Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Tạo hứng thú cho học sinh khi dạy học phép biến hình và ứng dụng vào giải các bài toán trong mặt phẳng tọa độ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Tạo hứng thú cho học sinh khi dạy học phép biến hình và ứng dụng vào giải các bài toán trong mặt phẳng tọa độ" nhằm nghiên cứu các dạng toán liên quan đến một số bài toán thực tế kiến thức chương 1 – Hình học 11 từ đó giúp học sinh nắm được ý nghĩa của Toán học trong đời sống, qua đó hướng dẫn học sinh định hướng cách giải và phát triển lớp các bài toán tương tự.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Tạo hứng thú cho học sinh khi dạy học phép biến hình và ứng dụng vào giải các bài toán trong mặt phẳng tọa độ MỤC LỤCI. ĐẶT VẤN ĐỀ ....................................................................................................... 11.1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................ 11.2 Mục đích và nhiệm vụ của đề tài ........................................................................ 21.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...................................................................... 21.4. Tính mới và giới hạn của đề tài .......................................................................... 2II. NỘI DUNG: ........................................................................................................ 4Phần I: Tạo hứng thú cho học sinh khi tiếp cận bài học của chương 1-Hình học lớp11: Các phép biến hình trong mặt phẳng .................................................................. 41.1. Đặt vấn đề khi dạy học bài: Phép tịnh tiến ........................................................ 41.2.Đặt vấn đề khi dạy học bài : Phép đối xứng trục ................................................ 61.3..Đặt vấn đề khi dạy học : TÌM HIỂU PHÉP QUAY ......................................... 81.4. Đặt vấn đề cho bài học: Phép dời hình .............................................................. 91.5. Dạy học bài phép vị tự: .................................................................................... 10Phần 2: Áp dụng phép biến hình vào giải một số bài toán trong mặt phẳng tọa độ.................................................................................................................................. 13III. KẾT LUẬN. .................................................................................................... 42 I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1.1. Lý do chọn đề tài Như chúng ta đã biết, một trong các mục tiêu chương trình chương trình giáodục PT 2018, ngoài việc đảm bảo các chương trình giáo dục phổ thông cụ thể hoámục tiêu giáo dục phổ thông, giúp học sinh làm chủ kiến thức phổ thông, biết vậndụng hiệu quả kiến thức, kĩ năng đã học vào đời sống và tự học suốt đời, có địnhhướng lựa chọn nghề nghiệp phù hợp, biết xây dựng và phát triển hài hoà các mốiquan hệ xã hội, có cá tính, nhân cách và đời sống tâm hồn phong phú, nhờ đó cóđược cuộc sống có ý nghĩa và đóng góp tích cực vào sự phát triển của đất nước vànhân loại. Để đạt được mục tiêu chung cũng như mục tiêu của môn toán nói riêngthì người giáo viên đóng vai trò rất quan trọng và phải mang được cuộc sống vàobài học, đưa bài học vào cuộc sống như: Giúp học sinh hiểu biết thêm về thế giớitự nhiên; hiểu biết thêm về văn hóa và nghệ thuật, kiến trúc, thể thao và du lịch;hiểu biết đầy đủ hơn về đời sống thực tế, về quê hương, đất nước; khám phá thếgiới bí ẩn và đẹp đẽ của toán học; hình thành và phát triển kỹ năng mềm thiết yếucủa công dân thế kỷ 21; bồi đắp nền tảng văn hóa chung cho học sinh. Trên cơ sởđó , phát triển nhân cách người học và giá trị nhân văn cao đẹp của con người. Phép biến hình ở đầu lớp 11 là một mảng kiến thức quan trọng trong chươngtrình môn toán cho phép chúng ta giải một lớp rộng rãi các bài toán như: Chứngminh các hình bằng nhau; Bài toán tính toán, dựng hình, quỹ tích, cực trị, chứngminh tính vuông góc, song song, đồng quy; Lớp các bài toán về hình đồng dạng, tỉsố các đoạn thẳng; các bài toán được đặt ra từ thực tế. Đây là vấn đề khá thú vị trong chương trình hình học phổ thông. Tuy nhiênvới Học sinh và một số Giáo viên khi học và dạy thường coi nhẹ phần này bởi thóiquen ít khi sử dụng trong giải toán. Hơn nữa, để áp dụng được các tính chất củaphép biến hình vào việc giải các bài toán thực tiễn luôn là vấn đề khó đối với nhiềuhọc sinh (đặc biệt là học sinh các trường dân tộc nội trú). Giáo viên là người cótrách nhiệm tìm ra phương pháp tối ưu nhất để hướng dẫn cho học sinh thấy hứngthú khi học chương này. Bên cạnh đó còn phải biết dẫn dắt để học sinh tư duychuyển từ bài toán thực tế sang bài toán toán học và mở rộng bài toán, giải đượccác bài toán ở cấp độ khó hơn cũng như kết nối được kiến thức tọa độ trong mặtphẳng được học ở cuối lớp 10 là vô cùng cần thiết. Mặt khác, ta thấy các bài toánứng dụng thực tiễn ngày càng xuất hiện nhiều trong các bài giảng ở sách giáo khoa,sách tham khảo và trong các đề thi khảo sát năng lực cũng như đề thi tốt nghiệptrung học phổ thông. Trong một số trường hợp, từ một bài toán nếu chúng ta có thểtìm được nhiều lời giải cho bài toán và đưa ra các bài toán mới thì chúng ta sẽ tạođược hứng thú và phát huy tính sáng tạo của học sinh. Đây chính là ý nghĩa thực sựcủa việc đổi mới phương pháp dạy học tích cực ở trường phổ thông. Chính vì vậyđể giảm bớt khó khăn và làm tăng thêm hứng thú học tập cho học sinh về vấn đềnày dưới đây tôi xin được trao đổi với quý đồng nghiệp về vấn đề “Tạo hứng thú 1cho học sinh khi dạy học phép biến hình và ứng dụng vào giải các bài toántrong mặt phẳng tọa độ”. Qua đó phát triển tư duy thuật giải và tư duy sáng tạocủa học sinh. Góp phần cho học sinh thấy được sự lí thú trong giải toán và yêuthích môn toán hơn. Việc phát triển năng lực tính toán, năng lực giải quyết vấn đềvà sáng tạo, năng lực tự chủ và tự học cho HS phổ thông nhằm đáp ứng những yêucầu mới của xã hội về nguồn nhân lực. 1.2 Mục đích và nhiệm vụ của đề tài - Nghiên cứu các dạng toán liên quan đến một số bài toán thực tế kiến thứcchương 1 – Hình học 11 từ đó giúp học sinh nắm được ý nghĩa của Toán học trongđời sống, qua đó hướng dẫn học sinh định hướng cách giải và phát triển lớp các bàitoán tương tự. - Nhiều người hiểu sai việc dạy Toán ở bậc phổ thông là dạy kiến thức toánhọc, học sinh chỉ cần học thuộc ...