ngữ văn ở trường phổ thông theo hướng phát triển phẩm chất và năng lực của HS.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Hình thành và củng cố tri thức thể loại trong dạy học đọc hiểu văn bản Ngữ văn 10 Trung học phổ thông theo chương trình 2018 PHẦNI.ĐẶTVẤNĐỀ1.LÍDOCHỌNĐỀTÀI. Giáodụcnướctahiệnnayđãvàđangkhôngngừngđổimớivề chương trình,phươngpháp,vềtưduytrongdạyvàhọcđểthíchnghivớithếgiớiđang rấtnhiềubiếnđộng.DạyvàhọcmônNgữvăncũngnằmtrongxuthếđổimới ấy.Cácnhànghiêncứu,cácnhàgiáodục,nhữngngườiyêuvănchươngluônđặtracâuhỏiphảilàmthếnàođểđưamônNgữvăntrởvềvớivịtríxứngđángcủa nó? GiáosưPhanTrọngLuậnluôntrăntrở:Vấnđềthứnhấtlàchươngtrình một mônhọcthay đổinhư thế nàochứ khôngphảilàcó nênthay đổihay không?.Nhưmọingườiđềubiết,chươngtrìnhdạyhọcvănđãthayđổitừ baphânmônđượcxâydựngtáchrời,độclậpđếnchươngtrìnhNgữvănmớiđượcxâydựngtheonguyêntắctíchhợp.Tíchhợp ở đâyđượchiểulàsự gắnkết, phốihợpcáclĩnhvựctrithứcgầnnhaucủacácphânmônĐọcvăn,TiếngViệt, Làmvănnhằmhìnhthànhvàrènluyệntốtcáckĩnăngđọc,viết,nóivànghechohọcsinh.Chươngtrìnhgiáodụcphổthông2018thựchiệnởcả3cấphọcđược xâydựngtheohìnhthứccuốnchiếuvànămhọctới20222023sẽthựchiệncho họcsinhlớp10THPT. TheotinhthầncủachươngtrìnhGDPT2018đượcxâydựngtheotrụcĐọcViếtNóivàNghenhằmhìnhthànhchocácemnănglựcngônngữ ở tấtcảcáchìnhthức:đọc,viết,nóivànghe,trongđóbaogồmcảnănglựctìmkiếm vàxử líthôngtintừ nhiềunguồnkhácnhauđể viếtvànói;giúpHSsử dụngtiếngViệtchínhxác,mạchlạc,cóhiệuquả vàsángtạovớinhữngmụcđích khácnhautrongnhiềungữcảnhđadạng. Số tiếtdạyđọchiểuvănbản ở cả chươngtrìnhhiệnhànhvàchương trìnhGDPT2018thựchiện ởnămhọctớichiếmtỉ lệ lớnvìthế khidạyđọc hiểuvănbảnchohọcsinh ở trườngTHPTgiáoviênphảivậndụngmộtcách tổnghợpcáctrithứcvàkĩnăngkhôngchỉ củaNgữ Vănmàcònhuyđộngcáckiếnthứcvàkĩnăngcủacácmônhọckhácnhằmđáp ứngyêucầuvề sự tănglêncủakhốilượngtrithứcngàycàngcaocủacuộcsốnghiệnđại. Trọngtâmvẫnlàthôngquanhữngvănbảnvănhọcđặcsắc,giúpHSphát triểnnănglựcthẩmmỹ,nhạycảmvàtinhtế vớicácsắctháicủatiếngViệt, giúpHSbiếtđọcvàcóhứngthúđọccáctácphẩmvănhọc,biếtviết,thảoluận vàcóhứngthúviết,thảoluậnvềcácvănbảncùngthể loạinhờ đócácemcócơ hộikhámphábảnthânvàthế giớixungquanh,thấuhiểuconngười,cócátínhvàđờisốngtâmhồnphongphú,cóquanniệmsốngvàứngxửnhânvăn. GiúpHSpháttriểnnănglựctư duy,đặcbiệtlàtư duysuyluận,phản biện,biếtđánhgiátínhhợplívàýnghĩacủanhữngthôngtinvàýtưởngđược tiếpnhận;giúpHSpháttriểnnănglựctưởngtượngvàsángtạo,sựtựtin,năng lựctựlập,nănglựchợptácvàtinhthầncộngđồng. 