Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Khai thác một số chuyên đề hay và khó phần sinh lí động vật bồi dưỡng học sinh giỏi Quốc gia

Mục đích nghiên cứu đề tài là vận dụng các kiến thức cơ bản phần sinh lí động vật để xây dựng các tình huống dạy học có vấn đề, bao gồm các kênh hình (bảng biểu, hình vẽ), các kênh chữ, hệ thống câu hỏi, bài tập vận dụng để rèn luyện khả năng tư duy học sinh, rèn luyện khả năng tự học, khả năng tự khái quát của học sinh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Khai thác một số chuyên đề hay và khó phần sinh lí động vật bồi dưỡng học sinh giỏi Quốc giaa1 KHAITHÁCMỘTSỐCHUYÊNĐỀHAYVÀKHÓPHẦN SINHLÍĐỘNGVẬTBỒIDƯỠNGHỌCSINHGIỎIQUỐCGIA TrầnMộngLai.THPTchuyênPhanBộiChâu,SinhhọcPhầnI.Đặtvấnđề Việcbồidưỡnghọcsinhgiỏichưabaogiờ làmộtcôngviệcnhẹ nhàngđốivớitấtcảcácgiáoviên,tuynhiênđâylạilàmộtcôngviệcđầytínhsángtạovàthúvị. Theoquanđiểmđổimớichươngtrìnhhiệnnayđólàtangcu ̆ ̛ơngđaotao ̀ ̀ ̣ họcsinhgiỏitheohương“daycachhoc”;xayd ́ ̣ ́ ̣ ̂ ựngchươngtrìnhtheohương ́ ́ ̉ ̀ ̀ ộnglựctựhoc,t“phattriênvaduytriđ ̣ ựnghienc ̂ ưu”,tangcu ́ ̆ ̛ơngrenluy ̀ ̀ ẹncac ̂ ́kynang“v ̃ ̆ ạndungkiênth ̂ ̣ ́ ưcđêgiaiquyêtvânđê”va“nangl ́ ̉ ̉ ́ ́ ̀ ̀ ̆ ựctimhiêukham ̀ ̉ ́ ́ ́ ́ ́ ̣ ̀ ̉pha(phatminh/sangchê)”,đinhhinhphâmchâtcuah ́ ̉ ọcsinhgiỏi:đamme,sang ̂ ́ ̣ ̀ ỉ,khanangphatminhvasangchê.tao,bênb ̉ ̆ ́ ̀ ́ ́ Trong các chuyên đề bồi dưỡng học sinh giỏi Quốc gia, Quốc tế thìchuyênđề sinhlíđộngvậtbaogồmnhiềuhệ cơ quanliênquanchặtchẽ vớinhau,kiếnthứcliênhệ thựctiễnkhárộng.Cácđề thihọcsinhgiỏiQuốcgia,Quốctếhiệnnaycósốlượngcâuhỏivềsinhlíđộngvậtchiếmkhálớn. Hiệnnaychưacónhiềutàiliệuhướngdẫnhọcsinhtự họcphầnsinhlíđộngvậtmộtcáchhiệuquảnhất. Từ thựctế trên,tôitiếnhànhđề tài:“Khaithácmộtsốchuyênđề hayvàkhóphầnsinhlíđộngvậtbồidưỡnghọcsinhgiỏiQuốcgia”.2 PhầnII.Nộidungnghiêncứu Trongđềtàinàytôivậndụngcáckiếnthứccơbảnphầnsinhlíđộngvậtđể xâydựngcáctìnhhuốngdạyhọccóvấnđề,baogồmcáckênhhình(bảng biểu,hìnhvẽ),cáckênhchữ,hệthốngcâuhỏi,bàitậpvậndụngđể rènluyện khảnăngtưduyhọcsinh,rènluyệnkhảnăngtựhọc,khảnăngtựkháiquátcủa họcsinh. Cácsơđồbảngbiểuthườngđưaracáckếtquảthínghiệm,hoặccáctình huốnggiảđịnh,từđósẽđặtracáccâuhỏikiểmtra,đánhgiánănglựccủahọc sinh. Để cócáccâuhỏiphầnvậndụngthìcầncócácsố liệuthôngquabảng biểu,đồ thị.Vìvậytrongđề tài,tôiđãcố gắngtậphợpcácbảngbiểu,đồ thịđể phântíchcáckiếnthức,nêuracáchtạocáctìnhhuốngđể rènluyệnkhảnăngtưduycủahọcsinh,pháttriểncácnănglựccầncócủamộthọcsinhgiỏimônsinhhọc. Mỗisơđồđềulàsựđúckếtcủanhữngnộidungkiếnthứcnhấtđịnh,vì vậyviệctậphợphệ thốngtìnhhuốngquacácsơ đồ,bảngbiểulàrấtquantrọngđểgiảngdạy,bồidưỡngvàkiểmtrađánhgiáhọcsinhgiỏi. Thôngquahệ thốngsơ đồ,bảngbiểutôithấyhọcsinhhọctậprấthàohứng,pháttriểntưduy,khisửdụngvàocácđềkiểmtracũngcótácdụngphân loạithísinhrấttốt. Hiệnnaycácđềhọcsinhgiỏivòng1chọnhọcsinhgiỏiQuốcgiavàvòng2chọnđộituyểndự thiOlympicQuốctế,chủyếulàcáccâuhỏicóhìnhảnh,bảngbiểu.ĐặcbiệtlàcácđềQuốctế,hầuhếtcáccâuhỏiđềusửdụngsơđồbảngbiểu,hìnhảnh,yêucầuhọcsinhxửlísốliệu,cáctìnhhuốngthựctếhoặc giảđịnh. Dothờilượngcủasángkiếnkinhnghiệmcóhạn,nêntrongđềtàinàytôichủ yếuđưaracáctìnhhuốngđiểnhìnhcủachuyênđề sinhlíđộngvậtđểhướngdẫncáchkhaitháckiếnthức,cáchđặtracáccâuhỏiđể đánhgiánănglựchọcsinh. Cáctìnhhuốngtôisửdụngtrongđềtàinàylàtôiđãvậndụngcáccâuhỏi,bàitậptìnhhuốngtrongcácđềthihọcsinhgiỏiQuốcGia,Quốctế. 1.Mộtsốnộidungchọnlọctronghệtuầnhoàn. A.Phântíchđườngcongvềáilựccủasắctốhôhấphêmôglôbinđốivớiôxi. Hêmôglôbin(Hb)đượccấutạotừ 4tiểuphần(Hình1),mỗitiểuphầnliênkếtđượcvới1phântử O2,mỗiHbliênkếtđượcvới4phântử O 2.Điềuđặcbiệt ởđâylàáilựccủaHbvớiO 2liênquanđếnsốphântửO2liênkếtvớiHb.Đườngcongphânlicủahêmôglôbincódạnghìnhchữ Slàdocósự phối3hợpcủa4tiểuđơnvịcủahêmôglôbin.Khimộttrong4chuỗipolipeptitliênkếtđượcvớiO2thìsựbiếnđổi ...