Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Nâng cao kĩ năng sử dụng từ ngữ khi viết văn tả cảnh cho học sinh lớp 5

Nghiên cứu đề tài “Nâng cao kĩ năng sử dụng từ ngữ khi viết văn tả cảnh cho học sinh lớp 5” nhằm mục đích nghiên cứu và tìm ra những phương án tối ưu nhất nhằm giúp học sinh nâng cao vốn từ; Giúp các em biết cách quan sát sự vật để miêu tả; Biết sử dụng một số biện pháp tu từ để viết câu văn giàu hình ảnh hơn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Nâng cao kĩ năng sử dụng từ ngữ khi viết văn tả cảnh cho học sinh lớp 5 BÁOCÁO BIỆNPHÁPNÂNGCAOCHẤTLƯỢNGCÔNGTÁCGIẢNGDẠYTênbiệnpháp:NÂNGCAOKĨNĂNGSỬDỤNGTỪNGỮKHIVIẾTVĂNTẢCẢNHCHOHỌCSINHLỚP51.Lýdochọnbiệnpháp Văntả cảnhcóthể́đượccoilàtrọngtâmcủaloạivănmiêutả trongphânmônTậplàmvăn ở lớp5.Đâylàthể loạivănbảnnghệ thuậtcóchứcnăngtáihiệnsự vật,hiệntượng,hoạtđộngmộtcáchsinhđộng,vớinhữnghình ảnh,cảmxúclàmchongườiđọc,ngườinghecóthể hìnhdungđượcrõ nétvàcụthểvềmộtcảnhvậtmàcácemchọntả.Mộtbàivăntảcảnhhaylà trongbàiviếthọcsinhbiếtlựachọntừngữthíchhợplàmnổibậtgiátrịbiểu cảmcủacâuvăn,khôngcóhiệntượnglặplạitừ mộtcáchvônghĩa.Tuy nhiêntrongnhiềunămgiảngdạylớp5,tôinhậnthấyhọcsinhlàmvănmiêutảcònchưatoátlênđượccảnhchọntả,câuvănchưacóhìnhảnh,sắpxếpýcâucònlủngcủng,nộidungbàiviếtcònnghèonàn....Vậyphảilàmthế nào để́giúpcácemviếtđượcbàivăntảcảnhhayhơn,biếtcáchsửdụngtừngữđúng,giàuhình ảnh?Tôiđãdànhthờigiannghiêncứu,tìmtòiđể đưaracác giảiphápnhằm “Nângcaokĩnăngsử dụngtừ ngữ khiviếtvăntả cảnh chohọcsinhlớp5”. 2.Mụcđíchcủabiệnpháp Tôichọnbiệnphápvớitiêuđề“Nângcaokĩnăngsửdụngtừngữkhi viếtvăntảcảnhchohọcsinhlớp5”nhằmmụcđíchnghiêncứuvàtìmranhữngphươngántốiưunhấtnhằmgiúphọcsinhnângcaovốntừ.Giúpcácembiếtcáchquansátsựvậtđểmiêutả. Biếtsửdụngmộtsốbiệnpháptutừđểviếtcâuvăngiàuhìnhảnhhơn. 3.Cáchthứctiếnhành. Từthựctrạngtrên,cùngvớiviệckhảosátmộtsốbàiviếtcủacácem.Tôiđãrútranguyênnhâncốtlõilàvốntừ củacácemcònnhiềuhạnchế.Nhiềuemchưabiếtcáchquansátsự vật,chưabiếtsắpxếpýcâu,viếtvăn cònmangtínhliệtkê,chưabiếtvậndụngcácbiệnpháptutừ để câuvăncó hình ảnh.Để khắcphụcđượcnhữngnguyênnhânđó,tôiđãtìmtòivàthựchiệntheonhữnggiảiphápsau: Giảipháp1:Cungcấpvốntừchohọcsinh: Bàitậplàmvănlàsảnphẩmthể hiệnrõvốnhiểubiếtvề đờisống,trìnhđộ nhậnthứcvàcảmthụ vănhọccủacácem.Bàiviếttrở thànhsản 1phẩmtổnghợp,lànơitrìnhbàykếtquả đíchthựccủaviệchọcmônTiếng Việt.Vậynơicungcấpvốntừchocácemnhiềunhất,phongphúnhất,gầngũinhấtchínhlàcácphânmôntrongmônTiếngViệt. CungcấpvốntừquagiờhọcTậpđọc