Sáng kiến kinh nghiệm: Ứng dụng công nghệ thông tin trong sinh học phổ thông

Qua việc sử dụng các đoạn flash, những hình ảnh, những ảnh động và sơ đồ tư duy học sinh đã xác định được trọng tâm vấn đề dễ dàng hơn, ghi nhớ kiến thức được lâu hơn và tiết kiệm được nhiều thời gian ôn tập. Mời các bạn tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm: Ứng dụng công nghệ thông tin trong sinh học phổ thông1Nguyễn Quí NguyễnTHPT Trần Văn BảyPHẦN 1: MỞ ĐẦU1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:Sinh học là khoa học thực nghiệm, phương pháp dạy học gắn bó chặt chẽvới thiết bị dạy học, do đó dạy Sinh học không thể thiếu các phương tiện trựcquan như mô hình, tranh vẽ, mẫu vật, phim ảnh.... (Trích: SGV SH BanKH TNBộ sách thứ hai-NXBGD-2003.)Như vậy, một trong những hướng để đổi mới phương pháp dạy học đó làtăng cường việc sử dụng các phương tiện dạy học hiện đại.Cần xây dựng những băng hình, đĩa CD, phần mềm máy vi tính tạo thuậnlợi cho giáo viên giảng dạy những cấu trúc, quá trình sống ở cấp tế bào, phântử và các cấp trên cơ thể”. (Trích:SGV SH Ban KHXH&NV Bộ sách thứ nhấtNXBGD-2003).Do đó, trong giảng dạy sinh học thì việc sử dụng các giáo cụ trực quan làhết sức quan trọng và được giáo viên giảng dạy sinh học sử dụng rất phổ biến.Tuy nhiên, trong những năm trước đây do điều kiện cơ sở vật chất của trườngcòn khá khó khăn nên khi đứng lớp Tôi chủ yếu vận dụng, khai thác những kênhhình từ SGK để giúp các em dễ hiểu bài hơn.Trong một vài năm gần đây, Trường bắt đầu chú ý hơn việc ứng dụngcông nghệ thông tin vào các tiết dạy nên trang bị các máy chiếu, phòng dànhriêng cho việc sử dụng giáo án điện tử và cùng với sự quan tâm của Sở Giáo dụcđã mở nhiều lớp tập huấn về việc ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng cácphần mềm dạy học như flash, photoshop, sử dụng Violet ... đã cuốn hút tôi vàoviệc nghiên cứu, sưu tâm các đoạn flash, các hình ảnh động có liên quan tới cácnội dung trong sinh học phổ thông.Từ niềm say mê đó tôi bắt đầu đưa những đoạn flash, những hình ảnh,những ảnh động được tôi thiết kế, sưu tầm vào các bài giảng. Bên cạnh đó trongquá trình đứng lớp tôi còn chiếu các sơ đồ tư duy để kích thích và giúp các emhiểu bài tốt hơn. Từ đó làm cho các tiết học ngày càng hấp dẫn hơn, kích thíchđược sự say mê tìm tòi của học sinh đối với môn học và đã có kết quả tốt.Ứng dụng công nghệ thông tin trong sinh học phổ thôngNguyễn Quí Nguyễn2THPT Trần Văn BảySo sánh kết quả đứng lớp nhiều năm tôi nhận thấy việc ứng dụng côngnghệ thông tin trong dạy học môn sinh học thật sự có hiệu quả hơn hẳn so vớiviệc sử dụng và khai thác các kênh hình từ sách giáo khoa. Do đó, tôi xin đượctrình bày những kinh nghiệm mà bản thân đã đúc kết được với đề tài “Ứngdụng công nghệ thông tin trong sinh học phổ thông”.2. MỤC ĐÍCH:Qua việc sử dụng các đoạn flash, những hình ảnh, những ảnh động và sơđồ tư duy học sinh đã xác định được trọng tâm vấn đề dễ dàng hơn, ghi nhớ kiếnthức được lâu hơn và tiết kiệm được nhiều thời gian ôn tập.3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU:- Đối tượng: các đoạn flash, các hình ảnh, các mô phỏng trong sinh họcTHPT, ứng dụng các phần mềm hổ trợ và các sơ đồ tư duy.