Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số biện pháp góp phần phát triển năng lực tư duy và lập luận toán cho học sinh thông qua chuyên đề: Ứng dụng đạo hàm vào giải toán thực tế

Mục đích tổng quát của đề tài "Một số biện pháp góp phần phát triển năng lực tư duy và lập luận toán cho học sinh thông qua chuyên đề: Ứng dụng đạo hàm vào giải toán thực tế" là thiết kế nội dung và giải pháp dạy học đạo hàm theo hướng phát triển năng lực vận dụng toán học vào thực tiễn thông qua bài bài toán về mối quan hệ ý nghĩa hình học và ý nghĩa vật lý của đạo hàm; ứng dụng đạo hàm vào giải quyết các bài toán kinh tế.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số biện pháp góp phần phát triển năng lực tư duy và lập luận toán cho học sinh thông qua chuyên đề: Ứng dụng đạo hàm vào giải toán thực tế SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN  SÁNG KIẾN KHOA HỌC GIÁO DỤC Đề tài:MỘT SỐ BIỆN PHÁP GÓP PHẦN PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TƢ DUYVÀ LẬP LUẬN TOÁN CHO HỌC SINH THÔNG QUA CHUYÊN ĐỀ: “ỨNG DỤNG ĐẠO HÀM VÀO GIẢI TOÁN THỰC TẾ” Lĩnh vực: TOÁN HỌC SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CỬA LÒ  SÁNG KIẾN KHOA HỌC GIÁO DỤC Đề tài:MỘT SỐ BIỆN PHÁP GÓP PHẦN PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TƢ DUYVÀ LẬP LUẬN TOÁN CHO HỌC SINH THÔNG QUA CHUYÊN ĐỀ: “ỨNG DỤNG ĐẠO HÀM VÀO GIẢI TOÁN THỰC TẾ” Lĩnh vực: TOÁN HỌC Tác giả: Phạm Thị Mai Hiên Điện thoại: 0985614458 Năm thực hiện: 2022-2023. Tổ: Toán - Tin. MỤC LỤC TT NỘI DUNG Trang Phần I ĐẶT VẤN ĐỀ 4 1 Lý do chọn đề tài. 4 2 Mục đích nghiên cứu. 5 3 Khách thể và đối tượng nghiên cứu. 6 4 Giả thuyết khoa học. 6 5 Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu. 7 6 Phương pháp nghiên cứu. 7 7 Những luận điểm cần bảo vệ của đề tài. 8 8 Đóng góp mới của đề tài. 8Phần II NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 9Chương 1 Cơ sở lý luận và thực tiễn. 9 1 Cơ sở lý luận. 9 2 Cơ sở thực tiễn. 12 3 Kết luận chương 1. 24Chương 2 Biện pháp nghiên cứu. 25 1 Định hướng nghiên cứu. 25 2 Các biện pháp. 25 2.1 Biện pháp 1. 25 2.2 Biện pháp 2. 27 2.3 Biện pháp 3. 42 2.4 Biện pháp 4. 56 3 Mối quan hệ giữa các biện pháp đề xuất. 60 4 Kết luận chương 2. 60Phần III THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM 61 Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp. 66Phần IV KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 73 TÀI LIỆU THAM KHẢO 76 PHỤ LỤC 77 PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ1. Lý do chọn đề tài: Một đòi hỏi mang tính nguyên tắc của nền giáo dục nước ta là “Hoạt độnggiáo dục phải được thực hiện theo nguyên lý học đi đôi với hành, giáo dục kết hợpvới lao động sản xuất, lý luận gắn với thực tiễn”. Toán học có liên quan chặt chẽ với thực tế và có ứng dụng rộng rãi trongnhiều lĩnh vực khác nhau của khoa học, công nghệ, sản xuất và đời sống xã hộihiện đại, nó thúc đẩy mạnh mẽ các quá trình tự động hóa sản xuất, trở thành côngcụ thiết yếu cho mọi ngành khoa học và được coi là chìa khóa của sự phát triển.Theo Đỗ Đức Thái (2018), chủ biên chương trình môn Toán trong chương trìnhgiáo dục phổ thông mới 2018, môn Toán sẽ không thay đổi nhiều về mặt kiến thứcnhưng số lượng lý thuyết giảm đi đáng kể ở một số phần. Chú trọng nhất vào khảnăng hiểu và tiếp cận toán học, hay còn gọi là hình thành năng lực tư duy toán họccho học sinh thay vì ghi nhớ, lắt léo và chỉ phục vụ thi cử. Chuyển từ dạy theohướng truyền tải nội dung sang dạy học giúp học sinh hình thành và phát triểnnăng lực toán học. Cụ thể, các thầy cô giáo phải biết cách biến bài học lý thuyếtthành một chuỗi hoạt động trong các tiết học giúp học sinh hiểu bản chất một cáchđơn giản nhất nhờ vào các ví dụ thực tiễn đời sống và học tập thực chất không đơngiản chỉ là ghi – chép và ghi – nhớ. Năm thành phần cốt lõi của năng lực toán họcmà giáo viên cần xây dựng cho học sinh là: năng lực tư duy và lập luận toán học;năng lực mô hình hóa toán học; năng lực giải quyết vấn đề toán học; năng lực giaotiếp toán học; năng lực sử dụng công cụ, phương tiện học toán. Dạy học theo hướng ứng dụng toán học vào thực tiễn. Đây là điểm mà sáchgiáo khoa hiện hành và giáo viên ít nghĩ tới. Ví dụ ở bậc THPT mỗi lớp sẽ có ...