Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Tổ chức hoạt động nhận thức cho học sinh nhằm nâng cao năng lực tư duy toán học trong giảng dạy nội dung tổ hợp xác suất 10

Mục đích nghiên cứu sáng kiến nhằm nghiên cứu những vấn đề cơ bản của tổ chức hoạt động dạy học nhận thức tư duy, nội dung toán lớp 10, làm sao để hình thành và phát triển năng lực tư duy, nhận thức cho học sinh, sáng kiến xác định các biện pháp bồi dưỡng năng lực tư duy, nhận thức cho học sinh trong dạy học toán lớp 10 nhằm phát triển năng lực toán học cho học sinh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Tổ chức hoạt động nhận thức cho học sinh nhằm nâng cao năng lực tư duy toán học trong giảng dạy nội dung tổ hợp xác suất 10 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG THPT CHUYÊN PHAN BỘI CHÂU SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG NHẬN THỨC CHO HỌC SINHNHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC TƯ DUY TOÁN HỌC TRONG GIẢNG DẠY NỘI DUNG TỔ HỢP XÁC SUẤT LỚP 10 NGƯỜI THỰC HIỆN: CAO THỊ LAN THANH, PHAN VĂN THÁI, VÕ ANH TÚ. Tổ Toán – Tin Trường THPT CHUYÊN PHAN BỘI CHÂU NGHỆ AN – 2023 Mục lụcTT Nội dung Trang1 Phần I. ĐẶT VẤN ĐỀ 12 Phần II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 43 Chương I. Cơ sở lý luận và thực tiễn 44 Chương II: Một số phương hướng tổ chức, thiết kế hoạt động 19 nhận thức và tư duy cho học sinh lớp 105 1. So sánh nội dung tổ hợp xác suất trong SGK cũ và SGK mới hiện 19 hành6 2. Quy trình thiết kế hoạt động nhận thức, tư duy cho học sinh 27 trong nội dung tổ hợp xác suất lớp 107 Bước 1: Một số tình huống sư phạm về việc thiết kế các hoạt 28 động dạy học nội dung tổ hợp xác suất.8 Bước 2: Quy trình thiết kế các tình huống học tập trong dạy học 30 nội dung tổ hợp xác suất.9 Bước 3: Quy trình tổ chức dạy học các tình huống đã thiết kế 33 nhằm hướng học sinh vào hoạt động nhận thức để nắm tri thức về nội dung tổ hợp xác suất.10 Bước 4: Củng cố, nâng cao kiến thức tổ hợp, xác suất bằng một 37 số biện pháp mới.11 Phần III: Kết luận 5012 Phụ lục Phần I. ĐẶT VẤN ĐỀ1. Lý do chọn đề tài: Toán học có mối liên hệ mật thiết với thực tiễn và được ứng dụng rộng rãi trongnhiều lĩnh vực của khoa học, công nghệ. Toán học có vai trò thiết yếu cho mọi ngànhkhoa học. Xuất phát từ thực tiễn, nhiều kiến thức toán học được hình thành, giúp họcsinh hình dung được ứng dụng to lớn của toán học. Luật Giáo dục nước Cộng hòa xãhội chủ nghĩa Việt Nam năm 2019 đã quy định: “Giáo dục phổ thông nhằm phát triểntoàn diện cho người học về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ, kỹ năng cơ bản, pháttriển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo; hình thành nhân cách con ngườiViệt Nam xã hội chủ nghĩa và trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho người học tiếp tụchọc chương trình giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp hoặc tham gia lao động, xâydựng và bảo vệ Tổ quốc”. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm 2013 của Hội nghị lần thứ 8 Banchấp hành Trung ương Đảng khóa XI về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông nhằmphát triển năng lực và phẩm chất, hài hòa đức, trí, thể, mỹ của HS. Tiếp tục đổi mớimạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại, vận dụng các phương pháp, kĩthuật dạy học một cách linh hoạt, sáng tạo, hợp lý, phù hợp với nội dung, đối tượng vàđiều kiện cụ thể của cơ sở giáo dục phổ thông, phát huy tính tích cực, chủ động, sángtạo của học sinh; thực hiện phương châm “giảng ít, học nhiều”, khắc phục lối truyềnthụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc; tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyếnkhích và rèn luyện năng lực tự học. Có nhiều cách nhìn khác nhau về xu hướng đổi mới giáo dục thế giới. Tuy nhiên, xuhướng tiên tiến ngày nay đều hướng tới phát triển toàn diện học sinh – như đổi mớigiáo dục của Việt Nam theo Chương trình Giáo dục phổ thông (GDPT) mới hiện nay.Tư tưởng xuyên suốt là chuyển từ nền giáo dục nặng về truyền thụ kiến thức sang nềngiáo dục phát triển toàn diện phẩm chất, năng lực học sinh. Do đó việc tổ chức hoạtđộng, kế hoạch dạy học một cách cụ thể, sâu sắc càng trở nên quan trọng và cấp thiết 1đặc biệt là với những nội dung mới, có sự thay đổi trong chương trình sách giáo khoa(SGK). Với sự đổi mới SGK hiện hành, nội dung tổ hợp xác suất đã được chuyển từ chươngtrình học của lớp 11 xuống chương trình học của lớp 10. Điều này chắc chắn sẽ gây ranhững bỡ ngỡ và khó khăn cho giáo viên và học sinh. Trong thực tiễn dạy học cho thấynhững học sinh yếu về mặt tư duy toán học hay những học sinh chỉ học vẹt công thứcthường sẽ khó nắm bắt được các bài toán tổ hợp xác suất thường rất nặng về tư duy,nhận thức hay là hiểu bản chất bài toán, không phải là cứ “áp dụng công thức là ra”.Điều này dẫn đến quá trình giảng dạy nội dung tổ hợp xác suất cần phải đi sâu và chútrọng hơn, phải làm như thế nào để nâng cao năng lực tư duy và nhận thức cho học sinh. Thực tiễn dạy học cho thấy trí tưởng tượng và nhận thức của học sinh về tổ hợp xácsuất còn yếu, chưa có sự liên hệ giữa các bài toán xác suất trong thực tế với các bài toánxác suất cổ điển thuần túy dẫn đến việc áp dụng sai các c ...