Sáng kiến kinh nghiệm: Xây dựng và sử dụng sơ đồ trong dạy học Địa lý ở trường trung học phổ thông

Sáng kiến kinh nghiệm "Xây dựng và sử dụng sơ đồ trong dạy học địa lý ở trường trung học phổ thông" được thực hiện giúp các bạn cải tiến phương pháp dạy học theo hướng tích cực, nhằm giúp cho học sinh yêu thích học tập môn Địa lý, đồng thời học sinh nắm vững kiến thức và ứng dụng thực tế trong đời sống. Với các bạn chuyên ngành Sư phạm thì đây là tài liệu tham khảo hữu ích.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm: Xây dựng và sử dụng sơ đồ trong dạy học Địa lý ở trường trung học phổ thôngTrườngTHPTVịThủy Sángkiếnkinhnghiệm“Xâydựngvàsửdụngsơđồ trongdạyhọcđịalýởtrườngtrunghọcphổthông” Lờinóiđầu:TronghệthốngkênhhìnhcủasáchgiáokhoađịalíTHPT“sơđồ”trongdạyhọcđịalíchiếm tỉ lệrấtđángkể,Mỗimộtsơđồ đềuchứađựngnhữngkiếnthức,cácmốiliênhệ nhânquả đượcthể hiệnrõràng.Dovậy,trongquátrìnhdạyhọctíchcựcngườigiáoviêncầnphải khaitháctriệtđểcácsơđồ nàyđãcósẵntrongsáchgiáokhoađểhướngdẫnhọcsinhnắm vữngnộidungkiếnthứcđịalímànóthểhiện,đồngthờicũngcầntự xâydựngđượccácsơ đồ trongquátrìnhthiếtkế bàihọcđịalívàgiảngdạytrênlớp,coinónhư làmộtphương phápdạyhọc,nhằmkíchthíchhọcsinhtíchcựchọctập.GV:PhạmQuangHào Trang1TrườngTHPTVịThủy Sángkiếnkinhnghiệm“Xâydựngvàsửdụngsơđồ trongdạyhọcđịalýởtrườngtrunghọcphổthông” PHẦNI:ĐẶTVẤNĐỀ1.Lýdochọnđềtài: Nhưđãnêu,dạyhọckiếnthứcđịalýbằngsơđồ cóthểcoinónhư mộtphươngpháp dạyhọc.Tôithấyđượcrằngdạyhọcbằngsơ đồ cũnggópphầnvàoviệcđổimớiphươngphápgiảngdạytheohướngtíchcựchoá,nênđãchọnđềtàinày:“ Xâydựngvàsửdụngsơđồ trongdạyhọcđịalýởtrườngtrunghọcphổthông”2.Mụctiêunghiêncứu: Bàiviếtnày,ýcủangườiviếtmuốnnónhư mộtchuyênđề chuyênmôn,giúpchođộc giả(đồngnghiệpgiáoviêndạymônđịalý)cảitiếnphươngphápdạyhọctheohướngtích cực,nhằmgiúpchohọcsinhyêuthíchhọctậpmônđịalý,đồngthờihọcsinhnắmvữngkiếnthứcvàứngdụngthựctếtrongđờisống.3.Đốitượngnghiêncứu: NhómgiáoviêndạymônđịalývàhọcsinhởtrườngtrunghọcphổthôngVịThủy.4.Phạmvinghiêncứu: Vấnđềxâydựngvàsửdụngsơđồtrongviệcdạyđịalýcủagiáoviênởtrường.Phạm vi,giớihạnnghiêncứuởđềtàinàylà:Ngoàiviệcsửdụngsơđồcósẵntrongsáchgiáokhoa đểhướngdẫnhọcsinhkhaitháckiếnthứcđịalý,bàiviếtnàytậptrungchủyếulàxâydựng sơđồlogicđểgiảngdạytrênlớp.5.Cácphươngphápnghiêncứu: Phươngphápthảoluậnnhóm,khảosátquadự giờ,sinhhoạtchuyênđề chuyênmôn, v.v…GV:PhạmQuangHào Trang2TrườngTHPTVịThủy Sángkiếnkinhnghiệm“Xâydựngvàsửdụngsơđồ trongdạyhọcđịalýởtrườngtrunghọcphổthông” PHẦNII:NỘIDUNG1.Cơsởlýluận: TheoPGS.TiếnsĩNguyễnĐứcVũviếttrongcuốngiáotrình “Phươngphápgiảngdạyđịalíởtrườngphổthông”–NXB.GD–năm1998:Đâylàphươngphápsửdụngcácsơđồ graptrongdạyhọc.Giáoviênxâydựngcácsơ đồ dựatrêncơ sở nộidungbàikhoácó trongsáchgiáokhoa,sauđótổchứcchohọcsinhtrênlớpphântíchnộidungsơđồ đểtìmrakiếnthứccầnnắm;hoặctrênsơđồ cómộtsố ôtrống,giáoviênyêucầuhọcsinhtìmkiếm kiếnthứclấpđầy,từ đóhoànthiệncáckiếnthứccầnlĩnhhội.Trongcácloạisơ đồ grap trongdạyhọc,sơđồ grapnộidung(logic)làquantrọnghơncả.Sơđồ nàyvừachứađựng cáckháiniệmcơbản,quantrọngcủabàihọc,vừathểhiệnđượccácmốiliênhệgiữachúng nhờvàocácdẫnxuấtnhânquảhoặctươnghỗ. Phổbiếncó4loạisơđồtrongdạyhọcđịalý: Sơ đồ cấutrúc:biểuhiệncácthànhphầnvàyếutố trongmộtchỉnhthểvàmối quanhệgiữachúng(hình1–Sgk10trang101vàhình2–Sgk10trang26). Hình1.Sơđồcơcấunềnkinhtế. Hình2.SơđồlớpvỏTráiĐất.ThạchQuyểnGV:PhạmQuangHào Trang3TrườngTHPTVịThủy Sángkiếnkinhnghiệm“Xâydựngvàsửdụngsơđồ trongdạyhọcđịalýởtrườngtrunghọcphổthông” Sơđồquátrình:biểuhiệnvịtrícácthànhphần,yếutốvàmốiquanhệgiữachúngtrongquátrìnhvậnđộng(hình3Sgk10trang23). Hình3.SơđồcácmùatheodươnglịchởbáncầuBắc. Sơđồđịađồhọc:biểuhiệnmốiliênhệvềmặtkhônggiancủacácsựvậthiệntượngđịalýtrênlượcđồ,bảnđồ(hình4–Sgk10trang145). Hình4.Sơđồcácluồngvậntảihànghoábằngđườngbiểnchủyếutrênthếgiới.GV:PhạmQuangHào Trang4 TrườngTHPTVịThủy Sángkiếnkinhnghiệm“Xâydựngvàsửdụngsơđồ trongdạyhọcđịalýởtrườngtrunghọcphổthông” Sơđồlogic:biểuhiệnmốiliênhệvềnộidungbêntrongcủacácsựvậthiện tượngđịalý.Trongsơđồlogic,cácô(đỉnh)chứađựngnhữngkiếnthức,cácmũitênchỉliên hệdẫnxuấthoặcbaohàm.Trongsơđồlogic,cácmốiliênhệnhânquảđượcthểhiệnrõ ràng(hình5). Hình5.Sơđồcấutrúcbàidạyh ...