Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Rèn kĩ năng viết phần giải thích trong đề thi Học sinh giỏi THPT môn Ngữ văn

Mục đích nghiên cứu đề tài là áp dụng sáng kiến trong bồi dưỡng học sinh giỏi, hình thành cho học sinh những năng lực cần thiết, tạo sự chủ động sáng tạo và khơi dậy niềm đam mê với môn học.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Rèn kĩ năng viết phần giải thích trong đề thi Học sinh giỏi THPT môn Ngữ văn BÁOCÁOKẾTQUẢ NGHIÊNCỨU,ỨNGDỤNGSÁNGKIẾN1.Lờigiớithiệu Hiệuquả củaquátrìnhdạyhọcmônNgữ vănkhôngchỉ nằm ở khâu dạykiếnthứcmàcònởbướcrènkĩnăng.Nếudạychỉcungcấpkiếnthứcthìviệcrènlàkhâucùngmộtlúckiểmtrađượcnhiềuphươngdiệncủaquátrìnhhọc:kiểmtrađượcviệctiếpthukiếnthức,vậndụngtrithứcvàothựctế,khảnănggiảiquyếtlinhhoạt,nhạybéncácvấnđềv.v.Ngoàira,việcrènkĩnăngchohọcsinhtrongquátrìnhhọcNgữvănphầnnàođápứngyêucầuđổimớikiểmtrađánhgiáhọcsinhtheo4mứcđộ:nhậnbiết,thônghiểu,vậndụng,vậndụngcao.NhậnthứcđượctầmquantrọngcủakĩnăngbởivậycôngcuộcvậnđộngcủaBộ giáodụctrongdạyhọcbộ môn:tránh“đậmkiếnthức,nhạtkĩnăng”cũngđãđượctriênkhai. Thựctế,đềthiHSGtrongnhữngnămgầnđâygồmhaicâu:nghịluận xãhộivànghịluậnvănhọc,đềuđòihỏihọcsinhphảivậndụngcácthaotác lậpluậnthậtkhéoléo,linhhoạt.Trongsốcácthaotáclậpluận,thaotácgiảithíchvôcùngquantrọng,cótínhđịnhhướng,làkimchỉnamchotoànbộbàivăn.Giảithíchđúngsẽ hiểuđúng,viếtđúng,xâydựnghệ thốngluậnđiểmtươngứngvớiluậnđề.Tuynhiên,quachấmbàicủahọcsinh,chúngtôinhận thấycácemkhábốirốivìthếchấtlượngbàichưacao. Chọnchuyênđề RènkĩnăngviếtphầngiảithíchtrongđềthiHọcsinh giỏiTHPTmônNgữvăn,chúngtôimongcácemhọcsinhcóchoriêngmìnhkĩnăngcầnthiếtbướcđầuđể tiếpcận,giảiquyếtvấnđề nghị luậnđúnghướng. 2.Tênsángkiến: Rènkĩnăngviếtphầngiảithíchtrongđề thiHọc sinhgiỏiTHPTmônNgữvăn 3.Tácgiảsángkiến: Họvàtên:LêThịMinhTâm Địachỉ:TrườngTHPTNguyễnTháiHọc,VĩnhYên,VĩnhPhúc Sốđiệnthoại:0971389298 4.Chủđầutưtạorasángkiến:LêThịMinhTâm 5.Lĩnhvựcápdụngsángkiến: Mụcđích:Ápdụngsángkiếntrongbồidưỡnghọcsinhgiỏi,hìnhthànhchohọcsinhnhữngnănglựccầnthiết,tạosự chủ độngsángtạovàkhơidậyniềmđammêvớimônhọc Đốitượngnghiêncứu:Phầngiảithíchtrongbàivănnghịluận Phạmvinghiêncứu:Đềthihọcsinhgiỏi 6.Ngàysángkiếnđượcápdụng:20/9/2019 7.Môtảbảnchấtcủasángkiến: A.PHẦNNỘIDUNG I.Cơsởlíluận 1.Vănnghịluận Vănnghị luậnlàthể loạivănviếtvề nhữngvấnđề thuộcnhiềulĩnh vựcđờisốngkhácnhaunhư chínhtrị,kinhtế,vănhoá,triếthọc…Mụcđích củavănnghịluậnlàbànbạc,thảoluận,phêphánhaytruyềnbátứcthờimột tư tưởng,quanđiểmnàođó…đặctrưngcơ bảncủavănnghị luậnlàtính chấtluậnthuyếtkhácvớivănhọcnghệ thuật,vănchươngnghị luậntrình bàytưtưởngvàthuyếtphụcngườiđọcchủyếubằnglậpluận,lílẽ…(TheoLêBáHán,TrầnĐìnhSử,NguyễnKhắcPhiTừ điểnthuậtngữ vănhọcNXBĐạihọcquốcgia,41999). Nhìntừđềtài,đốitượngnghịluận,cóthểchiavănnghịluậnthànhhailoạilớn:nghịluậnxãhộivànghịluậnvănhọc. 2 Trongcả haikiểubài,thaotáclậpluậngiảithíchcóvị trí,vaitròquantrọng 2.Thaotáclậpluậngiảithích a.Kháiniệm: Thaotáclậpluậngiảithíchlàmộtthaotácnghị luậndùnglílẽ đểgiảnggiải,cắtnghĩagiúpngườiđọc,ngườinghehiểurõmộthiệntượng,mộtvấnđềnàođó. b.Vịtrí,vaitrò: Thaotáclậpluậngiảithíchcóvaitròquantrọngtrongbàivănnghịluậngiúpngườiviếtđiđúngvấnđề cầnnghị luận,địnhhướngchoquátrìnhtạo dựngluậnđiểm,làmộttrongcácyếutố quyếtđịnhsự thànhcôngcủabài văn. c.Yêucầucủathaotáclậpluậngiảithích: Khigiảithíchngắngọn,rõý,hay,cótínhnghệthuật. 3.RènkĩnăngviếtphầngiảithíchtrongđềthiHọcsinhgiỏiTHPT mônNgữvăn 3.1.Rènkĩnăngviếtphầngiảithíchvớidạngđềnghịluậnxãhội a.Kĩnăngnhậndiệndạngđề Nghịluậnxãhộithườngđượcchiathànhbadạng: +Nghịluậnvềmộttưtưởngđạolí. +Nghịluậnvềmộthiệntượngđờisống +Nghịluậnvềmộtvấnđềxãhộiđặtratừtácphẩmvănhọc Cáchthứcđềra: Đềlàmộtcâunói,mộtýkiến:cómộtmệnhđề Đềlàmộtcâunói,mộtýkiếncó2mệnhđề Đềcó2ýkiến Đềlàmộtcâuchuyện,bàithơ,bảntin,bứctranh Đềlàmộtchủđề 3 Đềlàmộthìnhảnhv.v. Tùyvàodạngđềcụthểđểsửdụngcáchgiảithíchphùhợp b.Kĩnăngtìmý: ...