Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số biện pháp sử dụng mẩu chuyện trong dạy học lịch sử lớp 10 nhằm nâng cao hứng thú và tính tích cực của HS

Mục đích của sáng kiến là đưa ra một số biện pháp sử dụng truyện kể lịch sử lớp 10 tiêu biểu, hữu ích để tạo sự hứng thú, niềm yêu thích học lịch sử cho HS, góp phần đổi mới phương pháp dạy học và nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường. Thực nghiệm sư phạm để kiểm tra tính khả thi, hiệu quả của việc vận dụng lồng ghép kể chuyện vào dạy học lịch sử.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số biện pháp sử dụng mẩu chuyện trong dạy học lịch sử lớp 10 nhằm nâng cao hứng thú và tính tích cực của HSMột số biện pháp sử dụng mẩu chuyện trong DHLS lớp 10 nhằm nâng cao hứng thú và tính tích cực của HS PHẦN MỞ ĐẦUI. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Lịch sử là môn học rất quan trọng không chỉ cung cấp tri thức khoa học cho conngười mà còn bồi đắp lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc, hình thành nhân cách chothế hệ trẻ. Tuy nhiên thực tế những năm gần đây, hình như HS đang quay lưng lại với mônLịch sử và không còn yêu thích môn học này, chất lượng dạy và học bộ môn giảm sútmột cách kinh ngạc. Một thực trạng đáng buồn là tỉ lệ HS lựa chọn môn Sử trong kì thitốt nghiệp (năm học 2013-2014) và kì thi THPT Quốc gia bắt đầu từ năm học này rấtít. Các em học lịch sử rất thờ ơ, học máy móc để đối phó với thầy cô. Riêng đối vớimôn Lịch sử lớp 10, tình trạng đó trở nên phổ biến hơn vì là lớp đầu cấp, chương trìnhkhông liên quan đến thi tốt nghiệp và cao đẳng, đại học nên HS học rất hờ hững, chưađầu tư đúng mức. Đa số các em vẫn còn thói quen học đối phó, học vẹt, không nắmsâu được kiến thức vì vậy sẽ mau quên kiến thức cũ, hoặc có nhớ thì cũng không thựcsự chính xác các sự kiện lịch sử. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên: Một là do một số thầy cô chưa đầu tư xứng đáng cho môn học, việc chuẩn bị tàiliệu dạy học còn nghèo nàn. Trong quá trình dạy vẫn sử dụng lối thầy đọc- trò chép,lời giảng khô khan, phương pháp đơn điệu làm HS nhàm chán, không thích học. Hai là do bản thân môn Lịch sử lớp 10 có nội dung kiến thức nhiều, thời giandiễn ra dài và trải trên một không gian rộng lớn, gồm cả LSTG và LSDT mà chỉ từ 1-2 tiết/ tuần. Khi học lịch sử thì yêu cầu các em phải nhớ sự kiện và hiểu nội dung bàihọc một cách chính xác, đầy đủ. Vì thế bộ môn Lịch sử khó gây được hứng thú học tậpở các em. Ba là do lối học thực dụng của HS và thái độ xem nhẹ môn Lịch sử của đa sốphụ huynh, HS và kể cả một bộ phận GV nên chất lượng học tập không cao. Với kinh nghiệm giảng dạy chưa nhiều, song tôi luôn trăn trở làm sao để tiếthọc của mình trở nên hấp dẫn HS, khơi gợi sự thích thú và tích cực học ở các em.Ngoài các biện pháp khác như sử dụng đồ dùng trực quan, tài liệu tham khảo... mộtbiện pháp tôi thường sử dụng là đưa truyện kể lịch sử vào bài học. Thông qua nhữngcâu chuyện lịch sử sinh động sẽ có tác dụng giúp HS ghi nhớ tốt những sự kiện lịch sử,những nhân vật, mốc thời gian… Từ đó HS thấy thích thú học tập tích cực hơn đối vớiHoàng Thị Hậu 1 Trường THPT Trần Quốc TuấnMột số biện pháp sử dụng mẩu chuyện trong DHLS lớp 10 nhằm nâng cao hứng thú và tính tích cực của HSbộ môn lịch sử. Vì vậy việc kể chuyện trong giờ học lịch sử có ý nghĩa rất lớn đối vớiviệc nâng cao hiệu quả bài học. Xuất phát từ đặc điểm bộ môn và thực tế dạy học trên, tôi mạnh dạn lựa chọnđề tài “Một số biện pháp sử dụng mẩu chuyện lịch sử trong DHLS lớp 10 nhằmnâng cao hứng thú và tính tích cực của HS”II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU:1. Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp sử dụng mẩu chuyện lịch sử trong DHLSlớp 10 (ban Cơ bản) ở trường THPT2. Phạm vi nghiên cứu: HS lớp 10 trường THPT Trần Quốc Tuấn.III. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: 1. Phương pháp tổng hợp lí luận Sử dụng phương pháp này tổng hợp những công trình nghiên cứu, bài viết củacác nhà lí luận và nghiên cứu về sử dụng tài liệu tham khảo trong DHLS làm tiền đề líluận. + Nghiên cứu nội dung chương trình Lịch sử lớp 10, tài liệu tham khảo có liênquan để xây dựng nội dung câu chuyện Lịch sử ứng vào việc dạy học. 2. Phương pháp điều tra: Tìm hiểu thực trạng dạy, học Lịch sử nói chung và việc sử dụng những mẩuchuyện trong DHLS lớp 10 nói riêng ở trường THPT Trần Quốc Tuấn thông qua việcsử dụng 1 phiếu điều tra để điều tra GV trước khi thực hiện đề tài và 2 phiếu điều trađể điều tra HS trước và sau khi thực hiện đề tài. 3. Phương pháp thống kê: Sử dụng phương pháp thống kê để thống kê kết quả khảo sát và kết quả thựcnghiệm, đánh giá hiệu quả đạt được của đề tài. 4. Phương pháp thực nghiệm: Sử dụng phương phá này kiểm nghiệm khả năng ứng dụng, hiệu quả của để tàilàm cơ sở đánh giá sự đúng đắn của những giải pháp đề ra. Tôi đã đúc kết kinh nghiệm từ thực tế giảng dạy Lịch sử lớp 10 trên 2 đối tượngHS tại trường THPT Trần Quốc Tuấn trong học kì II của năm học 2013 – 2014 và họckì I năm học 2014 – 2015. Trong năm học 2013 – 2014, tôi chọn lớp 10B2 làm lớp thực nghiệm, lớp 10B3làm lớp đối chứng. Trong năm học 2014 – 2015, tôi chọn lớp 10B1 làm lớp thực nghiệm, lớp 10B2làm lớp đối chứng. Hai lớp này cơ bản có sự tương đương về năng lực.Hoàng Thị Hậu 2 Trường THPT Trần Quốc TuấnMột số biện pháp sử dụng mẩu chuyện trong DHLS lớp ...