Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số giải pháp rèn kĩ năng làm bài văn tả người cho học sinh bồi dưỡng Văn hay chữ tốt

Mục đích nghiên cứu đề tài nhằm giúp cho học sinh tập suy nghĩ riêng, tập sáng tạo, tập thể hiện trung thực con người mình qua từng bài học cụ thể. Có sự say mê, hứng thú khi tiếp xúc với thơ văn; chịu khó tích lũy vốn hiểu biết về thực tế cuộc sống và văn học.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số giải pháp rèn kĩ năng làm bài văn tả người cho học sinh bồi dưỡng Văn hay chữ tốt CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc MÔ TẢ SÁNG KIẾN Mã số: .................................................... 1. Tên sáng kiến: “Một số giải pháp rèn kĩ năng làm bài văn tả người cho học sinh bồi dưỡng “Văn hay chữ tốt” 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Chuyên môn tiểu học 3. Mô tả bản chất của sáng kiến: 3.1. Tình trạng giải pháp: * Thuận lới: Học sinh lớp 5 lớn hơn hết so với các lớp dưới nên nhận thức tốt hơn, cókhả năng tưởng tượng phong phú hơn, biết nhìn nhận những hình ảnh vào trithức và nhớ có hệ thống hơn so với các em lớp dưới. Một số các em đã biết sửdụng dùng từ đặt câu, viết như thế nào cho chọn vẹn ý, các em lĩnh hội nhanh vàbiết sử dụng các biện pháp tu từ để đưa vào bài tập làm văn của mình. * Khó khăn: - Một số em học sinh làm bài văn tả người không tuân thủ các bước: Tìmhiểu đề, tìm ý lập ý, lập dàn bài, viết bài hoàn chỉnh, đọc chỉnh sửa do đó dẫnđến bài viết lạc đề, bài làm không đủ ý, bố cục bài làm lộn xộn, thậm chí bố cụckhông đủ 3 phần: Mở bài, thân bài, kết luận. - Một số em chưa biết vận dụng kỹ năng quan sát, tưởng tượng, so sánh,nhận xét trong văn tả người một cách linh hoạt để làm nổi bật lên đặc điểm tiêubiểu của nhân vật, làm bài văn sinh động hơn. - Học sinh còn phụ thuộc vào nhiều sách tham khảo. 3.2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến: - Mục đích của giải pháp: Nhằm giúp cho học sinh: + Tập suy nghĩ riêng, tập sáng tạo, tập thể hiện trung thực con ngườimình qua từng bài học cụ thể. Có sự say mê, hứng thú khi tiếp xúc với thơ văn;chịu khó tích lũy vốn hiểu biết về thực tế cuộc sống và văn học. + Nắm vững phương pháp để vận dụng tốt kiến thức vào các hội thi Vănhay chữ tốt, hoặc thi Olympic Tiếng Việt trên mạng, ... là nền tảng vững chắc đểtiếp tục học tốt ở trường trung học cơ sở. - Nội dung giải pháp: * Các bước thực hiện của giải pháp mới: 3.2.1. Giúp học sinh hiểu rõ đặc điểm cơ bản của văn tả người: + Tả người cũng là một bộ phận của văn miêu tả nên nó cũng mang đầyđủ 3 đặc điểm: - Mang tính thông báo; tính thẩm mĩ; tình cảm chứa đựng của người viết.Trong quá trình tìm hiểu bài, tôi động viên khuyến khích học sinh trả lời câuhỏi. Sau đó tiếp tục cho học sinh thảo luận nhóm 4 để nêu nhận xét về cấu 1tạo bài văn tả người, gồm có 3 phần: 1. Mở bài: Giới thiệu người định tả 2. Thân bài: a. Tả ngoại hình (đặc điểm nổi bật về tầm vóc, khuôn mặt, cặp mắt, …). b. Tả tính tình, hoạt động (lời nói, cử chỉ, thói quen, cách cư xử,…). 3. Kết bài: Nêu cảm nghĩ về người được tả. Trong phân môn tập làm văn bao giờ cũng cần giúp cho học sinh nhậnrõ: - Tính cụ thể sinh động. - Tính sáng tạo. - Tính chân thực. - Tính hấp dẫn, truyền cảm. 3.2.2. Rèn cách cảm thụ bài văn: Để viết được đoạn văn hay, cụ thể, sinh động, chân thực và sáng tạo. Đòihỏi người viết dù có miêu tả đối tượng nào ở góc độ nào cũng phải tạo được sựhấp dẫn, truyền cảm đối với người đọc. Muốn vậy khi miêu tả, các em phải thổivào đó hơi thở của cảm xúc, biến đổi miêu tả trở nên có hồn, nếu không nó đơnthuần chỉ là những dòng chữ khô khan, lạnh lùng, không để lại ấn tượng gì chongười đọc. Khi viết lưu ý với học sinh: Câu mở đầu đoạn miêu tả cũng khá độc đáo,mới lạ, gây nhiều thiện cảm với người đọc nên cần xác định đúng yêu cầu bàitập để viết câu mở đầu đúng, từ đó sẽ viết nên đoạn văn hoàn chỉnh. Sau khi đãqua những bước trên, trong tưởng tượng của các em đã phát họa được chân dungcủa đối tượng miêu tả. Một trong những chứng tỏ điều này là các em đã nhớđược nhiều chi tiết, hình ảnh, biết sử dụng biện pháp so sánh, nhân hóa, thổi hồnvào sự vật, hiện tượng một cách sống động gần gũi… để các em thể hiện bảnthân mình một cách thoải mái, không gò bó và đầy tính sáng tạo. 3.2.3. Rèn kĩ năng viết văn cho học sinh: Khi học về bài văn tả người, tôi thường dặn dò học sinh chọn những tấmhình về ông bà, cha mẹ, anh chị, em bé, ....... để rồi kể cho bạn bè, kể cho côgiáo nghe về hình dáng, tính tình của họ, kể về những việc làm của họ, cách làmnày đã giúp học sinh đọng lại ấn tượng, những hình ảnh đẹp để làm bài văn saunày. Những lúc trò chuyện trao đổi như thế đã giúp cho học sinh có nhiều vốn từngữ hình ảnh hơnđể học sinh lập dàn ý tốt hơn từ đó viết đoạn văn hoàn chỉnh hơn trước. Ví dụ: Gợi ý cho học sinh như: - Hình dáng ; Khuôn mặt ra sao? Đôi mắt thế nào? - Mái tóc như thế nào? Ngắn hay dài, mượt mà hay có đặc điểm gì khác?,… - Đặc điểm hình dáng của người như thế nào? (cao, thấp, ...