Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Phương pháp giải một số dạng bài tập di truyền phần quy luật hoán vị gen - Sinh học 12 cơ bản

Sáng kiến kinh nghiệm THPT "Phương pháp giải một số dạng bài tập di truyền phần quy luật hoán vị gen - Sinh học 12 cơ bản" với mục tiêu làm tài liệu giảng dạy trên lớp, bồi dưỡng học sinh giỏi, bồi dưỡng Casio, ôn thi tốt nghiệp trung học phổ thông quốc gia; Cung cấp cho học sinh hệ thống kiến thức về một số dạng bài tập hoán vị gen;... Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Phương pháp giải một số dạng bài tập di truyền phần quy luật hoán vị gen - Sinh học 12 cơ bản - 23 - SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO SÓC TRĂNG TRƯỜNG THPT PHÚ TÂM SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM PHƯƠNG PHÁP GIẢIMỘT SỐ DẠNG BÀI TẬP DI TRUYỀN PHẦN QUY LUẬT HOÁN VỊ GEN SINH HỌC 12 CƠ BẢN Giáo viên: Nguyễn Thúy Tố Minh Phú Tâm 03/2018 -1- PHƯƠNG PHÁP GIẢI MỘT SỐ DẠNG BÀI TẬP DI TRUYỀN PHẦN QUY LUẬT HOÁN VỊ GEN – SINH 12 CƠ BẢN PHẦN I: MỞ ĐẦUI. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI - Sinh học là môn khoa học tự nhiên có tỉ lệ kiến thức lý thuyết chiếmphần lớn trong các đề thi hay đề kiểm tra, bên cạnh đó là bài tập. Qua thời giangiảng dạy ở trường trung học phổ thông Phú Tâm tôi nhận thấy rằng: đa số họcsinh rất sợ bài tập môn Sinh, rất ngán ngại khi học bộ môn và chưa tích cựctrong học tập. Vậy làm thế nào để giúp học sinh giải quyết được vấn đề nêutrên? - Là một giáo viên giảng dạy môn Sinh học của trường thì việc đưa raphương pháp giải một số dạng bài tập có ý nghĩa rất thiết thực. Từ đó giúp họcsinh có phương pháp tư duy tốt, biết vận dụng linh hoạt kiến thức trong việc giảinhanh các dạng bài tập thường được gặp trong đề thi học sinh giỏi, đề thi Casio,đề thi tốt nghiệp trung học phổ thông quốc gia, phát huy tính tích cực trong họctập, đánh thức được lòng đam mê nghiên cứu tìm tòi và yêu thích bộ môn nêntôi chọn đề tài “ Phương pháp giải một số dạng bài tập di truyền phần quy luậthoán vị gen - Sinh học lớp 12 cơ bản”.II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU: Khi nghiên cứu về “ Phương pháp giải một số dạng bài tập di truyền phầnquy luật hoán vị gen - Sinh học lớp 12 cơ bản” với mục đích: - Làm tài liệu giảng dạy trên lớp, bồi dưỡng học sinh giỏi, bồi dưỡngCasio, ôn thi tốt nghiệp trung học phổ thông quốc gia. - Làm tài liệu tự bồi dưỡng bản thân. - Cung cấp cho học sinh hệ thống kiến thức về một số dạng bài tập hoánvị gen. - Rèn kĩ năng tư duy logic, giúp học sinh tự tin hơn khi học bộ môn. -2-III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU - Nghiên cứu trong phạm vi các dạng bài tập quy luật di truyền phần Hoánvị gen và thực hiện ở nhóm học sinh giỏi lớp 11a2, 12a6 trường trung học phổthông Phú Tâm.IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Từ thực tiễn tại trường trung học phổ thông Phú Tâm - Tham khảo tài liệu từ các sách tham khảo, sách giáo khoa, sách giáoviên, đề thi học sinh giỏi tỉnh, đề thi casio, đề thi trung học phổ thông quốc giavà từ mạng internet.V. TÍNH MỚI CỦA ĐỀ TÀI - Bổ sung và hoàn thiện đầy đủ lý thuyết hoán vị gen bằng sơ đồ, dùngphép quy nạp theo từng dạng bài tập. - Vận dụng được kiến thức liên môn trong giải bài tập Sinh học. - Giúp cho học sinh làm chủ môn Sinh một cách dễ dàng. PHẦN II: NỘI DUNGI. THỰC TRẠNG1. Thuận lợi: - Được sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát và kịp thời của ban giám hiệu, cơ sởvật chất và trang thiết bị phục vụ tương đối đủ cho việc dạy và học . - Giáo viên có trình độ chuyên môn vững, có tinh thần trách nhiệm cao,có lòng đam mê và nhiệt tình trong công việc. - Học sinh được trang bị đầy đủ đồ dùng học tập.2. Khó khăn: - Sách giáo khoa chủ yếu là lý thuyết, ít có công thức. - Số tiết bài tập ít, giáo viên không có thời gian trên lớp để giải các dạngbài tập dẫn đến học sinh chưa tích cực học tập và sợ bài tập môn Sinh. -3- - Giáo viên dạy phải dành nhiều thời gian cho việc tự học, tự nghiên cứu, tự sưu tầm tài liệu tham khảo để tìm ra cách giải bài tập. - Khi gặp bài tập khó phải mất nhiều thời gian nghiên cứu. II. CƠ SỞ LÝ THUYẾT: Grap quy luật hoán vị gen Thí nghiệm của Morgan và hiện tượng hoán vị gen: PTC : ♀ thân xám, cánh dài x ♂ thân đen, cánh cụt F1: 100% thân xám, cánh dài Lấy con ♀ ở F1 lai phân tích: Con ♀ thân xám, cánh dài x con ♂ thân đen, cánh cụt F2: 965 con xám, cánh dài (41,5 %) : 944 con đen, cánh cụt (41,5 %): 206 con xám, cánh ngắn (8,5 %): 185 con đen, cánh dài (8,5 %) Phân tích thí nghiệm: - Xuất hiện những tính trạng mới không có ở bố mẹ. - Tỉ lệ xuất hiện các kiểu hình ngẫu nhiên. 2 loại kiểu hình chiếm tỉ lệ lớn bằng nhau 2 loại kiểu hình chiếm tỉ lệ nhỏ bằng nhauĐiều kiện nghiệm đúng: Ý nghĩa:Có sự bắt chéo và trao đổi Hoán vị gen - Tăng biến dị tổ hợp: Cácđoạn giữa các cromatic gen quý trên cặp NST tươngtrong cặp NST kép tương đồng được tổ hợp lại.đồng - Lập bản đồ gen Giải thích quy luật Cơ sở vật chất di truyền Cơ chế di truyềnCác gen quy định các Kì trước giảm phân 1 Đổi chỗ giữa các alentính trạng khác nhau xảy ra trao đổi chéo khác nhau của mộtnằm trên một NST giữa các cromatic của locut trong cặp NST NST kép tương đồng tương đồng -4-* Lưu ý: + Ở ruồi giấm, hoán vị gen chỉ xảy ra ở giới cái. + Ở tằm, hoán vị gen chỉ xảy ra ở giới đực. + Ở người, đậu Hà Lan … hoán vị xảy ra cả 2 giới.III. CÁC DẠNG BÀI TẬP VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢIDẠNG 1: XÁC ĐỊNH SỐ LOẠI GIAO TỬ, TỈ LỆ GIAO TỬ1. Phương pháp chung: - Tần số hoán vị gen( f ) : Là tỉ lệ % các loại giao tử hoán vị tính trên tổngsố giao tử được sinh ra. Và 0  f  50% ...