Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Khai thác chi tiết nghệ thuật trong tác phẩm tự sự Ngữ văn 12

Mục đích nghiên cứu của đề tài nhằm giúp học sinh có nền tảng lí luận văn học, có năng lực phân tích, để hiểu sâu sắc giá trị tác phẩm văn học nói chung và khai thác chi tiết nghệ thuật trong tác phẩm văn xuôi tự sự nói riêng. Giúp các em có kĩ năng làm bài văn cảm thụ chi tiết, đáp ứng được yêu cầu của kì thi THPT quốc gia theo tinh thần đổi mới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Khai thác chi tiết nghệ thuật trong tác phẩm tự sự Ngữ văn 12 BÁOCÁOKẾTQUẢ NGHIÊNCỨU,ỨNGDỤNGSÁNGKIẾN1.Lờigiớithiệu Chitiếtnghệthuậtlàmộttrongnhữngyếutốquantrọngcủatácphẩmtựsự.Tàinăngcủanhàvănthườngbộclộquaviệcsửdụngchitiết.Nhàvăncóthể“bịa”racốttruyệnnhưngchitiếtphảicótừđờisống,ởkhảnăngghinhận,từngtrảicủabảnthân.Nhữngtácphẩmvănxuôitự sự đượcđưavàogiảngdạytrongchươngtrìnhTHPTlànhữngsángtạotinhthầnđộcđáocủangườinghệ sĩ.Mỗitácphẩmmangsắctháiriêngnhư mộtkhobáuvừalộthiên,vừabímật.Nhiệmvụ củangườigiáoviênlàgiúphọcsinhbiếtcách mở vàkhámphákhobáuđó,nhấtlàphầnchìm.“Mộttácphẩmđượcvínhưbóng đèn điện thì những chi tiết hay như những sợi dây tóc phát sáng”(NguyễnThanhTú).Phảilàmsaođể dâytócnghệ thuật ấybậtsáng.Nhưngbắtđầutừ đâu,như thếnào?thìđòihỏisự khéoléotìmtòi,sángtạocủangườigiáoviên. Trướcđây,khiđọchiểuvănbảnvănhọc,chúngtachỉtìmhiểukháiquátđặcsắcvề nộidungvànghệ thuậtcủatácphẩm.Vìvậy,nhữnglớptrầm tíchýnghĩavànhiềuphươngdiệnnghệthuậtcủatácphẩmchưađượcphátlộ.Cùngvớibướctiếncủalýluận,khiphântíchtácphẩmtự sự hiệnđạitheođặctrưngthể loại,chúngtađãđisâutìmhiểunhânvật,tìnhhuống truyện,kếtcấu,giọngđiệutrầnthuật,ngônngữ…màchưachúýđúngmứcđếnchitiếtnghệ thuật.Vìvậy,bàigiảngnhiềukhirơivàokhôkhan,thiếusinhđộng,hấpdẫn.Đốivớigiáoviên,việcgiảngdạytácphẩmtự sự chưathựcsựcónhiềucảitiến,đổimớiphươngpháp.Khikhaitháctácphẩmcòn lúngtúng,bởiphảichạyđuavớilượngthờigianquyđịnh.Mặtkhác,theothói quencủanhiềungười,trongtácphẩmtự sự chỉ quantâmđếncốttruyện,nhânvật,tìnhhuốngvànhữngđề kiểmtracủahọcsinhcũngthườngxoayquanhcácvấnđềtrên,đócũnglànguyênnhânlàmchobàiviết củahọcsinhtrở nênítmớimẻ vàsâusắc.Trongkhiđó cácchitiết trongmỗitácphẩm 1mới thực sự là tế bào, là mạch máu tạo nên sức sống và vẻ đẹp củatừngthiêntruyện.Vậylàmsaođể giáoviênvàhọcsinhcùngkhaithácđược hếtvẻđẹpcủathiêntruyện? Từ những trăntrở đó, ngườiviết lựachọn hướng nghiêncứu vấnđềkhaithácchitiếtnghệthuậttrongtácphẩmtựsự.Tuynhiên,tácphẩmtựsựtrongchươngtrìnhphổ thôngkhánhiều,lượngchitiếtnghệ thuậtkhálớn.Mặtkháchainămtrởlạiđây,BộGD&ĐTđãđịnhhướngthiTHPTQuốcgia tậptrung ởlớp12.Vìvậy,trongphạmvisángkiếnnày,ngườiviếtchỉ giới hạnKhaithácchitiếtnghệthuậttrongtácphẩmtựsựNgữvăn12.2.Tênsángkiến: KhaithácchitiếtnghệthuậttrongtácphẩmtựsựNgữvăn123.Tácgiảsángkiến:Họvàtên:TrầnThịDiễmHằngĐịachỉ:TrườngTHPTHaiBàTrưng,P.HùngVương,TPPhúcYên,tỉnhVĩnhPhúc.Email:diemhanghbt@gmail.com4.ChủđầutưsángtạorasángkiếnTácgiả:TrầnThịDiễmHằngTrTrtRẦNThỊDiễmHằngầnThịDiễmHằng.Chứcvụ:GiáoviêntrườngTHPTHaiBàTrưng.5.Lĩnhvựcápdụngsángkiến Lĩnhvựcápdụngsángkiến:MônngữvănTHPT(trọngtâm:Ngữvăn 12) Vấnđề màsángkiếngiảiquyếtlà Khaithácchitiếtnghệ thuật trongtácphẩmtựsựNgữvăn12 Xáclậpcáchoạtđộng,cácbướcdạyvàlàmkiểubàinghịluậnvềchitiếttrongtácphẩmtựsự. Giúphọcsinhcónềntảnglíluậnvănhọc,cónănglựcphântích,đểhiểusâusắcgiátrị tácphẩmvănhọcnóichungvàkhaithácchitiếtnghệthuậttrongtácphẩmvănxuôitựsựnóiriêng. 2 Giúpcácemcókĩnănglàmbàivăncảmthụchitiết,đápứngđượcyêu cầucủakìthiTHPTquốcgiatheotinhthầnđổimới.6.Ngàysángkiếnđượcápdụnglầnđầuhoặcápdụngthử Nămhọc201820197.Môtảbảnchấtcủasángkiến7.1.Cơsởlíluận,cơsởthựctiễncủavấnđềnghiêncứu7.1.1.Cơsởlíluận Xuấtpháttừ đườnglối,quanđiểmcủaĐảngvề giáodụcvàđàotạo:“Đổimớicănbảntoàndiệngiáodụcvàđàotạo,đáp ứngyêucầucông nghiệphóa,hiệnđạihóatrongđiềukiệnkinhtế thị trườngđịnhhướngxã hộichủ nghĩavàhộinhậpquốctế”.Để thựchiệnthắnglợiquanđiểmđó,BộGD&ĐTđãcónhiềuchủtrương,biệnpháp,chỉđạocácSở,ban,ngành,cácnhàtrườngtíchcực,chủđộngnghiêncứu,đổimớinộidung,hìnhthứcvàphươngphápgiảngdạyđể:“Mỗihọcsinhkhôngphảilàcáihũđể chúngta đổđầynước,màmỗihọcsinhlàmộtbóđuốcmàtaphảithắpchosángrực”. Dạyvăncũngkhôngnằmngoàiquiluậtcủaviệcdạyhọcnóichungđó. Nónhấtthiếtphảiđổimớitheohướngpháthuyđượctínhchủđộng,tựgiác,sángtạo,đemlạiniềmsaymêvớimônhọccủahọcsinh. Mặtkhác,vớiđặctrưngcủabộ môn,tiếpnhậnvàcảmthụ vănbảnvănhọclàđiềuvôcùngquantrọngvớingườihọcvăncũngnhưngườidạyvăn.Bởilẽtácphẩmvănchươnggiốngnhư “tảngbăngtrôi”,phầnnổithìítmàphầnchìmthìnhiều.Mỗingườihọcvănnhưmộtngườithợmỏ,đàotừnglớpquặngẩnsâudướitừngvỉađácứngvàthônhámđể tìmra“hợpchấtRadium”choriêngmình.Trongđó,việckhaithácchitiếtnghệthuậttrongtácphẩmtự sựlàmộtthaotácvôcùngcầnthiết. Aiđóđãvímỗichitiếtnghệthuậtnhưmộtviêngạchnhỏgópxâynêntòathànhvĩđại,lộnglẫycủangôntừ –nhữngtácphẩmvănhọc.Phântích, cảmnhậnvề chitiếtnghệ thuậttrongtácphẩmtự sự,vìthế,đãtrở thànhmộtviệclàmcầnthiết,thậmchílàmộtthửtháchvớinhiềugiáoviênvàhọc 3sinh.Chính ở đâyngườiviết,ngườinóicóthể chứngminhkhả năngpháthiện,cảmthụvănchương, ...