Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vài kinh nghiệm đổi mới kiểm tra, đánh giá môn Ngữ văn qua hệ thống đề mở

Nghiên cứu đề tài “Vài kinh nghiệm đổi mới kiểm tra - đánh giá môn Ngữ văn qua hệ thống đề mở” với mong muốn đóng góp thêm một số đề mở có gợi ý đáp án để cùng bàn bạc, tham khảo, rút kinh nghiệm chung. Đồng thời qua đề tài này, tác giả muốn trao đổi với đồng nghiệp về kinh nghiệm ra đề mở, làm đáp án mở, chấm mở.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vài kinh nghiệm đổi mới kiểm tra, đánh giá môn Ngữ văn qua hệ thống đề mở ĐỀTÀI: VÀIKINHNGHIỆMĐỔIMỚIKIỂMTRAĐÁNHGIÁ MÔNNGỮVĂNQUAHỆTHỐNGĐỀMỞ I.LÝDOCHỌNĐỀTÀI “Muốnchữabệnhcầncóthuốcđắng”ĐólàquanđiểmmàôngNguyễnVinhHiển,ThứtrưởngbộGD&ĐT đãnêuratrongcuộchộithảovềđổimớikiểmtrađánhgiámônNgữ văn ngày10/4/2014tạiHàNội.TheoôngNguyễnVinhHiển,để thựchiệnmụctiêuđổimớicănbản,toàndiệnnềngiáodụcViệtNamthìphảixemviệcđổi mớikiểmtrađánhgiálàkhâuđộtphá,cóýnghĩaquantrọngđể“chữabệnh”chonềngiáodụcViệtNamhiệnnaymộtnềngiáodụccònnhiềubấtcập.KhiBộ GiáodụcvàĐàotạobanhànhThôngtư số 26/2020/TTBGDĐTsửa đổi,bổ sungmộtsố điềucủaQuychế đánhgiá,xếploạihọcsinhTHCS, THPTbanhànhkèmThôngtư số 58/2011/TTBGDĐTđãthể hiệnrõquan điểmđổimớihoạtđộngkiểmtra,đánhgiátheođịnhhướngpháttriểnphẩmchất,nănglựchọcsinh,đảmbảohoạtđộngkiểmtra,đánhgiánhưmộthoạtđộnghọctập. ĐốivớibộmônNgữ Văn,việcđổimớikiểmtrađánhgiácóýnghĩavôcùngquantrọng,vìđổimớikiểmtrađánhgiácótácdụngthúcđẩyviệcthayđổiphươngphápdạyvàhọc.Mộttrongnhữngbiệnphápđể thayđổi hìnhthứckiểmtrađánhgiámônNgữ Vănhiệnnaylàviệcrađềmởloạiđềgâyhứngthúchohọcsinh,cókhảnăngtạokhônggianthoángchohọcsinhsuynghĩ.ViệcrađềmởđốivớibộmônNgữVănkhôngphảilàmớimẻ.TạiTrungQuốc,Mĩvànhiềunướckháctrênthế giớiđãápdụngkiểuđề theohướngmởđểpháthuykhảnăngsángtạocủahọcsinh.Ởnướctahiệnnay, việcrađề mởcũngđãđượcchúýtrongcáckìthiTốtnghiệpTHPT,Tuyển sinhĐHCĐ,TuyểnchọnHọcsinhgiỏi. Songcómộtthựctế khôngthể phủ nhậnrằng: ở mộtsố trườnghọccònquáquenrađềvăntheokiểutruyềnthống,trongđóbaogiờ cũngcóyêucầuvề nộidung(kiếnthức)vàyêucầuvề cáchthứcthể hiện,dướihình thứcmệnhlệnh.Khichấmbài,chúngtavẫndựavàoviệcđếmýphùhợpvới đápánđể chođiểm.Điềunàycónguồngốctừ cáchdạyhọccòncũkĩ: ngườidạythườngcảmnhận,lígiảinhữngvấnđề củacuộcsống,củavănchươngthaychohọcsinh.Vàtrongkiểmtra–đánhgiá,yêucầuhọcsinhlặplạicáchhiểu,cáchcảmmàngườidạyđãtruyềnđạt!Docáchrađềvàđápán “đóng”,cùngvớiviệccoitrọngkiếnthứcvănhọchơnrènluyệnkĩnăngnêncácđềkiểmtraviếtlâunaychưatạođiềukiệnchohọcsinhphátbiểunhững suynghĩriêngvàvậndụngnhữngkiếnthức đãhọcvàoviệcgiảiquyết 1nhữngvấnđề đặtratrongcuộcsốngcủamình.