Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Thiết kế và tổ chức dạy học chủ đề STEM: Cách làm phân bón hữu cơ vi sinh từ rác thải sinh hoạt theo định hướng phát triển năng lực sáng tạo cho học sinh

Đề tài tập trung nghiên cứu, tìm hiểu để “Thiết kế và tổ chức dạy học chủ đề STEM: Cách làm phân bón hữu cơ vi sinh từ rác thải sinh hoạt theo định hướng phát triển năng lực sáng tạo cho học sinh” nhằm tiến tới đạt được mục tiêu của chương trình giáo dục mới 2018 là nâng cao phẩm chất và phát triển năng lực cho học sinh, tạo ra niềm yêu thích với bộ môn Hóa học cũng như nâng cao ý thức và định hướng cho học sinh có các hành động thiết thực trong xây dựng kinh tế và bảo vệ môi trường.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Thiết kế và tổ chức dạy học chủ đề STEM: Cách làm phân bón hữu cơ vi sinh từ rác thải sinh hoạt theo định hướng phát triển năng lực sáng tạo cho học sinh SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ =============0====== AN ===== SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI:THIẾT KẾ VÀ TỔ CHỨC DẠY HỌC CHỦ ĐỀ STEM: CÁCH LÀM PHÂN BÓN HỮU CƠ VI SINH TỪ RÁC THẢI SINH HOẠT THEO ĐỊNH HƯỚNGPHÁT TRIỂN NĂNG LỰC SÁNG MÔN: TẠO CHO HỌC SINH HOÁ HỌC Năm thực hiện: 2022 1 PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ1. Lý do chọn đề tài Kế thừa và phát triển quan điểm “Học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp vớilao động sản xuất, nhà trường gắn liền với xã hội!” của Chủ tịch Hồ Chí Minh vềgiáo dục; Nghị Quyết số 29-NQ/TW, ngày 4/11/2013 đã xác định “Về đổi mới cănbản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đạihóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhậpquốc tế, trong đó đổi mới cơ chế quản lý giáo dục và đào tạo, phát triển đội ngũgiáo viên và cán bộ quản lý là khâu then chốt. Tập trung nâng cao chất lượng giáodục, đào tạo, coi trọng giáo dục đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thựchành, khả năng lập nghiệp. Đổi mới cơ chế tài chính giáo dục…Đổi mới mạnh mẽnội dung, chương trình, phương pháp dạy và học”. Vấn đề này đã và đang đượctriển khai đồng bộ trong hệ thống giáo dục nước ta. Sự đổi mới được nhấn mạnhtrên cả mục tiêu giáo dục và chương trình giáo dục; nhất là sự đổi mới về phươngpháp dạy học, giáo dục nhằm phát triển phẩm chất năng lực cho học sinh. Chươngtrình Giáo dục phổ thông tổng thể được Bộ Giáo dục công bố ngày 27/12/2018 đãchỉ rõ hệ thống năng lực chung và năng lực đặc thù của từng môn học mà học sinhcần đạt được và nhấn mạnh việc tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo là mộttrong những ưu thế vượt trội để phát triển năng lực học sinh. Giáo dục STEM là một trong những hình thức của hoạt động trải nghiệm sángtạo có hiệu quả cao trong giáo dục, góp phần đào tạo đội ngũ nhân lực chất lượngcao để đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước. Chỉ thị số 16/CT-TTg của Thủtướng Chính phủ ngày 04/05/2017 đã đưa ra giải pháp về mặt giáo dục: “Thay đổimạnh mẽ các chính sách, nội dung, phương pháp giáo dục và dạy nghề nhằm tạora nguồn nhân lực có khả năng tiếp nhận các xu thế công nghệ sản xuất mới,trong đó cần tập trung vào thúc đẩy đào tạo về khoa học, công nghệ, kĩ thuật vàtoán học (STEM), ngoại ngữ, tin học trong chương trình giáo dục phổ thông”,đồng thời đưa ra nhiệm vụ “Thúc đẩy triển khai giáo dục về khoa học, công nghệ,kĩ thuật và toán học (STEM) trong chương trình giáo dục phổ thông; tổ chức thíđiểm tại một số trường phổ thông ngay từ năm học 2017-2018”. Hoá học là ngành khoa học thuộc lĩnh vực khoa học tự nhiên, nghiên cứu vềthành phần cấu trúc, tính chất và sự biến đổi của vật chất. Hoá học kết hợp chặt chẽgiữa lý thuyết và thực nghiệm, là cầu nối các ngành khoa học tự nhiên khác nhưVật lý, Sinh học, Y dược, Địa chất và gắn với nhiều hoạt động thực tiễn. Ngoài cácnăng lực chung, dạy học Hóa học còn nhằm phát triển các năng lực đặc thù mônhọc và kỹ năng sống. Để thực hiện được mục tiêu trên, dạy học Hóa học cần gắnvới thực tiễn thông qua các hoạt động trải nghiệm. Vì vậy trong bối cảnh đổi mớigiáo dục của Việt Nam hiện nay việc nghiên cứu, thiết kế và tổ chức dạy học theochủ đề hoạt động trải nghiệm như giáo dục STEM trong dạy học Hóa học là rấtcần thiết. Ở Việt Nam giáo dục STEM đã được nghiên cứu từ năm 2015 về mặt lý luậnvà thực tế, về cách thức tổ chức... và có văn bản hướng dẫn, gợi ý về việc thựchiện, nhưng trên thực tế giáo viên vẫn gặp nhiều khó khăn trong quá trình tổ chức 2cho học sinh, có thể do nhiều lí do khác nhau như giáo viên chưa có quy trình mẫuđược cụ thể hóa để tổ chức; hoặc là giáo viên còn ngại thay đổi, không chịu khóđổi mới phương pháp dạy học; quan trong hơn là chưa có một tài liệu hay một giáotrình chính thống nào cho việc áp dụng STEM vào dạy học bộ môn Hóa học trunghọc phổ thông. Bên cạnh đó, cơ sở vật chất của nhà trường cũng như địa phươngtại nơi trường đóng còn hạn chế nên có ảnh hưởng đến việc triển khai các hoạtđộng trải nghiệm. Với học sinh và phụ huynh thì quan điểm Thi gì học nấy cònnặng nề nên đại đa số không mặn mà với các hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Mặt khác, do sự phát triển mạnh mẽ của xã hội và sự gia tăng dân số nên tìnhtrạng ô nhiễm môi trường do rác thải sinh hoạt ngày càng trở nên phổ biến. Do đó,ngoài nhiệm vụ giáo dục kiến thức, kỹ năng thì việc giáo dục ý thức bảo vệ môitrường cho học sinh và hướng dẫn các em tìm kiếm những giải pháp giảm thiểu ônhiễm môi trường do rác thải sinh hoạt gây n ...