Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Thiết kế và tổ chức hoạt động thực hành trải nghiệm khi dạy học giải tam giác nhằm góp phần phát triển phẩm chất, năng lực học sinh

Mục đích nghiên cứu sáng kiến nhằm nghiên cứu thiết kế và tổ chức hoạt động thực hành trải nghiệm khi dạy học môn Toán. Làm tài liệu tham khảo cho giáo viên, giúp thầy cô hiểu rõ hơn, thấy được tầm quan trọng của hoạt động thực hành trải nghiệm trong việc hình thành và phát triển các phẩm chất, năng lực học sinh. Góp phần đổi mới phương pháp dạy học, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao về chất lượng giảng dạy và giáo dục trong chương trình GDPT 2018.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Thiết kế và tổ chức hoạt động thực hành trải nghiệm khi dạy học giải tam giác nhằm góp phần phát triển phẩm chất, năng lực học sinh THIẾT KẾ VÀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH TRẢI NGHIỆM KHI DẠYHỌC GIẢI TAM GIÁC NHẰM GÓP PHẦN PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH Lĩnh vực: Toán học 1 PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lí do chọn đề tài Về mục đích học Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có quan điểm: “học để làm việc”.Còn về phương pháp học tập Bác xác định: “Học phải gắn liền với hành, học tậpsuốt đời, học ở mọi nơi”. Mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thông mới làđào tạo ra những con người Việt Nam phát triển hài hòa về thể chất và tinh thần,có những phẩm chất cao đẹp, có các năng lực chung và phát huy tiềm năng bảnthân, làm cơ sở cho việc lựa chọn nghề nghiệp và học tập suốt đời. Nghị quyết29-NQ/TW ngày 4/11/2013 về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạođã chỉ ra: “…chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sangphát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học, nâng cao năng lực và kỹnăng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn”. Chương trình tổng thể Ban hành theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT ngày26/12/2018 nêu rõ “Giáo dục toán học hình thành và phát triển cho học sinhnhững phẩm chất chủ yếu, năng lực chung và năng lực toán học với các thành tốcốt lõi: năng lực tư duy và lập luận toán học, năng lực mô hình hóa toán học,năng lực giải quyết vấn đề toán học, năng lực giao tiếp toán học, năng lực sửdụng các công cụ và phương tiện học toán; phát triển kiến thức, kĩ năng thenchốt và tạo cơ hội để học sinh được trải nghiệm, áp dụng toán học vào đời sốngthực tiễn, giáo dục toán học tạo dựng sự kết nối giữa các ý tưởng toán học, giữatoán học với các môn học khác và giữa toán học với đời sống thực tiễn”. Hiệnnay, hoạt động thực hành trải nghiệm là một bộ phận trong chương trình giáodục phổ thông mới và chiếm 7% nội dung giáo dục [3, tr.121].. Về phương pháp và hình thức dạy học, công văn hướng dẫn thực hiệnnhiệm vụ giáo dục trung học năm học 2021-2022 số 1749/SGD&ĐT-GDTrH đãnêu rõ: “…tiếp tục triển khai dạy học gắn liền với thực tiễn dưới hình thức thựchành trải nghiệm được thiết kế thành các HĐGD không tổ chức trong lớp học”.Hình thức dạy học này có vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triểncác phẩm chất, năng lực cho học sinh. Hiện nay, việc đổi mới phương pháp dạy học đang thực hiện bước chuyểntừ giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực học sinh, từ chỗ học sinhhọc được cái gì đến việc quan tâm xem học sinh vận dụng được cái gì qua việchọc. Tuy nhiên, vì nhiều nguyên nhân, tôi nhận thấy giáo viên vẫn chưa nhậnthấy tầm quan trọng, đánh giá đúng vai trò của hoạt động thực hành trải nghiệmtrong việc củng cố, truyền thụ kiến thức và phát triển các phẩm chất năng lựccho học sinh như năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự học, năng lực tínhtoán…Phần Giải tam giác và áp dụng vào bài toán thực tiễn trong chương trìnhToán 10, các giáo viên đều chú trọng dạy lý thuyết, củng cố và khắc sâu kiếnthức thông qua các bài tập nhưng không tổ chức cho học sinh đo đạc và tínhtoán trong thực tế mặc dù cơ hội và điều kiện tổ chức là rất nhiều. Học sinh cũng 2đang học toán chỉ giới hạn trong phạm vi bốn bức tường của lớp học, đây là kiểudạy và học toán tách rời cuộc sống đời thường. Vì các lí do trên nên chúng tôi chọn nghiên cứu đề tài: Thiết kế và tổ chứchoạt động thực hành trải nghiệm khi dạy học giải tam giác nhằm gópphần phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. 2. Mục đích nghiên cứu: Nghiên cứu thiết kế và tổ chức hoạt động thựchành trải nghiệm khi dạy học môn Toán. Làm tài liệu tham khảo cho giáo viên,giúp thầy cô hiểu rõ hơn, thấy được tầm quan trọng của hoạt động thực hành trảinghiệm trong việc hình thành và phát triển các phẩm chất, năng lực học sinh.Góp phần đổi mới phương pháp dạy học, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao về chấtlượng giảng dạy và giáo dục trong chương trình GDPT 2018. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu: Đề tài làm rõ các vấn đề: - Nghiên cứu, hệ thống hóa lí luận và phương pháp tổ chức hoạt động trảinghiệm trong dạy học Toán. - Tìm hiểu thực trạng và nguyên nhân của vấn đề. - Nghiên cứu thiết kế và tổ chức hoạt động trải nghiệm khi dạy học phần“Giải tam giác và áp dụng vào bài toán thực tiễn” trong chương trình Toán 10. - Thực nghiệm sư phạm để đánh giá tính khả thi và hiệu quả của đề tài. 4. Đối tượng nghiên cứu: - Thực trạng dạy học của giáo viên trong nhà trường và một số giáo viêntrên địa bàn. - Tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh khi học phần Giải tam giácvà áp dụng vào bài toán thực tiễn trong chương trìnhToán 10. 5. Phạm vi nghiên cứu: Tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh lớp10 ...