Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Thiết kế bản đồ tư duy bằng phần mềm Edraw MindMaster trong dạy học một số bài lý thuyết môn Giáo dục quốc phòng, an ninh bậc THPT

Sáng kiến kinh nghiệm THPT "Thiết kế bản đồ tư duy bằng phần mềm Edraw MindMaster trong dạy học một số bài lý thuyết môn Giáo dục quốc phòng, an ninh bậc THPT" với mục tiêu xác định khả năng thiết kế bản đồ tư duy bằng phần mềm Edraw MindMaster dạy học một số bài lý thuyết trong môn Giáo dục quốc phòng, an ninh THPT nhằm góp phần nâng cao hiệu quả dạy học bộ môn GDQP-AN ở trường THPT.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Thiết kế bản đồ tư duy bằng phần mềm Edraw MindMaster trong dạy học một số bài lý thuyết môn Giáo dục quốc phòng, an ninh bậc THPT A. MỞ ĐẦU1. BỐI CẢNH CỦA ĐỀ TÀI Hiện nay, đất nước chúng ta đang trong quá trình hội nhập kinh tế - xã hội, đẩymạnh quá trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Vì vậy việc đào tạora những thế hệ nhân lực phát triển toàn diện là yêu cầu hàng đầu của nền giáo dục nướcta nhằm đáp ứng hai nhiệm vụ chiến luộc của cách mạng Việt Nam .Một trong nhữngbiện pháp để đáp ứng được yêu cầu trên chính là đổi mới phương pháp dạy học. Mặt khác, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ hiện đại thìviệc ứng dụng công nghệ thông tin, trong đó có việc sử dụng các phần mềm phục vụ choquá trình dạy và học của giáo viên và học sinh là một yêu cầu tất yếu nhất là với bộ mônGiáo dục Quốc phòng, an ninh (GDQPAN).2. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI Trải qua nhiều giai đoạn phát triển của đất nước, để đáp ứng yêu cầu về nhiệmvụ giảng dạy và giáo dục của bộ môn giáo dục quốc phòng, an ninh (GDQPAN )trong hệ thống giáo dục ở cấp học trung học phổ thông (THPT). Những năm qua,môn học GDQPAN thật sự đã có nhiều tác động tích cực và hiệu quả thiết thựctrong việc giáo dục các thế hệ trẻ của đất nước.Môn học GDQPAN đã ngày cànggiữ một vị trí quan trọng đặc biệt trong chương trình của cấp học THPT. Ngoàiviệc cung cấp kiến thức cho học sinh như những môn học khác, môn GDQPANcòn góp phần to lớn trong việc bồi dưỡng tư tưởng tình cảm cho các em: biết yêuthương, tự hào dân tộc, lòng nhân ái, tôn trọng lẽ phải, lòng căm ghét cái xấu, bướcđầu có những chính kiến nhất định về vấn đề chính trị và sự phát triển phồn vinhcủa đất nước. Trong điều 28 của Luật Giáo dục 2005 đã nêu rõ: “Phương pháp giáo dục phổthông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp vớiđặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm việctheo nhóm; rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm,đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh”. Trong hoạt động dạy học, phát triển tưduy cho học sinh có thể được coi là mục tiêu hàng đầu của quá trình dạy học. Cùng vớisự phát triển của thời đại, thước đo quan trọng cho năng lực sáng tạo của mỗi người trongnền kinh tế tri thức chính là tốc độ tư duy, khả năng chuyển hóa thông tin thành kiến thức1và từ kiến thức tạo ra giá trị, tạo ra sản phẩm dịch vụ. Hiện nay, phương pháp dạy họctheo kiểu “đọc – chép”, “nhìn – chép” hay áp đặt một chiều từ người dạy đến người họckhông còn phù hợp nữa, mà cần phải áp dụng những phương pháp dạy học có tính linhđộng cáo hơn như ứng