Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vận dụng dạy học khám phá trong dạy học chủ đề “Tuần hoàn máu”- Sinh học 11 - nhằm phát huy năng lực tự học cho học sinh

Đề tài nghiên cứu, thiết kế và sử dụng phương pháp DHKP vào dạy học chủ đề “Tuần hoàn máu” sinh học 11 nhằm phát huy năng lực tự học cho HS. Ngoài ra thông qua đề tài giúp bản thân và các đồng nghiệp bồi dưỡng thêm kiến thức để đổi mới PPDH theo công nghệ giáo dục hiện đại.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vận dụng dạy học khám phá trong dạy học chủ đề “Tuần hoàn máu”- Sinh học 11 - nhằm phát huy năng lực tự học cho học sinh PHẦNIĐẶTVẤNĐỀ 1.Lýdochọnđềtài Trongcôngcuộcđổimớitoàndiệnngànhgiáodục,đổimớiphươngphápdạyhọccóýnghĩaquyếtđịnhcầnđượctriểnkhaisớmởcácmônhọcvàcấphọc.Cácphươngphápdạy họchiệnđạiđềucómụctiêutrungtâmlàngườihọc,pháthuynănglựcnhậnthức,độclập,sángtạo,pháthiệnvàgiảiquyếtvấnđềcủangườihọc.Nhưtrongmụctiêuchiếnlượcpháttriểngiáodục20112020theoquyếtđịnhsố711/QĐTTgngày13/6/2012đãnêu,nềngiáodụccủanướctacầncónhữngđổimớisâurộng,toàndiệnmọithànhtố củaquátrìnhdạyhọchướngđếnsự hìnhthành,pháttriểnnănglựcvàkhả nănghọctậpsuốtđờichohọcsinh. Nănglựctựhọc(NLTH)làmộttrongnhữngnănglựccốtlõi,quantrọngbậcnhấtcầnhìnhthànhtừsớmchomỗicánhân,nhấtlàtrongđộtuổihọcsinh(HS),gópphầngiúpcácemhình thànhvàrènluyệnkhảnăngtựnghiêncứuvàtựhọcsuốtđời. Địnhhướngcơbảncủaviệcđổimớigiáodụclàchuyểntừ nềngiáodụchànlâm,xa rờithựctiễnsangmộtnềngiáodụcchútrọnghìnhthànhnănglựchànhđộng,pháthuytính chủ độngsángtạocủahọcsinh.Đócũnglàxuhướngquốctế trongcảicáchphươngphápgiáodụcvàphùhợpvớimụctiêucủachươngtrìnhgiáodụcphổthôngmớinăm2018làgóp phầnhìnhthànhvàpháttriểnởhọcsinhcácphẩmchấtchủyếu,nănglực(NL)chungcốtlõivàNLchuyênmôn.Mộttrongnhữngphươngphápđápứngcácyêucầutrênlàdạyhọckhám phá.Dạyhọckhámphá(DHKP)làphươngphápnhằmpháthuynănglựcgiảiquyếtvấnđềvàtựhọcthôngquahoạtđộngnhóm.Dạyhọckhámphágiúphọcsinhpháthuynộilực,tưduytíchcực,chủđộngvàsángtạo. Trongchươngtrìnhsinhhọc11,tậptrungnghiêncứucácđặctrưngcơ bảncủathếgiớisốngtrêncơ thể thựcvậtvàđộngvật.Đâylànhữngkiếnthứcthựctiễngắnliềnvới đờisốnghàngngàydễtạohứngthúhọctập,tìmtòikhámpháchocácem.Songthựctếdạyhọcchothấytrìnhđộ tiếpcậnvàkhả năngkhámphákiếnthứccủaHScònhạnchế,khảnăngtự họccủaHSchưatốt,cáchhọc ở đasố HScònthụ độngvàphụ thuộcvàobàidạy trênlớpcủaGV.