Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Rèn kỹ năng làm dạng bài Đọc hiểu môn Ngữ văn trong bài thi tốt nghiệp THPT

Sáng kiến Rèn kỹ năng làm dạng bài Đọc hiểu môn Ngữ văn trong bài thi tốt nghiệp THPT với mong muốn nâng cao hiệu quả dạy học, chia sẻ một số vấn đề có tính chất định hướng để giúp học sinh làm tốt dạng bài này hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng bài thi môn Văn, nuôi dưỡng tình yêu với môn học.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Rèn kỹ năng làm dạng bài Đọc hiểu môn Ngữ văn trong bài thi tốt nghiệp THPT CỘNGHÒAXÃHỘICHỦNGHĨAVIỆTNAM ĐộclậpTựdoHạnhphúc THUYẾTMINHMÔTẢGIẢIPHÁP VÀKẾTQUẢTHỰCHIỆNSÁNGKIẾN1. Tênsángkiến: Rènkỹ nănglàmdạngbàiĐọchiểumônNgữ văn trongbàithitốtnghiệpTHPT2. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: tháng9/2019.3.Cácthôngtincầnbảomật(nếucó):không.4.Môtảcácgiảiphápcũthườnglàm 4.1.DạngbàiĐọchiểutrongbàithitốtnghiệpTHPTmônNgữvănkhôngđượcđưavàotiếthọcnàotrongphânphốichươngtrìnhmônNgữvănphổ thôngchínhkhóa,thườngchỉ dừnglại ở việcchữa,trả bàiquacácbàikểmtrađịnhkì,bàithi.Hiệnnaycácchuyênđềhướngdẫnviệcrènluyệnkĩnăngnàychohọcsinhmộtcáchbàibảncũngchưanhiều. 4.2.Việcônluyện,chữabàichophầnĐọchiểucònchưathựcsựđượcchútrọng,doquanniệmchorằngđâylàcâugỡđiểmnênthườngđơn giản,khôngcầnhọccũngcóthể trả lờiđược.Nếucóđề caotầmquantrọngcủadạngbàithìnhiềugiáoviênvàhọcsinhvẫncònlúngtúngtrongviệcgiảiquyếtthấuđáovấnđề kĩnăng.Kinhnghiệmthựctế giảngdạy chothấy,họcsinhkhônghề dễdàngtrongviệcđạtmứcđiểmcaocủacác câuhỏitrongphầnĐọchiểu,dùchorằngđâylàphần“gỡ điểm”và“dễlàm”.5.Sựcầnthiếtphảiápdụnggiảiphápsángkiến 5.1.Từnămhọc20142015,đọchiểuvănbảnlàmộttronghaiphầnbắtbuộctrongđềthiTốtnghiệpTHPT:ĐọchiểuvàLàmvăn.Rènkỹnăngđọchiểuđượcxemlàvấnđềquantrọngtrongtrongviệcthựchiệnđổimới phươngphápdạyhọcmônvănởtrườngphổthôngnhằmpháthuynănglực tự đọchiểuvàsángtạocủahọcsinhtrongviệckhámphágiátrị củamộtvănbản. Tuynhiêncũngcầnnhậnthấyrằng,việclượnghóakiếnthứctrongcáccâuhỏiĐọchiểutrongđề thiTốtnghiệpTHPThiệnnaychỉ phùhợpvớicácvănbảnchínhluận,khoahọchaybáochí.Đốivớicácvănbảnnghệthuật,làmsaođểhọcsinhkhôngrơivàocáchdiễngiảiđơnnghĩa,đánhmất 1mỹcảmvănchươngkhitiếpcậnvănbảnquacáccâuhỏiĐọchiểucũnglà mộtvấnđềcầnlưutâm. 