Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Tăng cường hiệu quả tiết ôn tập chương môn Vật lý 12 bằng Sơ đồ tư duy

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài nhằm thay đổi cách dạy, cách hướng dẫn học sinh học để nhằm ngày càng nâng cao chất lượng bộ môn vật lý ở trường. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Tăng cường hiệu quả tiết ôn tập chương môn Vật lý 12 bằng Sơ đồ tư duyĐề tài: ”Tăng cường hiệu quả tiết ôn tập chương môn Vật lý 12 bằng Sơ đồ tư duy” TĂNG CƯỜNG HIỆU QUẢ TIẾT ÔN TẬP CHƯƠNG BẰNG SƠ ĐỒ TƯ DUY A. PHẦN MỞ ĐẦU I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Năm học 2014 – 2015 là năm có rất nhiều thay đổi trong chỉ đạo dạy vàhọc của các cấp quản lý giáo dục, cụ thể: Theo Hướng dẫn số 20 của Sở Giáo dục và Đào tạo An Giang ngày26/08/2014 xác định rõ nhiệm vụ trọng tâm: “Đổi mới phương pháp dạy học theohướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh; tăng cường kỹ năngthực hành, vận dụng kiến thức, kỹ năng vào giải quyết các vấn đề thực tiễn. Đadạng hóa các hình thức học tập, chú trọng các hoạt động trải nghiệm sáng tạo,nghiên cứu khoa học của học sinh. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vàtruyền thông trong dạy và học. Đổi mới hình thức, phương pháp kiểm tra, đánh giákết quả học tập và rèn luyện của học sinh, bảo đảm trung thực, khách quan; kếthợp đánh giá trong quá trình học tập với đánh giá cuối kỳ, cuối năm học; đánh giácủa giáo viên với tự đánh giá, đánh giá lẫn nhau của học sinh; đánh giá của nhàtrường với đánh giá của gia đình và của xã hội”. Tuy nhiên, nhìn lại chất lượng học tập bộ môn vật lý trường mình, đặc biệtlà của khối 12 trong những năm vừa qua so với chất lượng bộ môn của tỉnh thì cònkhá thấp, nếu xét kĩ lại trách nhiệm đó một phần là do nhiệm vụ chuyên môn củagiáo viên, có lẽ do cách dạy, cách hướng dẫn học tập chưa phù hợp nên chất lượngmới chưa đạt yêu cầu. Ở đây chưa nói tới những ảnh hưởng từ điều kiện môitrường xung quanh hay sự quan tâm của gia đình. Với vai trò là giáo viên dạy môn vật lý ở trường, bản thân thấy cần thiếtphải thay đổi cách dạy, cách hướng dẫn học sinh học để nhằm ngày càng nâng caochất lượng bộ môn vật lý ở trường. Đó là lí do để tôi nghiên cứu đề tài: ”Tăngcường hiệu quả tiết ôn tập chương môn Vật lý 12 bằng Sơ đồ tư duy”.GVTH: Phùng Danh Sâm Trang 0Đề tài: ”Tăng cường hiệu quả tiết ôn tập chương môn Vật lý 12 bằng Sơ đồ tư duy” II. PHẠM VI NGHIÊN CỨU Đề tài ” Tăng cường hiệu quả tiết ôn tập chương môn vật lý bằng Sơ đồtư duy” được nghiên cứu ở chương trình Vật lý 12, các nội dung và biện pháp chủyếu dành cho đối tượng là học sinh trung bình. B. PHẦN NỘI DUNG I. CƠ SỞ LÝ LUẬN Vật lý học là một môn khoa học tự nhiên tập trung vào sự nghiên cứu vậtchất và chuyển động của nó trong không gian và thời gian, cùng với những kháiniệm liên quan như năng lượng và lực. Một cách rộng hơn, nó là sự phân tíchtổng quát về tự nhiên, được thực hiện để hiểu được cách biểu hiện của vũ trụ(Nguồn: internet). Phương pháp dạy học vật lý là: cách thức biện pháp sử dụng các phươngtiện dạy học để tác động đến đối tượng người học nhằm giúp cho họ chiếm lĩnhđược kiến thức do người dạy muốn truyền đạt. Do đặc thù môn học có nhiều kiến thức mới và liên quan đến nhiều lĩnhvực nên để học tốt người học phải chú ý nhiều, phải biết cách ghi chép, ôn tậphợp lý để đạt được hiệu quả cao. Theo bản thân thấy cách ôn tập dựa trên Sơ đồtư duy là hợp lý. Bởi vì, Mind Map (Sơ đồ tư duy hay Giản đồ ý) có thể dùng như một cáchđể ghi nhớ chi tiết, để tổng hợp, hay để phân tích một vấn đề ra thành một dạngcuả lược đồ phân nhánh. Khác với máy tính, ngoài khả năng ghi nhớ kiểu tuyếntính (ghi nhớ theo 1 trình tự nhất định chẳng hạn như trình tự biến cố xuất hiệncuả 1 câu truyện) thì nó còn có khả năng liên lạc, liên hệ các dữ kiện với nhau.Phương pháp minh hoạ tận dụng cả hai khả năng này của bộ não. Đây là một kĩ thuật để nâng cao cách ghi chép. Bằng cách dùng MindMaps, tổng thể cuả vấn đề được chỉ ra dưới dạng một hình trong đó các đối tưọngđược liên hệ với nhau bằng các đường nối. Với cách thức đó, các dữ liệu được ghinhớ và nhìn nhận dễ dàng và nhanh chóng hơn.GVTH: Phùng Danh Sâm Trang 1Đề tài: ”Tăng cường hiệu quả tiết ôn tập chương môn Vật lý 12 bằng Sơ đồ tư duy” Thay vì dùng chữ viết để mô tả (một chiều) Mind maps sẽ phơi bày cấutrúc một đối tượng bằng hình ảnh hai chiều. Nó chỉ ra dạng thức cuả đối tượng,sự quan hệ hỗ tương giữa các khái niệm liên quan (tạm gọi là điểm chốt) vàcách liên hệ giưã chúng với nhau bên trong cuả một vấn đề lớn. (Nguồn internet:http:// http://hsgs.edu.vn). Chương trình Vật lý 12 được được cấu trúc theo 7 chương, trong đóchương I- Dao động cơ mang tính tổng quát các chương sau tuy là khác về mặtkiến thức nhưng cách hình thành và phương pháp giải bài tập thì tương tự. Sửdụng Sơ đồ tư duy để hệ thống theo từng chương lại càng phát huy hiệu quả hơn. II. THỰC TRẠNG BAN ĐẦU Trong năm học mới trường THPT Hòa Bình đã được xây dựng khangtrang với 21 phòng học đủ cho ...