dụng công nghệ thông tin, Elearning, bản đồ tư duy, làm việcnhóm… nhằm phát huy tính tích cực của học sinh. Trong các phương pháp dạy học trên, việc sử dụng bản đồ tư duy gắn với nội dungbài học sẽ giúp học sinh có thể nắm nội dung một bài học, một chủ đề theo mạch logiccủa kiến thức bằng cách kết hợp việc sử dụng đồng thời hình ảnh, đường nét, màu sắc,chữ viết với sự tư duy tích cực. Do đó, việc lập bản đồ tư duy sẽ giúp phát huy được tốiđa khả năng sáng tạo của mỗi người, giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách linh hoạthơn. Đặc biệt, đối với các bài học lý thuyết trong chương trình GDQPAN, các nội dung ởmỗi bài học có mối quan hệ nhân – quả và liên quan mật thiết với nhau. Sử dụng bản đồtư duy khi dạy học ở phần này sẽ giúp học sinh có được một tư duy logic, liền mạch và sẽdễ hiểu, dễ nhớ hơn khi tiếp thu bài học. Dạy học GDQPANtheo các hướng đi truyền thống đã mang đến hiệu quả nhấtđịnh. Tuy vậy, việc mạnh dạn tìm tòi, ứng dụng những thành tựu khoa học ở các lĩnh vựckhác nhau vào dạy học cũng là một cơ hội để nâng cao hơn nữa chất lượng học tập củahọc sinh, đặc biệt là ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ cho quá trình dạy học. Xuấtphát từ các lí do trên cùng với quan điểm cho rằng có thể sử dụng bản đồ tư duy vào dạyhọc như một công cụ, phương tiện giúp quá trình dạy học trở nên sinh động, phong phúhơn, tôi chọn đề tài “Thiết kế bản đồ tư duy bằng phần mềm Edraw MindMastertrongdạy học một số bài lý thuyết môn Giáo dục Quốc phòng, an ninh bậc THPT” làm đềtài nghiên cứu.3. MỤC TIÊU VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU3.1. Mục tiêu nghiên cứu Xác định khả năng thiết kế bản đồ tư duy bằng phần mềm Edraw MindMaster dạyhọc một số bài lý thuyết trong môn Giáo dục quốc phòng, an ninh THPT nhằm góp phầnnâng cao hiệu quả dạy học bộ môn GDQPAN ở trường THPT.23.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn về thiết kế và sử dụng bản đồ tư duy bằngphần mềm Edraw MindMaster trong dạy học một số bài lý thuyết trong môn Giáo dụcquốc phòng, an ninhTHPT. - Thiết kế bản đồ tư duy bằng phần mềm Edraw MindMastertrong dạy một số bàilý thuyết trong môn Giáo dục quốc phòng, an ninhTHPT; đưa ra các phương pháp sửdụng bản đồ tư duy trong quá trình dạy học. - Tiến hành thực nghiệm sư phạm.4. GIỚI HẠN NGHIÊN CỨU4.1. Giới hạn về nội dung nghiên cứu Đề tài tập trung thiết kế và sử dụng bản đồ tư duy bằng phần mềm EdrawMindMaster trong dạy học một số bài lý thuyết trong môn Giáo dục quốc phòng, anninhTHPT.4.2. Giới hạn về phạm vi nghiên cứu Đề tài chỉ nghiên cứu tại trường THPT nơi tác giả công tác.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU5.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí thuyết - Phương pháp phân tích, tổng hợp: Chúng tôi sử dụng phương pháp này theohướng thu thập, phân tích, tổng hợp các tài liệu có liên quan đếnthiết kế và sử dụng bảnđồ tư duy bằng phần mềm Edraw MindMaster trong dạy học GDQPAN. - Phương pháp phân loại, hệ thống: Sau khi thu thập, tổng hợp các tài liệu, tôi tiếptục tiến hành phân loại, hệ thống các tài liệu theo các vấn đề cần nghiên cứu của đề tài.5.2. Nhóm phương pháp thực tiễn - Phương pháp quan sát khoa học: Tôi tiến hành đến dự giờ, tham gia các hoạtđộng ...