5.2.MặcdùPhầnĐọchiểuchiếmtỉtrọngđiểmkhônglớntrongđềthi(3.0điểm)nhưnghọcsinhphảixửlímộtvănbảntươngđốivàtư duycáccâuhỏitrongmộtthờigianngắn.TạitrườngTHPTChuyênBắcGiang,họcsinhđãquenvớikiểubàiĐọchiểunhưngthựctếgiảngdạychothấy, nhiềuemchưacóphảnxạtốtvớicáccâuhỏi,đặcbiệtlàcáccâuhỏiởmứcđộ khótươngđốinhư câuhỏiVậndụng. Sángkiếnnàytheochúngtôilàthiết thực,trướchết làtrongtìnhhìnhbàithimônVăn trongkì thiTốtnghiệpTHPTcócùngmộtcấutrúctrongnhữngnămgầnđây. Xuấtpháttừthựctếtrênkếthợpvớikinhnghiệmgiảngdạycủabản thân,chúngtôithựchiệnsángkiến:Rènkỹ nănglàmdạngbàiĐọchiểu mônNgữvăntrongbàithitốtnghiệpTHPTvớimongmuốnnângcaohiệuquả dạyhọc,chiasẻ mộtsố vấnđề cótínhchấtđịnhhướngđể giúphọcsinhlàmtốtdạngbàinàyhướngtớimụctiêunângcaochấtlượngbàithimônVăn,nuôidưỡngtìnhyêuvớimônhọc.6.Mụcđíchcủagiảiphápsángkiến Sángkiến:RènkỹnănglàmdạngbàiĐọchiểumônNgữvăntrongbài thitốtnghiệpTHPTđềramụcđíchnghiêncứu:tìmhiểucácvấnđề xoayquanhcâuhỏiĐọchiểutừgócđộlíluận,hướngtớixâydựngkhungkĩnăng làmdạngcâuhỏinàychohọcsinh,đề xuấtmộtsố đề Đọchiểuphụcvụchoviệcônluyện.7.Nộidung7.1.Thuyếtminhgiảiphápmớihoặccảitiến7.1.1.Giảipháp1: a.Têngiảipháp:Cungcấpkiếnthứcvề vấnđề Đọchiểuvà dạngbàiĐọchiểub.Nộidungcủagiảipháp: Để làmrõvấnđề líluận,tronggiảipháp1,chúngtôicungcấplíthuyếtvề vấnđề ĐọchiểuvàdạngbàiĐọchiểutrongđề thiTốtnghiệp THPThiệnnay.c.Cácbướctiếnhànhthựchiệngiảipháp:c.1.CungcấpkiếnthứcvềlíthuyếtĐọchiểu:Kháiniệm:2 TheoTừđiểnTiếngViệt:“Đọclàtrôngvàochữ mànóiratiếnghoặckhôngnóiratiếng”.Giảithíchđầyđủ,tườngminhhơn,cóthểhiểu:Đọclàmộthoạtđộngcủaconngười,dùngmắtđể nhậnbiếtcáckíhiệuvàchữviết,dùngtríócđểtưduyvàlưugiữnhữngnộidungmàmìnhđãđọcvàsửdụng bộ máy phát âm phát ra âm thanh nhằm truyền đạt đến ngườinghe.Đọclàtiếpxúcvớivănbảnvềmặtngôntừ,câuchữtrựctiếp. Từcáchhiểutrên,cóthểthấy:đọckhôngchỉlàhoạtđộngbiếncáckítự thànhâm thanhngônngữ màlàmộthoạtđộng,quátrìnhnhậnthức.Thôngquaviệcđọc,chủ thể củahoạtđộngđọcsẽ giảimãcáctầngngôn từ,hìnhảnhnghệthuậtđểtiếpnhậnýnghĩatưtưởngcủavănbảnởnhiềugócđộkhácnhau. “Hiểulànhậnraýnghĩa,bảnchất…củasự vật,hiệntượng,đối tượng nào đó bằng sự vận dụng trí tuệ” (theo: Từ điển Tiếng Việt).TheoGS.TrầnĐìnhSử:“hiểuthựcchấtlàtựhiểu,nghĩalà làmchonảysinh,sinhthànhtrongýthứccủangườihọcmộttri thứcmongmuốn,nghĩalàlàmchothayđổitínhchấtchủquancủa ngườihọc”. Trongquanniệmthôngthường, hiểu tiếpxúcvănbảnvề mặtbêntrong,pháthiệnvànắmvữngmốiliênhệcủasựvật,hiệntượng,đốitượngnàođóvàýnghĩacủamốiquanhệđó.Hiểucònlàsựbaoquáthếtnộidung vàcóthể vậndụngvàođờisống, ứngdụng,môhìnhhoáđượcđốitượng. Hiểulàphảitrảlờiđượccáccâuhỏi:Cáigì?Nhưthếnào?Làmthếnào? Đọchiểulàhoạtđộngcơ bảncủaconngườinhằmmụcđíchchiếmlĩnhtrithứcvănhoávàbồidưỡngtâmhồn. Kháiniệm đọchiểu (readingliteracy)cónộihàmkhoahọcphongphú,được ...