Trongcáctiếthọctậpđọccácemđượchọcvềnhiềuloạivănbảncónộidungkhácnhaunhờđócácemđượctiếpcậnvớinhiềucáchviếtvăncủa nhiềutácgiả.Ngoàimụctiêugiúpcácemluyệnđọcđúng,luyệnđọcdiễncảmtôicònchútrọngchocácemphầntìmhiểunộidungbàiđọc.Bởinội dungnàygiúpcácemcảmnhậnrõnéthơnvềcáihaycáiđẹptrongtừngcâu, từngđoạnvăn.Mặtkhác,thôngquatìmhiểunộidungbàiđọc,họcsinhnắm đượccáchsửdụngtừngữ,hìnhảnhgợitả,sửdụngtừláyvàcácbiệnpháp sosánh,nhânhoá, ẩndụ,…củatácgiả, giúpchocácembiếtcáchtìmranhữngcâuvănhay,nhữngcâuvăncósửdụngbiệnphápnghệthuậttrongbài.Nhờđó,họcsinhhiểurõhơnvềtácdụngcủaviệcsửdụngcácbiệnpháptutừ đótrongviếtvănlàđể miêutả sự vậtđượcsinhđộnghơn,khắchọasựvậtđượcrõnéthơn,làmchobàivănhayhơn,hấpdẫnhơnvớingườiđọc. Từđóhọcsinhsẽbiếtvậndụngbiệnphápnghệthuậtđótrongviếtvănđặcbiệtlàvăntảcảnh. Vídụ bài:Quangcảnhlàngmạcngàymùa(SGKTiếngViệt5tập1). Tôihỏi:Trongbàiemthíchnhấthìnhảnhnào?Vìsao? Cóhọcsinhnêu:Emthíchchitiết:Trongvườnlắclưnhữngquảxoan vànglịmkhôngtrôngthấycuống,như nhữngchuỗitrànghạtbồ đề treolơ lửng.Vìtácgiảquansátsựvậtrấttinhtế.Từ vànglịmchỉmàusắccủachùmxoan.Gợichotacảmgiácngọtcủachùmxoanchínmọng.Tácgiảdùnghìnhảnhsosánhnhữngchùmquả xoanchínmọngnhư nhữngchuỗitrànghạtkhổnglồ. Haychocácemtìmnhữngchitiếtcácemthíchtrongbài:Kìdiệurừng xanh(SGKTiếngViệt5tập1). Họcsinhnêu:Emthíchchitiết:Mộtthànhphốnấmlúpxúpdướibóng câythưa. Vìtácgiả đãcósự sosánhthậtchínhxácvàgầngũi.Mỗichiếc nấmnhưmộtlâuđàikiếntrúctânkì,bảnthântácgiảnhưmộtngườikhổng lồđilạcvàokinhđôcủanhữngngườitíhon. Mụcđíchchocácemnêucâuvănmìnhthíchchínhlàgiúpchohọcsinh pháthiệnvàhiểuđượctácdụngcủaviệcsửdụngtừngữvàbiệnpháptutừtrongbàiđọc. 2 Thôngquahoạtđộngtìmhiềubài,tôicòngiúphọcsinhnắmđượcbíquyếtđểviếtmộtbàivăngiàuhìnhảnh: *Sửdụngtừngữ,hìnhảnhgợitả: Vídụ:Ánhnắngbanmainhạtloãngrảitrênvùngđấtđỏcôngtrường tạonênmộthoàsắcêmdịu(Mộtchuyêngiamáyxúc–SGKTiếngViệt5tập1). Trongcâunàytácgiảđãsửdụngtừngữgợitảnhạtloãnglàmngười đọccảmnhậnđượcánhnắngnhẹ,êmdịukhôngphảichóichanggaygắt. Khidạygiáoviêncóthểchohọcsinhtìmmộtsốtừkháccóthểthaythếcho từnàymànộidungcủacâukhônghềthayđổi. *Sửdụngtừláy: Giúphọcsinhhiểuđượctừ láytrongTiếngViệtthườngcógiátrị gợihình,gợitả,biểucảmrấtlớn.Chínhvìvậy,khisửdụngtừláytrongviếtvăn tảcảnhsẽlàmchongườiđọc,ngườinghehìnhdungđượcmộtcáchcụ thể,tinhtế,sốngđộngvềsựvậthiệntượngđượcmiêutả. Vídụ: Vườnxoàiđangthờikìrabôngtoảrahươngthơmngàongạt. Vườnxoàiđangthờikìrabôngtoảrahươngthơm. Nếubỏ từ ngàongạtđithìcâu ...