1 GiúpHShìnhthànhvàpháttriểnphươngpháphọctập,nhấtlàphươngpháptựhọcđểcóthểtựhọcsuốtđờivàbiếtứngdụngnhữngkiếnthứcvàkĩnănghọcđượcvàocuộcsống.Nhờđượctrangbịkiếnthức,kĩnăngvàcókinh nghiệmđọcnhiềukiểuvănbản(VB)khácnhautrongnhàtrường,khitrưởngthành,HScóthể tựđọcsáchđể khôngngừngnângcaovốntrithứcvàvănhóacầnthiếtchocuộcsốngvàcôngviệc. TrangbịchoHSnhữngkiếnthứcphổthông,cơbảnvàhiệnđạivềtiếngViệtvàvănhọc,gópphầnpháttriểnvốntrithứccănbảncủamộtngườicóvănhóa.GiúpHScóđượchiểubiếtvềmốiquanhệgiữangônngữvàvănhọcvới đờisốngxãhội. BồidưỡngchoHScótháiđộ tíchcựcvàtìnhyêuđốivớitiếngViệtvà vănhọc,quađóbiếttrântrọng,giữ gìnvàpháttriểncácgiátrị vănhóaViệt Nam,cóthóiquenvàniềmvuiđọcsách,cótinhthầntiếpthutinhhoavănhóa củanhânloại,cókhả nănghộinhậpquốctế,trở thànhnhữngcôngdântoàncầu,nhưngluôncóýthứcvềcộinguồnvàbảnsắccủadântộcViệtNam.NgoàirachươngtrìnhNgữvănởbậctrunghọcphổthông,mônNgữvăncòncóthêmmụctiêutrangbị kiếnthứcvàkĩnăngtheođịnhhướngnghề nghiệpcủa HS.Chẳnghạn,nhữngHScóxuhướnghọcđạihọcnhữngngànhnghềcóliên quantrựctiếpđếnNgữvănthìđượchọcsâuhơndướihìnhthứccácchuyênđềtựchọn. ChươngtrìnhNgữ văn2018đượcxâydựngtheotrụcĐọcViếtnóiVàNghenhưngĐọchiểuvănbảnlànộidungdạyhọcthenchốtcủamônNgữvăn. Thứnhất,giáoviêncầnxácđịnhrõvịtrícủadạyhọcđọchiểuvănbảnnhìntừcấutrúcchươngtrình: Đọchiểuvănbảnlànộidungdạyhọcquantrọngbậcnhất,khichương trìnhđãxácđịnhrõhaitrụcchínhcủadạyhọcNgữvănlàđọcvănvàlàmvăn. Thờigiandànhchodạyhọcđọchiểuvănbảnchiếmphầnlớnthờigian dạyhọctoànmônhọc. Phầncungcấpdữliệuphụcvụtrựctiếpchodạyhọcđọchiểuvănbản chiếmphầnlớnsốtrangcủasáchgiáokhoaNgữvăncảtrongchươngtrìnhhiệnhànhvàSGKchươngtrìnhgiáodụcphổthông2018. Thứhai,giáoviêndạyNgữvăncũngcầnxácđịnhthêmvịtrícủadạyhọcđọchiểuvănbảnnhìntừmụctiêucủamônNgữvăn.Dạyhọcđọchiểuvănbảnđảmbảophầnlớnmụctiêubồidưỡng“trithứcngữvăn”chohọcsinh(trithứcngữ vănlàmộtthuậtngữ mangtínhquy ước,dùngđể chỉ cácloạitrithứcmàmônNgữvăncónhiệmvụđưađến/bồidưỡng/củngcốchohọcsinhhoặcgiúp họcsinhtựkiếntạochomìnhtrongquátrìnhhọc). Thứba,vịtrícủadạyhọcđọchiểuvănbảnnhìntừhoạtđộngkiểmtra,đánh giá. 2 Nộidungkiếnthứccủadạyhọcđọchiểucũnglànộidungchínhcủakiểmtra,đánhgiá(khôngchỉđốivớihọcsin ...