Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Khai thác một số bài toán trong sách giáo khoa Toán 10 để tạo dụng cụ học tập, ứng dụng lí thuyết toán học vào thực tế nhằm tạo hứng thú học tập, góp phần hình thành phẩm chất, năng lực tư duy và lập luận toán học cho học sinh

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là khắc phục những hạn chế của các em khi thực hành đo đạc trong thực tiễn. Giúp các em biết vận dụng toán học để giải quyết các vấn đề phát sinh trong đời sống thường ngày. Qua đó hình thành ở các em những năng lực và phẩm chất cần thiết trong học tập và trong cuộc sống. Ngoài ra đề tài còn giúp tạo ra các đồ dùng dạy học cần thiết làm phương tiện dạy học cho các giáo viên trên lớp, qua đó giúp tiết học gắn liền với thực tiễn nhằm tạo nên sự hứng thú học tập cho học sinh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Khai thác một số bài toán trong sách giáo khoa Toán 10 để tạo dụng cụ học tập, ứng dụng lí thuyết toán học vào thực tế nhằm tạo hứng thú học tập, góp phần hình thành phẩm chất, năng lực tư duy và lập luận toán học cho học sinh SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT CỜ ĐỎ _______________________________ ĐỀ CƯƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Đề tài: KHAI THÁC MỘT SỐ BÀI TOÁN TRONG SÁCH GIÁO KHOA TOÁN 10 ĐỂ CHẾ TẠO DỤNG CỤ HỌC TẬP, ỨNG DỤNG LÝ THUYẾT TOÁN HỌC VÀO THỰC TẾNHẰM TẠO HỨNG THÚ HỌC TẬP, GÓP PHẦN HÌNH THÀNH PHẨM CHẤT NĂNG LỰC TƯ DUY VÀ LẬP LUẬN TOÁN HỌC CHO HỌC SINH LĨNH VỰC: TOÁN HỌC Tác giả 1: Lê Duy Hân ĐT: 0988698112 Tác giả 2: Phan Văn Đại ĐT: 0981950682 Tác giả 3: Lê Thanh Hòa ĐT: 0383517323 Tổ bộ môn: Toán - Tin Nghệ An, tháng 4 năm 2023 PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lí do chọn đề tài Mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thông 2018 là hình thành và phát triển5 phẩm chất và 10 năng lực cốt lõi của học sinh. Trong chương trình giáo dục phổthông 2018 môn Toán 10 đã đưa vào rất nhiều ví dụ thực tế để các em có thêm hứngthú và nhận ra được ý nghĩa của việc học môn Toán trong thực tiễn. Theo Kharlamop.I.F. “Học tập là một quá trình nhận thức tích cực”. Theo từđiển Tiếng Việt: Tích cực là một trạng thái tinh thần có tác dụng khẳng định và thúcđẩy sự phát triển . Trong hoạt động học tập nó diễn ra ở nhiều phương diện khácnhau: Tri giác tài liệu, thông hiểu tài liệu, ghi nhớ, luyện tập, vận dụng, khái quát...và được thể hiện ở nhiều hình thức đa dạng, phong phú. Các nhà lí luận dạy học P.I. Pitcaxixtưi,B.I. Côrôtiaiev khẳng định: tương ứngvới hai loại hoạt động nhận thức tái tạo và tìm tòi, sáng tạo của HS thì có hai loạithông tin tái hiện và dự đoán. Thông tin tái hiện là những tri thức HS lĩnh hội ở dạngcó sẵn, thông qua việc ghi nhận và tái hiện lại. Thông tin dự đoán là các tri thức họctập được HS khôi phục lại bằng cách thiết kế, tìm kiếm và kiểm tra tính đúng đắncủa điều dự đoán. Trong khi hoạt động tái hiện chỉ có một phương án và việc thựchiện nó chính xác luôn dẫn đến kết quả, thì hoạt động tìm tòi sáng tạo lại dựa vàonhững thông tin ẩn tàng, chưa tường minh. HS kiểm tra dự đoán trên cơ sở tìm kiếmvà lựa chọn phương án có khả năng nhất trong hệ thống kiến thức đã có của mình. Tuy nhiên thực trạng hiện nay cho thấy, trong nhà trường phổ thông nhiềugiáo viên vẫn còn gặp khá nhiều khó khăn trong việc vận dụng các phương pháp dạyhọc tích cực trong quá trình giảng dạy, vì thế chưa phát huy được nhiều ở học sinhsự chủ động, tính tích cực, tự giác, học sinh ít được tham gia vào quá trình hìnhthành kiến thức, tri thức. Để giải các bài tập thực tế cần có những kiến thức và kĩ năng mà chỉ có họcsinh khá, giỏi mới đáp ứng được. Các ví dụ cũng không gần gũi với đời sống hàngngày của các em nên đối với học sinh trung bình, yếu thì chưa tạo ra được sự hứngthú trong khi học. Từ những lí do nêu trên, tôi lựa chọn đề tài nghiên cứu là: “Khai thác một sốbài toán trong sách giáo khoa Toán 10 để tạo dụng cụ học tập, ứng dụng lí thuyếttoán học vào thực tế nhằm tạo hứng thú học tập, góp phần hình thành phẩm chất,năng lực tư duy và lập luận toán học cho học sinh”. 2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 2.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài chủ yếu tập trung vào những khó khăn họcsinh gặp phải trong quá trình học tập môn Toán, khi bắt gặp một bài toán thực tế.Qua đó đưa ra giải pháp để khắc phục khó khăn của học sinh trong quá trình học tậpvà để hình thành cho các em những phẩm chất năng lực cần thiết. 1 2.2. Phạm vi nghiên cứu Để thực hiện đề tài này tôi nghiên cứu dựa trên thực tiễn giảng dạy các lớpnguồn, ý kiến khảo sát của các em có học lực yếu, trung bình, khá và giỏi lớp 10.Qua đó tôi tập trung vào giải pháp tháo gỡ khó khăn cho các em học sinh. Giải pháptôi đưa ra chủ yếu ở hai phần chính: Tạo ra những bài Toán thực tế mà các em được trực tiếp tham gia. Qua đó tạohứng thú, hướng dẫn các em cách phân tích và xử lí số liệu điều tra, cách giải quyếtmột vấn đề thực tiễn để tạo niềm say mê học toán ở các em. Sử dụng các bài tập, ví dụ trong sách giáo khoa mà các em có thể làm được ởmức độ nhận biết, thông hiểu. Qua đó đưa các kiến thức trên để giải quyết một trườnghợp trong thực tế mà các em trải nghiệm. Từ đó hình thành ở các em những phẩm chất và năng lực cần có của học sinh. 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là khắc phục những hạn chế của các em khithực hàn ...