ĐasốGVchưacóphươngpháphợplý,truyềnthụtrithứcmộtchiềuvẫnlàphươngphápdạyhọcchủ đạocủanhiềugiáoviên.Việcdạyhọchướngtớipháttriểncác nănglựccủangườihọccònítđượcchútrọng,đặcbiệtđốivớinănglựctựchủvàtựhọc. Vìvậy,bảnthântôiluônýthứcđượcviệcđổimớiPPDHnhằmpháthuynănglựctựhọc,tự nghiêncứu,nănglựctìmtòi,khámphá ở họcsinhlàrấtcầnthiết.Từ nhữnglýdotrên,chúngtôiđãthựchiệnđề tài:“ Vậndụngdạyhọckhámphátrongdạyhọcchủđề“Tuầnhoànmáu”Sinhhọc11nhằmpháthuynănglựctựhọcchohọcsinh” 2.Mụcđíchnghiêncứu Đềtàinghiêncứu,thiếtkếvàsửdụngphươngphápDHKPvàodạyhọcchủđề“Tuầnhoànmáu”sinhhọc11nhằmpháthuynănglựctựhọcchoHS. Ngoàirathôngquađề tàigiúpbảnthânvàcácđồngnghiệpbồidưỡngthêmkiến thứcđểđổimớiPPDHtheocôngnghệgiáodụchiệnđại.1 3.Nhiệmvụnghiêncứu Nghiêncứucơsởlýluậnvàthựctiễncủađềtài. ĐiềutrathựctrạngDHKPtrongdạyhọcsinhhọctạiđịabàncôngtác. QuytrìnhvậndụngvàthiếtkếcáchoạtđộnghọctậpvậndụngDHKP theoquytrình5Etrongphần“Tuầnhoànmáu”Sinhhọc11. Xâydựngchủđề“Tuầnhoànmáu”Sinhhọc11theohướngvậndụng DHKPtheoquytrình5E. Tiếnhànhthựcnghiệmsư phạmđể xemxétkhả năng ứngdụngcủađề tàitrongviệcnângcaohiệuquảdạyhọcchủđề“Tuầnhoànmáu”Sinhhọc11. 4.Đốitượngvàphạmvinghiêncứu 4.1.Đốitượngnghiêncứu SửdụngDHKPvàodạyhọcchủđề“Tuầnhoànmáu”Sinhhọc11cơbản. 4.2.Phạmvinghiêmcứu Đềtàinghiêncứu,khảosátviệcsửdụngphươngphápDHKPcủacácGVSinhhọcvàHSkhối11trongcáctrườngTHPTtrênđịabàncôngtác. Thờigiannghiêncứu:Ápdụngchohọcsinhkhối11tạiđơnvịcôngtácnămhọc20192020và20202021. 5.Phươngphápnghiêncứu Đểthựchiệnđềtàitôiđãsửdụngcácphươngphápsau:Phươngphápnghiêncứutàiliệu;Phươngphápđiềutra;Phươngphápchuyêngia;Phươngphápquansát;Phươngphápnghiêncứuquansátcácsảnphẩmhoạtđộngcủahọcsinh;Phươngphápphântíchtổnghợp;Phươngphápthôngkê. 6.Nhữngđónggópcủađềtài Bổ sungvàlàmsángtỏ đượccơ sở líluậnvàthựctiễnvề DHKPvàHĐHTtheohướngpháthuynănglựctựhọcchoHS. Đánhgiáđượcthựctrạngnănglựctự họccủaHSvàthựctrạngvận dụngDHKPcủaGVtrongmônsinhhọc11ởcáctrườngTHPTtrênđịabàncôngtác. Thiếtkế cácdạnghoạtđộnghọctậptheohướngdạyhọckhámphá trongchủđề“Tuầnhoànmáu”Sinhhọc11cơbản. Thôngquađềtàinàytôimuốnđónggópthêmvớiđồngnghiệpvề đổimớiPPDHnhằmpháthuycácnănglựctựhọc,tìmtòi,khámpháchohọcsinh. PHẦNIINỘIDUNG Chương1Cơsởlýluậnvàthựctiễncủađềtài 1.1. Tổngquanvấnđềnghiêncứu2 1.1.1.Trênthếgiới Trênthếgiớiquanniệmvềdạyhọctựpháthiệntrithứcđãcótừrấtlâu.Thế kỷ XII,A.Kômenskiđãviết:“Giáodụccómụcđíchđánhthứcnănglực phánđoán,pháttriểnnhâncách…HãytìmraphươngphápchophépGVd ạyít hơn,HShọcnhiềuhơn”.J.J.Rousseau(thế kỉ XVIII)làmộtnhàcảicáchgiáodụcngườiPháp,ôngchorằng:“Đốivớiphươngphápd ạyh ọcph ảitìmhi ểuđứatrẻvàtôntrọngkhảnăngtựnhậnthứccủanó.Trẻemphảitựkhámphára kiếnthứcvàđượckhêugợitínhtòmòtựnhi ...