Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Khai thác không gian và tư duy triết học để nâng cao chất lượng dạy học truyện cổ tích Tấm cám trong chương trình Ngữ văn lớp 10 tại trường trung học phổ thông

Mục đích nghiên cứu của đề tài nhằm nghiên cứu, đề xuất, tìm ra phương pháp vận dụng kiến thức triết học vào dạy học truyện cổ tích ở lớp 10 nhằm nâng cao hiệu quả học tập môn Ngữ văn. Hình thành ở học sinh thế giới quan duy vật và phương pháp tư duy biện chứng thông qua việc nghiên cứu, phân tích một tác phẩm văn học cụ thể.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Khai thác không gian và tư duy triết học để nâng cao chất lượng dạy học truyện cổ tích Tấm cám trong chương trình Ngữ văn lớp 10 tại trường trung học phổ thông KHAITHÁCKHÔNGGIANVÀTƯDUYTRIẾTHỌCĐỂNÂNGCAOCHẤT LƯỢNGDẠYHỌCTRUYỆNCỔTÍCH“TẤMCÁM”TRONGCHƯƠNGTRÌNH NGỮVĂNLỚP10TẠITRƯỜNGTRUNGHỌCPHỔTHÔNG PHẦNMỞĐẦU1.Lýdochọnđềtài Trongnhữngnămgầnđây,dạyvàhọcvănhọctrongnhàtrườngnóichungvàtạicáctrườngTHPTnóiriêngđanggặpphảinhiềukhókhăntháchthức.Nhiềugiáo viêndạytheolốimòn,thiếutưduysángtạo.Giáoánkhôngđượcđầutư,bàigiảng khôngđượcchuẩnbị kỹ càng.Khilênlớpnhiềugiáoviêncótâmtrạngdạycho xonggiờ,hếttiết,dạyqualoađạikhái,miễnsaohếtbài.Dođóbàigiảngthiếutínhsinhđộng,thiếusứcthuyếtphục. Bêncạnhđó,hiệnnaycũngcónhiềuhọcsinhlườihọc,khôngthíchhọcmônvăn.Điềunàydẫnđếnhiệntượnghọcthụđộng,đốiphóvớimônvăn. Dođóvấnđềlàmthế nàođể đổimớicáchdạyvàhọcvănhọctrongtrườngTHPTtheohướngnângcaotínhhấpdẫn,sinhđộngcủamônhọc,kíchthíchtínhsángtạo,chủ độngcủangườihọctrởnêncấpthiếthơnbaogiờhết. Thựctế giảngdạy,nghiêncứuvănhọc,nghệ thuậtchothấyrằnggiữavănhọcvàtriếthọccósựgắnbó,tácđộngqualạikhôngthểtáchrời.Nếuvănhọcvớinhữngchitiết,nhânvật,cốttruyện,hoàncảnh,bốicảnh…làmáu,làthịtcủatácphẩmthìcóthể hiểuchiềusâutriếthọc,cáctư tưởngtriếthọc,cáctriếtlýnhânsinhmàtácgiả muốngửigắmtrongtácphẩmchínhlàlinhhồn,làsứcsống,làtrí tuệ củatácphẩm.Dođó,trongquátrìnhgiảngdạyvănhọc,mộttrongnhữngyêu cầuquantrọngđốivớingườigiáoviênlàphảilàmthế nàođể “bật”rađượcchất triếthọc,chiềusâutriếthọctrongtừngtácphẩm,để từ đókíchthíchhứngthú,niềmđammêhọchỏicủahọcsinh.1 Trênđâylànhữnglýdocơbảndẫnđếnsángkiếnnângcaochấtlượnggiảng dạytruyệncổ tíchTấmCámtheohướngtăngcườnghàmlượngvàchiềusâucủa khônggiantriếthọctrongtruyệncổtíchViệtNam.2.Mụcđíchvànhiệmvụnghiêncứu.2.1.Mụcđích. Nghiêncứu,đề xuất,tìmraphươngphápvậndụngkiếnthứctriếthọcvào dạyhọctruyệncổtíchởlớp10nhằmnângcaohiệuquảhọctậpmônNgữvăn. Hìnhthành ở họcsinhthế giớiquanduyvậtvàphươngpháptư duybiệnchứngthôngquaviệcnghiêncứu,phântíchmộttácphẩmvănhọccụthể.2.2.Nhiệmvụnghiêncứu. Nghiêncứutưduy,khônggiantriếthọctrongtruyệncổtíchTấmCám. Vậndụngtư duy,phươngpháptriếthọcđể làmrõýnghĩacủanhữngmâuthuẫn,xungđột,sự vậnđộng,pháttriểnvề tâmlý,nhâncáchcủacácnhânvậttrongtácphẩm.3.