Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Phương pháp tổ chức dạy học các dạng bài tập luyện từ và câu cho học sinh lớp 4

Sáng kiến kinh nghiệm "Phương pháp tổ chức dạy học các dạng bài tập luyện từ và câu cho học sinh lớp 4" có mục đích nghiên cứu chính là tìm phương pháp tổ chức thích hợp nhất trong quá trình dạy các dạng bài tập Luyện từ và câu. Từ đó vận dụng linh hoạt vào hướng dẫn rèn kỹ năng làm các dạng bài tập Luyện từ và câu cho học sinh một cách hiệu quả nhất.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Phương pháp tổ chức dạy học các dạng bài tập luyện từ và câu cho học sinh lớp 4 Phương pháp tổ chức dạy học các dạng bài tập luyện từ và câu cho học sinh lớp 4. A.PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀI.LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Ở Tiểu học môn Tiếng Việt có vị trí đặc biệt quan trọng. Nó đặt nền tảng, cơsở giúp học sinh học tập tất cả các môn học khác. Qua nhiều năm đứng trên bụcgiảng, tôi nhận thấy hầu như tất cả giáo viên đều rất coi trọng môn Tiếng Việt,dành rất nhiều thời gian cho môn học nhưng chất lượng môn Tiếng Việt vẫnchưa đạt như mong muốn. Đây là nổi trăn trở của rất nhiều thầy cô đang trựctiếp đứng lớp, luôn tìm tòi nghiên cứu tìm biện pháp thích hợp nâng cao chấtlượng giảng dạy. Mặt khác, Luyện từ và câu là một phân môn trong sách TiếngViệt lớp 4 thường được đánh giá là khô khan, trừu tượng trong các phân mônTiếng Việt, các em rất “chán” môn này. Qua thực tế giảng dạy, tôi nhận thấy nộidung phân môn luyện từ và câu là phù hợp với năng lực nhận thức của các em.Nếu người giáo viên có phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực, tổ chức hướngdẫn các hoạt động một cách linh hoạt, nhẹ nhàng, thì các em sẽ rất hứng thú, chủđộng nắm chắc kiến thức. Ngược lại, nếu giáo viên “ngán” dạy phân môn mà tổchức bài dạy đơn điệu, phương pháp áp đặt thì học sinh sẽ khó tiếp thu, “sợ”học, nhất là những em có học lực trung bình và yếu. Ngoài ra trong các nội dungcủa Luyện từ và câu thì giáo viên thường xem nhẹ phần mở rộng vốn từ, họcsinh không biết thì giáo viên tìm giúp nên các em thường rất thụ động dẫn đếnvốn từ nghèo nàn, việc dùng từ khi viết văn chưa hay ảnh hưởng chung đến chấtlượng môn Tiếng Việt. Xuất phát từ những lý do trên và tích lũy kinh nghiệm có được trong thờigian giảng dạy tôi mạnh dạn đưa ra ‘‘Phương pháp tổ chức dạy học các dạngbài tập luyện từ và câu cho học sinh lớp 4’’.II. Mục đích, đối tượng, phương pháp, phạm vi nghiên cứu1. Mục đích nghiên cứu. Với đề tài này mục đích nghiên cứu chính là tìm phương pháp tổ chứcthích hợp nhất trong quá trình dạy các dạng bài tập Luyện từ và câu. Từ đó vậndụng linh hoạt vào hướng dẫn rèn kỹ năng làm các dạng bài tập Luyện từ và câucho học sinh một cách hiệu quả nhất.2. Đối tượng nghiên cứu: Học sinh lớp 4 năm học 2021 – 2022.3. Phương pháp nghiên cứu. Để thực hiện được mục đích của đề tài đặt ra, tôi mạnh dạn nghiên cứu, họchỏi tìm tòi, áp dụng những phương pháp sau: - Phương pháp nghiên cứu lý luận (đọc tài liệu). - Phương pháp phân tích tổng hợp. - Phương pháp điều tra. - Phương pháp thực nghiệm - Phương pháp đàm thoại. - Phương pháp tổng kết, rút kinh nghiệm.4. Phạm vi và thời gian thực hiện đề tài: Đề tài được áp dụng trong năm học 2021 – 2022. Thời gian: Tháng 9 – 2021: Nghiên cứu những vấn đề lý luận và tổ chứcđiều tra thực trạng. Tháng 10 – 2021 đến tháng 5 – 2022: Tổ chức thực nghiệm. Cuối tháng 4 -2022: Tổng kết rút kinh nghiệm. B.PHẦN THỨ HAI: NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀI.Cơ sở lí luận khoa học.1.Cơ sở lí luận Nhận thức được tầm quan trọng của Tiếng Việt trong sự nghiệp giáo dụccon người. Từ xa xưa ông cha ta đã sử dụng nó một cách tự giác nhằm để giáodục trẻ nhỏ. Cùng với sự phát triển của xã hội, giáo dục nhà trường xuất hiện như mộtđiều tất yếu, đón bước thiếu nhi cắp sách tới trường. Cả thế giới đang mở trướcmắt các em. Kho tàng văn minh nhân loại được chuyển giao từ những điều sơđẳng nhất. Quá trình giáo dục được thực hiện ở mọi lúc, mọi nơi, tất cả các mônhọc. Các môn học ở Tiểu học có tác dụng hỗ trợ cho nhau nhằm giáo dục toàndiện học sinh phải kể đến Luyện từ và câu, một phân môn chiếm thời lượng khálớn trong môn Tiếng Việt ở Tiểu học. Nó tách thành một phân môn độc lập, cóvị trí ngang bằng với phân môn Tập đọc, Tập làm văn...song song tồn tại với cácmôn học khác. Điều đó thể hiện việc cung cấp vốn từ cho học sinh là rất cầnthiết và nó có thể mang tính chất cấp bách nhằm “đầu tư” cho học sinh có cơ sởhình thành ngôn ngữ cho hoạt động giao tiếp cũng như chiếm lĩnh nguồn tri thứcmới trong các môn học khác. Tầm quan trọng đó đã được rèn giũa luyện tậpnhuần nhuyễn trong quá trình giải quyết các dạng bài tập trong môn Luyện từ vàcâu lớp 4.2.Cơ sở thực tiễn. Việc giải quyết các dạng bài tập Luyện từ và câu lớp 4 có hiệu quả đặt racho các Giáo viên Tiểu học là một vấn đề không phải đơn giản. Qua thực tế dạytôi đã gặp phải không ít những khó khăn. Bởi đây là chương trình thay sách lớp4. Cùng tồn tại với nó là từ ngữ và ngữ pháp của chương trình cải cách đều đảmnhiệm cung cấp vốn từ cho học sinh, việc hướng dẫn làm các bài tập Luyện từvà câu mang tính chất máy móc, không mở rộng cho học sinh nắm sâu kiến thứccủa bài. Về phía học sinh, làm các bài tập chỉ biết làm mà không hiểu tại sao làmnhư vậy, học sinh không có ...