Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Xác định nội dung và phương pháp tổ chức trò chơi học tập qua môn Địa lí 11 THPT theo định hướng phát triển năng lực

Mục đích nghiên cứu của đề tài nhằm xác định một số nội dung và phương pháp tổ chức trò chơi dễ thực hiện, có hiệu quả cho học sinh THPT thông qua các tiết dạy học trên lớp, từ đó góp phần phát triển một số năng lực cho HS, nâng cao chất lượng dạy – học Địa lí.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Xác định nội dung và phương pháp tổ chức trò chơi học tập qua môn Địa lí 11 THPT theo định hướng phát triển năng lực PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀI. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI Trong những năm gần đây, dạy học nói chung và dạy học địa lí nói riêng đangđứng trước yêu cầu đổi mới cả về nội dung và phương pháp dạy học theo hướngphát huy vai trò sáng tạo của người học, bồi dưỡng cho HS năng lực tư duy, nănglực tự giải quyết các vấn đề nảy sinh trong học tập cũng như trong đời sống xã hội.Để đáp ứng những yêu cầu đó, dạy học địa lí không chỉ cung cấp cho HS nhữngkiến thức có sẵn mà phải rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo cho HS, năng lực tự học, họcsuốt đời, học mọi lúc, mọi nơi, học mà chơi, chơi mà học. Tuy nhiên, trước một thực tế không phủ nhận được là nhiều nơi môn địa lí vẫnchưa được các em chú trọng, cho là môn phụ, không có hứng thú học tập nên kếtquả chưa cao. Trong điều kiện kinh tế- xã hội hiện nay, các hoạt động theo kiểu “học mà chơi,chơi mà học” được các em học sinh phổ thông rất yêu thích. Tuy nhiên, phần lớncác hoạt động ấy đều là hoạt động tự phát, mang tính chất ngẫu hứng, không chứađựng một nội dung học tập, giáo dục nào hoặc có nhưng nội dung không lànhmạnh, nhiều lúc có thể đẩy các em vào những cuộc chơi không bổ ích. Do đó việcđịnh hướng những trò chơi cho các em học sinh là một vấn đề cần được quan tâmcủa nhà quản lý giáo dục cũng như đội ngũ các nhà giáo. Việc xác định nội dung và phương pháp tổ chức trò chơi học tập trên thực tiễnđã và đang là một cách thức rất hữu hiệu để khơi dậy niềm đam mê hứng thú họctập của HS không những chỉ môn địa lí mà còn đối với tất cả các môn học khác.Nó như một trào lưu và xu hướng tất yếu đối với sự phát triển của xã hội. Với những lí do trên cũng như những kinh nghiệm bản thân có được trong quátrình dạy học, tôi chọn đề tài “Xác định nội dung và phương pháp tổ chức trò chơihọc tập qua môn Địa lí 11 THPT theo định hướng phát triển năng lực” để nghiêncứu, nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy và học môn địa lí, đồng thời làm cho“cuộc chơi” của các em trở nên hữu ích hơn.II. MỤC ĐÍCH, NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU1. Mục đích Xác định một số nội dung và phương pháp tổ chức trò chơi dễ thực hiện, cóhiệu quả cho học sinh THPT thông qua các tiết dạy học trên lớp, từ đó góp phầnphát triển một số năng lực cho HS, nâng cao chất lượng dạy – học Địa lí.2. Nhiệm vụ - Nghiên cứu những cơ sở lí luận và thực tiễn của việc xác định nội dung vàphương pháp tổ chức trò chơi học tập qua môn Địa lí 11 THPT theo định hướngphát triển năng lực cho học sinh thông qua các hoạt động dạy học trên lớp. - Xác định các nội dung có thể tổ chức trò chơi thông qua các tiết dạy học trên 1lớp. - Xác định các phương pháp dễ làm, dễ vận dụng. mang lại hiệu quả cao thôngqua tổ chức trò chơi.III. PHẠM VI NGHIÊN CỨU - Phương pháp tổ chức trò chơi học tập theo hướng phát triển năng lực cho họcsinh qua môn Địa lí 11. - Vận dụng đối với học sinh trường THPT Quỳ Hợp 2 – huyện Quỳ Hợp.IV. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU Việc tổ chức trò chơi nói chung và trò chơi học tập nói riêng là một yêu cầukhông thể thiếu được trong thực tiễn cuộc sống cũng như trong quá trình dạy học,nó được xem là một trong những yêu cầu cơ bản. Do vậy, việc tổ chức trò chơi họctập ngày càng được quan tâm và đã có nhiều công trình nghiên cứu đề cập tới dướinhiều góc độ bộ môn khác nhau. Tuy nhiên, các tài liệu đó chỉ đề cập đến nhữngkhái niệm, phân loại, cách thức tổ chức trò chơi theo kiểu “vận động” cho học sinhnói chung chứ chưa đi sâu vào việc xây dựng, tổ chức trò chơi học tập với các mônhọc và bài tập cụ thể. Trên cơ sở kế thừa, phát triển các đề tài đã có, sáng kiến đi sâu vào việc xácđịnh được các nội dung và phương pháp cụ thể trong việc tổ chức trò chơi học tậptheo định hướng phát triển năng lực qua môn Địa lí 11 nhằm nâng cao chất lượngdạy và học môn địa lí ở trường THPT nói chung và trường THPT Quỳ Hợp 2 nóiriêng.V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí thuyết Tiến hành thu thập tài liệu qua sách, báo, các văn bản liên quan đến đề tài. Trêncơ sở đó để phân tích, tổng hợp và rút ra những vấn đề cần thiết của đề tài.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn Trong quá trình nghiên cứu, bản thân sử dụng các phương pháp như: điều tra,khảo sát, quan sát sản phẩm, tổng kết kinh nghiệm…Đó là những cơ sở cho việctriển khai cũng như khả năng ứng dụng của đề tài. 2 PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU CHƯƠNG I CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC TỔ CHỨC TRÒ CHƠI HỌC TẬP TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ LỚP 11 THPTI. NHỮNG VẤN ĐỀ LÍ LUẬN CHUNG VỀ TRÒ CHƠI VÀ TRÒ CHƠI HỌCTẬP1. Một số khái niệm chung - Trò chơi Trò chơi là một hình thức có cấu trú ...