Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số giải pháp khắc phục tính thụ động trong học tập cho học sinh qua công tác chủ nhiệm tại trường THPT Đô Lương 2

Đề tài “Một số giải pháp khắc phục tính thụ động trong học tập cho học sinh qua công tác chủ nhiệm tại trường THPT Đô Lương 2” nhằm đóng góp một chút kinh nghiệm với mong muốn giúp học sinh THPT khắc phục tính thụ động trong học tập, từ đó, nâng cao kết quả học tập, rèn luyện và trở thành những công dân toàn cầu trong thời đại hội nhập.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số giải pháp khắc phục tính thụ động trong học tập cho học sinh qua công tác chủ nhiệm tại trường THPT Đô Lương 2 PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ1. Lý do chọn đề tài Hiện nay, tốc độ lan tỏa của Cách mạng công nghiệp 4.0 trong nền kinh tế đangrất nhanh, rất lớn, ở mọi lĩnh vực đặt ra thách thức chưa từng có đối với toàn xã hộitrong đó có giáo dục. Yêu cầu đặt ra với nền giáo dục hiện nay là cần đáp ứng nhucầu xã hội, cần đào tạo ra những người lao động có đủ kĩ năng mới để thích đểthích nghi với biến đổi nhanh chóng của môi trường sản xuất, kinh doanh. Người lao động phải cần có đủ kiến thức cơ bản và kĩ năng tự học trongmôi trường sáng tạo và cạnh tranh. Giáo dục trong kỉ nguyên số 4.0 là quá trìnhchuyển đổi giáo dục từ trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực vàphẩm chất người học. Người thầy trở thành người hướng dẫn, định hướng nhằmphát triển tối đa tư duy sáng tạo, chủ động, tự chủ cho chủ thể trung tâm là học sinh. Nghị quyết 29- Hội nghị Trung ương 8 khóa XI cũng đề ra các mục tiêu, giảipháp về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo nhằm hướng tới việc đào tạora những con người toàn diện, có kiến thức và có kỹ năng sống vững vàng, nhất làvới lứa tuổi học sinh THPT. Bởi đây là là lứa tuổi có sự phát triển về thể chất, trítuệ: khả năng tiếp thu nhanh, linh hoạt sáng tạo trong nhiều tình huống. Đứng trướcngưỡng cửa vào đời, học sinh THPT luôn mong muốn thể hiện, khẳng định mình. Đặc biệt, trong quá trình hình thành nhân cách, phẩm chất, năng lực của học sinh,giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò vô cùng quan trọng bởi họ là những người thườngxuyên gần gũi, gắn bó, thấu hiểu học sinh. Thông qua những giờ sinh hoạt lớp, cáchoạt động ngoại khóa, các hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp là điều kiện vô cùngthuận lợi để giúp học sinh có thể hoàn thiện phẩm chất, năng lực một cách toàndiện. Tuy nhiên, trên thực tế hiện nay, có một phần không nhỏ học sinh THPT cóbiểu hiện thụ động trong học tập và các hoạt động giáo dục trong nhà trường. TrườngTHPT Đô Lương 2 là ngôi trường đóng trên địa bàn miền núi, phần lớn các em họcsinh đều con nhà nông, ít có điều kiện giao lưu, học hỏi, tham gia các hoạt động trảinghiệm nên tâm lí còn e ngại, nhút nhát, thụ động trong học tập, và các hoạt độngkhác của đời sống. Mặt khác cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin nhưmạng internet, Chat GPT, Youtube... nên xuất hiện kiểu tư duy “ăn sẵn”, lười suynghĩ, không tự lập, tự chủ. Vì thế, đã làm thui chột đi sự sáng tạo, khả năng vốn cócủa các em khiến các em rơi vào tình trạng thụ động, không chịu tư duy mà chỉ“bắt chước” người khác. Các em không tự làm chủ được kiến thức và không làmchủ được chính mình, không thể tự giải quyết những vấn đề, tình huống đặt ratrong đời sống. Tình trạng này làm ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả học tập và rènluyện của bản thân học sinh ở hiện tại và con đường lập thân, lập nghiệp trong tươnglai. 1 Bắt nguồn từ thực trạng trên, chúng tôi đã mạnh dạn nghiên cứu đề tài:“Một số giải pháp khắc phục tính thụ động trong học tập cho học sinh qua công tácchủ nhiệm tại trường THPT Đô Lương 2” nhằm đóng góp một chút kinh nghiệm vớimong muốn giúp học sinh THPT khắc phục tính thụ động trong học tập, từ đó, nângcao kết quả học tập, rèn luyện và trở thành những công dân toàn cầu trong thời đạihội nhập.2. Mục đích nghiên cứu Dưới góc độ là giáo viên chủ nhiệm THPT, chúng tôi tiến hành tìm hiểu thựctrạng thụ động trong học tập của học sinh hiện nay. Từ đó đưa ra một số giảipháp giúp học sinh khắc phục tình trạng trên và nâng cao kết quả học tập.3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu3.1. Khách thể nghiên cứu - Hiện tượng thụ động của học sinh THPT hiện nay - Tìm hiểu nguyên nhân của tình trạng thụ động là do đâu? - Cảnh báo những hậu quả của tính thụ động đối với học sinh THPT - Từ đó đưa ra một số giải pháp, kiến nghị giúp học sinh THPT khắc phụctính thụ động trong học tập.3.2. Đối tượng nghiên cứu - Học sinh lớp chủ nhiệm tại trường THPT Đô Lương 24. Giả thuyết khoa học Nếu đề xuất và thực hiện đồng bộ các giải pháp có cơ sở khoa học, có tính khảthi mà chúng tôi đưa ra ở tất cả các lớp học thì sẽ khắc phục được thực trạng thụđộng trong học tập của học sinh, học sinh sẽ phát triển một cách toàn diện và pháthuy tính tích cực, chủ động, sáng tạo.5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu5.1. Nhiệm vụ nghiên cứu: Tập trung vào ba nội dung nghiên cứu: Nghiên cứu cơ sở lí luận sự thụ động tronghọc tập của học sinh THPT; khảo sát đánh giá thực trạng của sự thụ động trong họctập của học sinh THPT Đô Lương 2; đề xuất các giải pháp khắc phục sự thụ độngtrong học tập của học sinh THPT Đô Lương 2 qua công tác chủ nhiệm.5.2. Phạm vi nghiên cứu: - Về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu, đề xuất 03 giải pháp gồm : Trao quyền chủ độngcho các em qua các sân chơi tập thể; Sinh hoạt lớp theo chủ đề xây dựng kế hoạchcá nhân; Rèn luyện kĩ năng phản biện và tranh luận cho học sinh thông quadiễn đàn học cách làm chủ. 2 - Về thời gian: Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 9 năm học 2022-2023 đến tháng 03 năm học 2023- 20246. Phương pháp nghiên cứu Trong quá trình thực hiện, chúng tôi đã vận dụng các phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp nghiên cứu lí luận: Tập trung nghiên cứu các tài liệu về cơ sở lýluận của đề tài: Thụ động, thụ động trong học tập, các tác động của thụ động… - Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: + Thiết kế phiếu khảo sát học sinh + Thiết kế câu hỏi phỏng vấn: giáo viên, phụ huynh học sinh, học sinh - Ngoài ra, chúng tôi còn tiến hành phương pháp quan sát đối tượng học sinh:sử dụng thang độ để đo thái độ học sinh sau đó tiến hành thống kê, phân tích sốliệu, so sánh và tổng hợp.7. Những luận điểm cần bảo vệ của đề ...