Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Ứng dụng thực tế địa phương vào dạy học dự án trong chương trình Toán 10

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Ứng dụng thực tế địa phương vào dạy học dự án trong chương trình Toán 10" nhằm xây dựng quy trình và tổ chức các hoạt động dạy học theo dự án gắn liền các bài toán thực tiễn ở địa phương nhằm phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh THPT.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Ứng dụng thực tế địa phương vào dạy học dự án trong chương trình Toán 10 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT CỬA LÒ 2 =====  ===== SÁNG KIẾN KINH NGHIỆMỨNG DỤNG THỰC TẾ ĐỊA PHƯƠNG VÀO DẠY HỌC DỰ ÁN TRONG CHƯƠNG TRÌNH TOÁN 10 THUỘC MÔN: TOÁN HỌC Tác giả : : 1. Hoàng Thị Thuỳ Dung 2. Chu Thị Kiều Hạnh 3. Phan Thị Thương Tổ : Toán - Tin Thời gian : 2021, 2022, 2023 Số điện thoại : 0333.017.082 Cửa lò tháng 4/2023 A. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI (Nghị quyết số 29 - NQ/TW) vềđổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo nêu rõ: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽphương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động,sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng, phát triển năng lực. Chuyển từ học chủyếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng”. Trên tinh thần không ngừng đổi mới phương pháp dạy học trong chương trìnhgiáo dục THPT hiện nay thì dạy học dự án là một phương pháp dạy học mà ở đóhọc sinh có cơ hội thực hiện một nhiệm vụ học tập phức hợp có sự gắn kết giữa lýthuyết và thực hành đòi hỏi sự kết hợp kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm ở nhiềulĩnh vực khác nhau. Dạy học dự án mang đến cơ hội để học sinh mở rộng kiến thứckhông chỉ trong toán học mà còn trong các lĩnh vực khoa học khác đồng thời pháttriển kỹ năng giải quyết vấn đề, hợp tác, giao tiếp, nghiên cứu và tự học. Đây lànhững kiến thức và kỹ năng cần thiết để học sinh thích ứng với những thay đổidiễn ra hàng ngày trong thời buổi bùng nổ thông tin để đáp ứng nhiệm vụ học tậpvà lao động sau này. Do đó, dạy học dự án là tiếp cận dạy học cần được phổ biếntrong các trường phổ thông để hình thành và phát triển năng lực toán học cho họcsinh nhằm đáp ứng định hướng đổi mới giáo dục theo hướng phát triển phẩm chấtvà năng lực của học sinh. Hơn nữa, tổ chức UNESCO cũng đã đề xướng mục đích học tập mang tínhtoàn cầu đó là: “Học để biết, học để làm, học để cùng chung sống, học để tự khẳngđịnh mình”. Không chỉ thế, để đạt được mục tiêu đào tạo con người mới, toàn bộhoạt động giáo dục, nói riêng là việc dạy học các bộ môn, phải được thực hiện theonguyên lí “học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, lí luận gắnliền với thực tiễn, giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dụcxã hội”. Như vậy, mục tiêu và nguyên lí giáo dục hay mục đích học tập toàn cầucũng đều hướng tới việc học tập phải gắn liền với thực tiễn, phải vận dụng vàothực tiễn. Thông qua các hoạt động thực tiễn, học sinh sẽ nắm vững và khắc sâunhững kiến thức một cách chủ động; tình yêu quê hương, đất nước cũng được hìnhthành và phát triển một cách tự nhiên; tinh thần tập thể, ý thức trách nhiệm, tính kỷluật, tác phong làm việc chuyên nghiệp và tinh thần hợp tác, cộng sự được rèngiũa; nhiều kĩ năng như: thu thập và xử lý thông tin qua các tài liệu và trải nghiệmtrực tiếp, phát hiện và giải quyết vấn đề, điều tra, khảo sát, phỏng vấn, xây dựngmối liên hệ giữa các sự kiện, hiện tượng, vấn đề lịch sử, làm việc nhóm được bồidưỡng và phát triển. Trong bối cảnh này, việc đổi mới phương pháp dạy học, đưa nội dung Toánhọc ở trường phổ thông đến gần với thực tiễn đời sống là không thể không nhắcđến. Việc thường xuyên vận dụng toán học vào thực tế sẽ giúp học sinh nhìn thấynhững khía cạnh toán học ở các tình huống thường gặp trong cuộc sống, tăng 1cường khả năng giải quyết các vấn đề trong cuộc sống bằng tư duy toán học, giúptập luyện thói quen làm việc khoa học, nâng cao ý thức tối ưu hóa trong lao động.Các bài toán liên quan đến thực tiễn, đặc biệt các bài toán có nội dung thực tiễngần gũi với mảnh đất Cửa Lò luôn làm cho các em hào hứng, thích thú, giúp cácem thấy rõ tầm quan trọng của việc học môn Toán, từ đó tạo động cơ học tập tíchcực, kích thích trí tò mò, sự quan sát, sự ham hiểu biết, làm tăng hứng thú học tậpmôn Toán, say mê nghiên cứu khoa học, có những định hướng nghề nghiệp trongtương lai. Tuy nhiên, trên thực tế ở một số trường phổ thông hiện nay, việc gắnliền Toán học với thực tiễn trong các giờ dạy còn đang bị hạn chế bởi nhiều lí do.Một trong các lí do đó là các nguồn tài liệu về hệ thống bài toán thực tiễn chưaphong phú, khiến cả giáo viên và học sinh gặp khó khăn trong việc dạy và học. Với mục đích xây dựng, khai thác các nội dung thực tế gắn với mảnh đất CửaLò-viên ngọc xanh của biển Đông vào dạy học theo dự án, nhằm giúp học sinhthấy được toán học rất gần gũi với cuộc sống xung quanh, hoàn toàn rất thực tế,giúp các em được tìm hiểu về các hoạt động liên quan đến sự phát triển của CửaLò, đặc biệt là ngành du lịch. Đồng thời với mong muốn có một tài liệu bổ íchphục vụ cho dạy học nên chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Ứng dụng thực tếđịa phương vào dạy học dự án trong chương trình Toán 10”. 2. Mục tiêu đề tài Xây dựng quy trình và tổ chức các hoạt động dạy học theo dự án gắn liền cácbài toán thực tiễn ở địa phương nhằm phát triển phẩm chất và năng lực cho họcsinh THPT. 3. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu 3.1. Phạm vi nghiên cứu - Kiến thức về bài 3: “Phương trình và hệ phương trình bậc nhất nhiều ẩn”;bài 4: “Bất phương trình bậc nhất hai ẩn” trong sách Đại số 10-nhà xuất bản Giáodục. - Kiến thức về bài: “Hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn” trong SGK Toánlớp 10 - bộ sách Kết nối tri thức và Bộ sách Cánh diều. - Kiến thức về bài: “Ứng dụng của hệ phương trình bậc nhất ba ẩn” trongChuyên đề Toán lớp 10-bộ sách Kết nối tri thức và Bộ sách Cánh diều. 3.2. Đối tượng nghiên cứu - Các dự án liên hệ toán học với thực tiễn. - Học sinh khối 10 trường THPT Cửa Lò 2 năm học 2021-2022 và năm học ...