Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Phát triển năng lực tư duy cho học sinh thông qua các bài tập mở chuyên đề Động học Vật lí 10

Sáng kiến "Phát triển năng lực tư duy cho học sinh thông qua các bài tập mở chuyên đề Động học Vật lí 10" được hoàn thành với mục tiêu nhằm vận dụng các nguyên tắc sáng tạo của TRIZ xây dựng và sử dụng hệ thống bài tập mở nhằm bồi dưỡng năng lực tư duy sáng tạo cho học sinh trong dạy học phần động học lớp 10 –THPT.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Phát triển năng lực tư duy cho học sinh thông qua các bài tập mở chuyên đề Động học Vật lí 10 SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT QUỲNH LƯU 2 ----------  ---------- SÁNG KIẾN KINH NGHIỆMĐề tài: PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TƯ DUY CHOHỌC SINH THÔNG QUA CÁC BÀI TẬP MỞ CHUYÊN ĐỀ “ĐỘNG HỌC” VẬT LÍ LỚP 10 Sáng kiến kinh nghiệm bộ môn: Vật lí Người thực hiện: GV Trần Văn Quang Tổ: Tự nhiên Năm học 2023 - 2024 MỤC LỤCPHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................................. 1 1. Lí do chọn đề tài .................................................................................................................1 2. Mục đích nghiên cứu ..........................................................................................................2 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu. .................................................................................2 4. Giả thuyết khoa học. ..........................................................................................................2 5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu. ....................................................................................2 6. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................................................2 7. Những luận điểm cần bảo vệ của đề tài ...........................................................................3 8. Đóng góp mới của đề tài ...................................................................................................3PHẦN II. PHẦN NỘI DUNG ....................................................................................................... 4 Chương 1. Cơ sở lí luận về dạy học phát triển năng lực tư duy thông qua bài tập mở ......4 1.1. Tư duy ..............................................................................................................................4 1.1.1. Khái niệm tư duy ........................................................................................................4 1.1.2. Tư duy Vật lí...............................................................................................................4 1.1.3. Khái niệm năng lực tư duy .........................................................................................5 1.1.4. Vai trò của việc phát triển năng lực tư duy cho học sinh trong dạy học Vật lí ..........5 1.1.5. Dạy học Vật lí phát triển năng lực sáng tạo ...............................................................5 1.2. Bài tập Vật lí mở..............................................................................................................5 1.2.1. Lý thuyết giải các bài toán phát minh – TRIZ ............................................................6 1.2.2. Quy trình xây dựng bài tập sáng tạo Vật lí theo lí thuyết TRIZ .................................7 1.2.3. Dạy học bài tập sáng tạo Vật lí ...................................................................................7 1.2.4. Vai trò của bài tập mở trong việc phát triển năng lực tư duy cho học sinh ................8 Chương 2. Cơ sở thực tiễn ......................................................................................................10 Chương 3. Giải pháp dạy học phát triển năng lực tư duy cho học sinh thông qua hệ thống các bài tập mở trong chủ đề “Động học” Vật lí 10 ...............................................................14 3.1 Xây dựng và hướng dẫn học sinh giải hệ thống các bài tập mở phần động học Vật lí 10 ............................................................................................................................................14 3. 2. Thực nghiệm sư phạm kết quả của đề tài ..................................................................30 3.3. Khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của đề tài.......................................................32 3.3.1. Mục đích khảo sát .....................................................................................................32 3.3.2. Đối tượng khảo sát....................................................................................................32 3.3.3. Nội dung và quy trình khảo sát.................................................................................32 3.3.4. Kết quả khảo sát .......................................................................................................33PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ......................................................................... 34 1. Kết luận .........................................................................................................................34 2. Khuyến nghị ..................................................................................................................34 PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ1. Lí do chọn đề tài Hiện nay bộ giáo dục và đào tạo đang thực hiện mạnh mẽ việc đổi mới chươngtrình giáo dục, điều này được thể hiện rõ qua chương trình giáo dục 2018 đã thayđổi sách giáo khoa. Các giáo viên đã được tập huấn đổi mới phương pháp dạy học,cán bộ quản lí giáo dục đổi mới cách quản lí, …. tất cả phục vụ cho mục tiêu chungthể hiện bản chất của việc đổi mới giáo dục đó là chuyển từ giáo dục “định hướngnội dung” sang giáo dục “định hướng phát triển năng lực”. Đây là việc lớn và rấtquan trọng được thực hiện thường xuyên liên tục ở mọi cấp học, lớp học, đến từngtiết học của mỗi giáo viên. Do vậy đối với mỗi giáo viên cần phải luôn ghi nhớ dạyhọc “định hướng phát triển năng lực” như là một kim chỉ nam trong quá ...