- Phạm vi: các bài trong chương trình sinh học THPT.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:- Nghiên cứu các phần mềm ứng dụng, các đoạn flash liên quan đến kiếnthức sinh học 12.- Nghiên cứu lý thuyết về các tài liệu liên quan đến sơ đồ tư duy kết hợpvới kiến thức sinh học.Ứng dụng công nghệ thông tin trong sinh học phổ thôngNguyễn Quí Nguyễn3THPT Trần Văn BảyPHẦN 2: NỘI DUNG1. CƠ SỞ LÝ LUẬN:Xuất phát từ các văn bản chỉ đạo của Đảng và nhà nước nhất là chỉ thị58-CT/TW của Bộ Chính Trị ngày 07 tháng 10 năm 2000 về việc đẩy mạnh ứngdụng CNTT phục vụ sự nghiệp Công nghiệp hóa và Hiện đại hóa đã chỉ rõ trọngtâm của ngành giáo dục là đào tạo nguồn nhân lực về CNTT và đẩy mạnh ứngdụng CNTT trong công tác giáo dục và đào tạo, đây là nhiệm vụ mà Thủ tướngChính phủ đã giao cho ngành giáo dục giai đoạn 2001 – 2005 thông qua quyếtđịnh số 81/2001/QĐ-TTg.Công nghệ phần mềm phát triển mạnh, trong đó các phàn mềm giáo dụccũng đạt được những thành tựu đáng kể như: bộ Office, LessonEditor/VioLet,hệ thống WWW, Elearning và các phần mền đóng gói, tiện ích khác.Do sự phát triển của công nghệ thông tin và truyền thông mà mọi ngườiđều có trong tay nhiều công cụ hỗ trợ cho quá trình dạy học nói chung và phầnmềm dạy học nói riêng. Nhờ có sử dụng các phần mềm dạy học này mà học sinhtrung bình, thậm chí học sinh trung bình yếu cũng có thể hoạt động tốt trong môitrường học tập. Phần mềm dạy học được sử dụng ở nhà cũng sẽ nối dài cánh taycủa giáo viên tới từng gia đình học sinh thông qua hệ thống mạng.Nhờ có máy tính điện tử mà việc thiết kế giáo án và giảng dạy trên máytính trở nên sinh động hơn, tiết kiệm được nhiều thời gian hơn so với cách dạytheo phương pháp truyền thống, chỉ cần “bấm chuột”, vài giây sau trên màn hìnhhiện ra ngay nội dung của bài giảng với những hình ảnh, âm thanh sống độngthu hút được sự chú ý và tạo hứng thú nơi học sinh.Thông qua giáo án điện tử, giáo viên cũng có nhiều thời gian đặt các câuhỏi gợi mở tạo điều kiện cho học sinh hoạt động nhiều hơn trong giờ học.Những khả năng mới mẻ và ưu việt này của công nghệ thông tin và truyềnthông đã nhanh chóng làm thay đổi cách sống, cách làm việc, cách học tập, cáchtư duy và quan trọng hơn cả là cách ra quyết định của con người.Do đó, mục tiêu cuối cùng của việc ứng dụng công nghệ thông tin trongdạy học là nâng cao một bước cơ bản chất lượng học tập cho học sinh, tạo raỨng dụng công nghệ thông tin trong sinh học phổ thôngNguyễn Quí Nguyễn4THPT Trần Văn Bảymột môi trường giáo dục mang tính tương tác cao chứ không đơn thuần chỉ là“thầy đọc, trò chép” như kiểu truyền thống, học sinh được khuyến khích và tạođiều kiện để chủ động tìm kiếm tri thức, sắp xếp hợp lý quá trình tự học tập, tựrèn luyện của bản thân mình.2. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ:2.1. Đối với giáo viên:Thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trungương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.Trong thực tế giảng dạy ở môn sinh học nói riêng và ở các môn khác nóichung của trường mặc dù giáo viên đã chú ý nhiều đến việc thay đổi phươngpháp giảng dạy nhằm giúp cho học sinh tích cực đi tìm kiến thức bằng việc ứngdụng cô ...