Điềunàyđãgópphầndẫnđếnviệchọcsinhngàycàngkhông“mặnmà”đốivớibộmônNgữvăn.Đólà mộtsự thậtđángbuồn,nhấtlàđốivớinhữnggiáoviêndạyvănyêunghề, yêuvănchương! QuathựctiễngiảngdạymônNgữ văn,tôinhậnthứcđượcrằng:đểthựchiệnmụctiêuđổimớicănbản,toàndiệnnềngiáodụcViệtNammà Nghị quyếtHộinghị lầnthứ 8,BanChấphànhTrung ươngkhóaXIđãbanhànhthìviệcđổimớikiểmtrađánhgiámônNgữ vănlàkhâuđộtphácóýnghĩavôcùngquantrọngđể đổimớiphươngphápdạyhọcbộ môn,góp phầnnângdầnchấtlượnggiáodục.Đặcbiệt,việcra đềmởtrongkiểmtrađánhgiámônNgữvănlàhướngđitấtyếu,phùhợpvớinhucầuđàotạothếhệ trẻ tíchcựcnăngđộngchothờikìcôngnghiệphóa–hiệnđạihóađấtnướcvàhộinhậpquốctế. Đólàlídotôichọnđềtài:“Vàikinhnghiệmđổimớikiểmtra,đánhgiámônNgữvănquahệthốngđềmở”. Trongcôngtácgiảngdạy,việcrađề mởđể kiểmtrađánhgiánănglựcđọchiểu,kĩnăngviếtcủahọcsinhphảiđượcthựchiệnthườngxuyên;nghĩalàphảiđượcthựchiệntrongkiểmtrathườngxuyên,kiểmtrađịnhkì, kiểmtracuốihọckì...Cónhư vậymớipháthuyđượctínhtíchcực,chủđộng,sángtạocủahọcsinh.Tuynhiên,trongphạmvicủasángkiếnkinhnghiệmnày,tôichỉtrìnhbàynhữngkinhnghiệmtrongviệcrađềmởvàmạnhdạngiớithiệuhệthốngđềmở ởphầnLàmvăntrongkiểmtrađịnhkìnhằmđánhgiákĩnăngviết,phùhợpvớitrìnhđộhọcsinhTHPT. II.PHẠMVINGHIÊNCỨUMặcdùyêucầuđổimớiphươngphápdạyhọcđãđượcđặtratừnăm 2002nhưngthựctếchothấycáchdạynhồinhétkiếnthứcvẫncònkháthịnh hành;nặngcungcấpkiếnthức,xemnhẹtínhchấtcôngcụcủabộmôn.Điềunàycónhiềunguyênnhânnhư chươngtrình,sáchgiáokhoahiệnhànhchưaphùhợp“khiếntiếtVănnhư bịcầmtùtronglớp”,khôngítthầycôgiáocòn chưaquenvớiviệcrađề mở,chấmmở…Trongđó,nguyênnhânquantrọngảnhhưởngđếnquátrìnhdạyhọccònnhiềubấtcậpnàylàdoviệcchậm đổimớitrongkiểmtrađánhgiá. Hiệnnay,việckiểmtrađánhgiáchấtlượnghọctậpmônNgữ văn ởbậcTHPTchưa“đo”đượcnănglựcngườihọcvàchưagópphầnđiềuchỉnh,đổimớiphươngphápdạyhọc.Cácđềkiểmtrathườngxuyên,kiểmtrađịnh kì,đềthihọckìthườngratheodạng“đề đóng”,tínhtíchhợp(giữacácphân mônTiếngViệt,Làmvăn,Vănhọcvàliênmôn)chưarõ.Để làmđượcbài, họcsinhphảighinhớmáymócnộidungbàihọc.Đápáncủađềthiđưarahệthốngýmàcácemphảitrìnhbàycùngvớibiểuđiểmcụ thể,chitiết.Cách làmnàymangtínhápđặt,khôngkhuyếnkhíchtínhsángtạovàsự độclập 2trongsuynghĩcủahọcsinh.Như vậy,đề “đóng”chưađánhgiáđượctoàndiệnnănglựcNgữvăncủangườihọc,chưakhuyếnkhíchđượcsự sángtạocủahọcsinhtronglàmbài.Ngoàira,“tâmlíthựcdụng”chiphốikhichúngta đưaracáccâuhỏitrongđề kiểmtrathườngxuyên,địnhkì,kiểmtrahọckìđềutheo“mẫu”,the ...