Đốitượngvàphạmvinghiêncứu.3.1.Đốitượngnghiêncứu. Nộidung,đặcđiểmtruyệncổtíchTấmCám Họcsinhlớp10THPT.3.2.Phạmvinghiêncứu. Ápdụngtrongquátrìnhgiảngdạytruyện TấmCám ởchươngtrìnhvănlớp10THPT. ÁpdụngtrongthựctiễngiảngdạyởtrườngTHPT.4.Phươngphápnghiêncứu. Đểtiếnhànhđềtài,tôiđãsửdụngnhữngphươngphápsauđây:2 Phươngphápđiềutra,khảosát Phươngphápphântích,sosánh,tổnghợp. Phươngphápthựcnghiệm. Phươngphápduyvậtbiệnchứng,logiclịchsử,phântích,sosánh,trừutượnghóa.5.Lịchsửnghiêncứucủađềtài.5.1.Điểmmớicủađềtài. Đềtàinàyđãthuhútsựquantâmcủanhiềunhànghiêncứu,phêbìnhvănhọc vàcácnhàgiáoyêuthíchvănhọcnhư:“ConngườivàxãhộiViệtNamquatruyện TấmCám”củaVươngTríNhàn.Bàiviết:“Thôngđiệpgửilạitừtruyện TấmCám”đăngtrênbáoDântrícủathầygiáoLêQuốcChâu.Bàiviết“Hiểuđúngvề truyện cổtíchTấmCám”củaĐoànThịThuTrangĐHDuyTân.Bài“TruyệncổtíchTấm Cámdướigócnhìncủathipháphọc”củaNguyễnĐìnhMinhgiáoviênTrường THPTThăngLongHàNội.Ngoàiracòncórấtnhiềubàiviếtliênmôngiữatriết họcvàvănhọcnhư:“Sưutầm,vậndụngcadao,tụcngữvàogiảngdạyhọcphầnNhữngnguyênlýcơ bảncủaChủ nghĩaMácLêNin”củaLươngThị LanHuệ ĐHQuảngBình.“Nhữngnétđộcđáotrongtưduyngườiviệtquavănhọcdângian”củaĐỗLanHiềnTiếnsĩtriếthọc,Việntriếthọc.Bàinghiêncứu“Triếtlýnhân quảtrongtruyệncổtíchTấmCám”củaLêXuânChiến(QuảngNam). Vớithờigianvànănglựccóhạn,tôikhôngcóhyvọngnhiềuvềđónggópcủađềtàivànhữngkhámphámớimẻ.Nhưngcóthểthấyrằng,đềtàiđãđềxuấtđược mộthướngdạyhọctácphẩm:“TấmCám”dựavàonhữngnguyêntắccơ bảnlàbámsátSGK,bámsátđốitượng.Vậndụngđượctưduy,phươngpháptriếthọcđểlàmrõýnghĩacủanhữngmâuthuẫn,xungđộtvàsựvậnđộng,pháttriểnvềtâmlý, nhâncáchcủacácnhânvậttrongtrongtácphẩm.35.2.Kếtquảcầnđạt: Vậndụngtưduytriếthọcvàophântíchmộttácphẩmvănhọc.Vậndụngkiến thứcliênmônvănhọctriếthọcđểnângcaochấtlượnggiảngdạymộttácphẩmvănhọc.4 PHẦNNỘIDUNG CHƯƠNG1:CƠSỞLÝLUẬNVÀTHỰCTIỄNCỦAVIỆCKHAITHÁC KHÔNGGIANVÀTƯDUYTRIẾTHỌCTRONGTRUYỆNCỔTÍCH1.1.Cơsởlýluận Trênthếgiới,dântộcnàocũngcómộtkhotàngtruyệncổ tíchhếtsứcphongphú,đadạng,thểhiệnnhữngtâmtư,khátvọngvươntớinhữnggiátrịchân,thiện,mỹcủadântộcđónóiriêngvàcủatoànnhânloạinóichung.ỞViệtNamcũngvậy. CóthểnóirằngcổtíchlàmónăntinhthầnkhôngthểthiếuđượccủadântộcViệtNam.Rađờikhixãhộiđãcósựphânchiagiaicấp,cósựphânbiệtkhárõrànggiữa giaicấpthốngtrịvàgiaicấpbịthốngtrị.Dođótruyệncổ tíchkhôngchỉphảnánh đờisốngthườngngàycủaconngười,khôngchỉ nóilêntìnhc ...