Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Rèn kĩ năng lập trình cho học sinh giỏi thông qua khai thác tư duy một số thuật toán

Mục tiêu nghiên cứu của sáng kiến kinh nghiệm là thông qua hệ thống kiến thức và bài tập được phân chia theo mức độ giáo viên có thể đánh giá kết quả học tập của học sinh. Qua các nội dung giáo viên rèn luyện tư duy logic và kĩ năng giải quyết vấn đề cho học sinh. Thay đổi thực trạng của đội tuyển, khắc phục nhược điểm của giải pháp cũ, góp phần nâng cao chất lượng đội tuyển. Hệ thống lại kiến thức cơ bản về thuật toán từ đó giúp học sinh có thể hiểu, nhớ và vận dụng các thuật toán cơ bản vào giải quyết các bài toán khó. Biết cách tính độ phức tạp thuật toán từ đó biết cách lựa chọn thuật toán tối ưu. Phát triển tư duy logic và hình thành kĩ năng giải quyết vấn đề. Tiếp cận với một số thuật toán tối ưu trong lập trình. Tạo hứng thú học lập trình cho học sinh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Rèn kĩ năng lập trình cho học sinh giỏi thông qua khai thác tư duy một số thuật toán SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BẮC GIANG TRƯỜNG THPT YÊN DŨNG SỐ 2 -----------&&&------------- THUYẾT MINHMÔ TẢ GIẢI PHÁP VÀ KẾT QUẢ THỰC HIỆN SÁNG KIẾN“ Rèn kĩ năng lập trình cho học sinh giỏi thông qua khai thác tư duy một số thuật toán” Người thực hiện: Trần Thị Thơm Giáo viên môn: Tin Học Đơn vị: Trường THPT Yên Dũng số 2. Yên Dũng, tháng 4 năm 2021 2 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc THUYẾT MINH MÔ TẢ GIẢI PHÁP VÀ KẾT QUẢ THỰC HIỆN SÁNG KIẾN1. Tên sáng kiến: “Rèn kĩ năng lập trình cho học sinh giỏi thông qua khaithác tư duy một số thuật toán’’2. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử : 09/20203. Các thông tin cần bảo mật: không có.4. Mô tả các giải pháp cũ thường làm : Thuật toán là nội dung quan trọng trong lập trình. Một học sinh không họcthuật toán vẫn có khả năng lập trình, nhưng nếu muốn là một lập trình viên giỏi thìhọc sinh đó phải học thuật toán thật cẩn thận và chuyên xâu. Sau đây là một số giảipháp vẫn được các thầy cô nhóm Tin – Trường THPT Yên Dũng số 2 áp dụng trongquá trình giảng dạy thuật toán.4.1. Giải pháp 1: Sử dụng phương pháp thuyết trình Đây là phương pháp dạy học mà phượng tiện cơ bản dùng để thực hiện là lờinói của giáo viên. Vì vậy, ưu điểm lớn nhất của phương pháp này là có thể truyềntải một lượng lớn kiến thức tin học đến với người học. Tuy nhiên, phương pháp thuyết trình còn hạn chế là làm cho học sinh thụ độngtrong việc tiếp nhận và lưu giữ lại kiến thức. Đặc biệt là với phương pháp này chỉdừng lại ở việc tái hiện lại các kiến thức trong nhận thức của học sinh. Vì vậy,phương pháp này chưa hướng tới mức độ thông hiểu đặc biệt là vận dụng của họcsinh. Đồng thời, học sinh chỉ rèn luyện kĩ năng ghi nhớ còn học sinh chưa được rènluyện kĩ năng phân tích, tổng hợp và tư duy logic. Dẫn đến hạn chế khả năng lậptrình sau này của học sinh. 34.2 Giải pháp 2: Sử dụng phương pháp vấn đáp Đây là phương pháp dạy học mà ở đó giáo viên sẽ là người đưa ra các câuhỏi và học sinh sẽ trả lời, học sinh có thể cùng nhau tranh luận hoặc tranh luận vớigiáo viên, từ đó giúp học sinh tiếp thu được kiến thức của bài giảng. Với phương pháp này, giáo viên tạo ra hứng thú, kích thích tư duy, làm việcđộc lập hoặc làm việc theo nhóm của học sinh. Tuy nhiên, khi sử dụng phương pháp này, giáo viên cần phải chuẩn bị hệ thốngbài tập ở các mức độ nhận thức. Nhưng do thời lượng dành cho một chủ đề ôn tậpngắn trong khi lượng kiến thức cần truyền tải cho học sinh nhiều nên giáo viên khôngthể kiểm tra hết được kiến thức thu nhận cũng như sự chuẩn bị của học sinh.5. Sự cần thiết phải áp dụng giải pháp sáng kiến: Vậy với 2 giải pháp trên thì nội dung kiến thức thuật toán hầu như chỉ là lưugiữ thụ động, ghi nhớ một cách máy móc (học thuộc) và chỉ dừng lại ở các thuậttoán cơ bản trong sách giáo khoa Tin Học 10. Dẫn đến tình trạng khi học lập trìnhlớp 11 học sinh thường thấy môn học này rất khó (khó hiểu, khó làm) kể cả đối vớihọc sinh giỏi được chọn vào đội tuyển Tin học 11. Trong quá trình ôn luyện đội tuyển học sinh giỏi năm 2019 – 2020 tôi đã vậndụng các phương pháp mới với mục đích tạo hứng thú học lập trình cho học sinh:phương pháp hoạt động nhóm, phương pháp khám phá, phương pháp nghiên cứutrường hợp nhưng không hiệu quả. Cụ thể năm 2019 – 2020 đội tuyển học sinh giỏicủa trường đạt thành tích không tốt: 01 em giải khuyến khích, 01 em không có giải.Nguyên nhân quan trọng là các em đội tuyển rất yếu về thuật toán. Xuất phát từ vấn đề đó tôi mạnh dạn chọn nghiên cứu chuyên đề “Ứng dụngthuật toán trong lập trình” và áp dụng vào trong quá trình giảng dạy đội tuyển trongnăm học 2020 – 2021. 46. Mục đích của giải pháp sáng kiến6.1 Đối với giáo viên:- Với sáng kiến kinh nghiệm ‘Ứng dụng thuật toán trong lập trình’, giáo viên tiếptục củng cố nâng cao chuyên môn của bản thân.- Thông qua hệ thống kiến thức và bài tập được phân chia theo mức độ giáo viên cóthể đánh giá kết quả học tập của học sinh. Qua các nội dung giáo viên rèn luyện tưduy logic và kĩ năng giải quyết vấn đề cho học sinh.- Thay đổi thực trạng của đội tuyển, khắc phục nhược điểm của giải pháp cũ, gópphần nâng cao chất lượng đội tuyển.6.2 Đối với học sinh:- Hệ thống lại kiến thức cơ bản về thuật toán từ đó giúp học sinh có thể hiểu, nhớ vàvận dụng các thuật toán cơ bản vào giải quyết các bài toán khó.- Biết cách tính độ phức tạp thuật toán từ đó biết cách lựa chọn thuật toán tối ưu.- Phát triển tư duy log ...