Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt thể loại văn tả cảnh

Mục đích nghiên cứu sáng kiến nhằm đưa ra một số biện pháp để giúp học sinh học tốt thể loại văn tả cảnh; giúp học sinh có hứng thú với phân môn Tập làm văn nói chung và văn tả cảnh nói riêng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt thể loại văn tả cảnh ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN BA VÌ TRƯỜNG TIỂU HỌC CAM THƯỢNG -------- SÁNG KIẾN KINH NGHIỆMMỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 5 HỌC TỐT THỂ LOẠI VĂN TẢ CẢNH Lĩnh vực/Môn: Tập làm văn Cấp học: Tiểu học Tác giả: Đỗ Thị Hòa Đơn vị công tác: Trường TH Cam Thượng Chức vụ: Giáo viên Năm học : 2023 – 2024 1 MỤC LỤCTÊN NỘI DUNG TRANGMỤC 1 Phần mở đầu 1 1.1. Lý do chọn đề tài 1 1.2. Mục đích nghiên cứu 2 1.3. Đối tượng nghiên cứu 2 1.4. Phương pháp nghiên cứu 2 2 Phần nội dung 2 2.1. Cơ sở lý luận 2 2.2. Thực trạng việc dạy và học thể loại văn tả cảnh ở 4 trường Tiểu học Cam Thượng 2.3 Các giải pháp đã sử dụng để dạy văn tả cảnh 5 2.3.1. Giúp học sinh nắm vững thể loại và cấu tạo bài 5 văn tả cảnh 2.3.2.Rèn luyện kĩ năng quan sát khi làm văn tả cảnh 6 2.3.3. Rèn luyện kĩ năng tìm ý khi làm văn tả cảnh. 8 2.3.4. Rèn kĩ năng sử dụng các phương tiện ngôn ngữ và 10 nghệ thuật ngôn từ khi làm văn tả cảnh. 2.3.5. Rèn luyện kĩ năng biểu đạt tư tưởng, tình cảm 16 trong bài văn tả cảnh. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động 17 giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường. 3 Phần kết luận, kiến nghị 19 3.1. Kết luận 19 3.2. Kiến nghị 20 2 1. MỞ ĐẦU1.1. Lí do chọn đề tài Trong chương trình Tiểu học, cùng với môn Toán, môn Tiếng Việt chiếmkhá nhiều thời gian so với các môn học khác. Môn Tiếng Việt có nhiệm vụ hìnhthành và phát triển cho học sinh các kĩ năng sử dụng Tiếng Việt để học tập vàgiao tiếp trong các môi trường của lứa tuổi. Thông qua việc dạy học Tiếng Việt,góp phần rèn luyện tư duy, cung cấp cho học sinh những kiến thức sơ giản về xãhội, tự nhiên và con người, về văn hóa, văn học của Việt Nam và nước ngoài.Bồi dưỡng tình yêu Tiếng Việt và hình thành thói quen giữ gìn sự trong sáng,giàu đẹp của Tiếng Việt. Môn Tiếng Việt gồm nhiều phân môn khác nhau như Tập đọc, Luyện từ vàcâu, Tập viết, Chính tả, Kể chuyện, Tập làm văn. Song khó hơn cả đối với ngườidạy cũng như đối với người học chính là phân môn Tập làm văn.Tập làm văn là một phân môn rất quan trọng trong chương trình dạy học tiểuhọc, nó không chỉ giúp học sinh tổng hợp các kĩ năng: nghe, nói, đọc, viết màcòn rèn cho học sinh khả năng giao tiếp, quan sát, phân tích, tổng hợp và đặcbiệt còn hình thành cho học sinh những phẩm chất tốt đẹp của con người mớihiện đại và năng động. Dạy tập làm văn là dạy học sinh cách nhìn nhận cuộcsống xung quanh trong thực tế vốn có của nó với cảm xúc thực của các em.Đồng thời cũng dạy các em cách ghi lại sự nhìn nhận ấy qua các văn bản, còngọi là đoạn văn, bài văn một cách chính xác về đối tượng, về ngữ pháp TiếngViệt. Tập làm văn lớp 5 gồm nhiều nội dung, một trong những nội dung chínhcủa chương trình Tập làm văn lớp 5 là văn miêu tả. Trong đó tả cảnh là một kiểubài khó vì học sinh chưa có khả năng quan sát tinh tế, chưa có khả năng cảmnhận được vẻ đẹp của cảnh hay những thay đổi của cảnh, không biết dựa vàocảm xúc của mình để làm cảnh đó trở nên đẹp hơn, sinh động hơn, gần gũi hơn.Làm thế nào để học sinh làm văn hay và có hiệu quả thì lại là một vấn đề rất khókhăn, cần phải suy nghĩ và dày công nghiên cứu của những người làm công tácgiáo dục. Thực tế khi giảng dạy kiểu bài văn tả cảnh cho học sinh lớp 5 những nămqua, tôi nhận thấy rằng: Nhiều bài văn tả cảnh của các em chưa hay, chưa đạtđược yêu cầu của một bài văn tả cảnh. Nội dung bài văn chưa tái hiện được hìnhảnh chân thực vốn có của cảnh vật. Các em chưa biết tìm và khắc sâu những đặcđiểm riêng biệt của cảnh vật. Lời văn chưa thể hiện được những tư tưởng, tìnhcảm chân thực của người viết. Vì vậy, bài văn tả cảnh trở nên máy móc, khôcứng và không chân thực. Để có thể dạy tốt văn tả cảnh cho học sinh lớp 5, mỗigiáo viên cần có những kiến thức cơ bản về văn miêu tả nói chung và tả cảnh nóiriêng. Ngoài ra, trong thực tế giảng dạy, bản thân người giáo viên là người hướngdẫn đôi khi cũng cảm thấy lúng túng, khó d ...