Sáng kiến kinh nghiệm y học cổ truyền đại học – Ngân tiết bệnh (bệnh vẩy nến)

Ngân tiết bệnh (bệnh vẩy nến)1. Đại cương: 1.1. Nguyên nhân sinh bệnh theo Y học hiện đại và Y học Cổ truyền . 1.1.1. Theo quan điểm YHHĐ . Bệnh vẩy nến là bệnh ngoài da khá phổ biến, thường chiếm tỷ lệ từ 3 – 5% trong tổng số bệnh da ở các khoa da liễu; chiếm 0,5 – 3% trong tổng số dân ở các nước châu Âu. Căn nguyên, cách di truyền của bệnh vẩy nến thì chưa được rõ, nhưng thể địa vẩy nến hay vẩy nến tiềm tàng đến nay đã được xác định...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm y học cổ truyền đại học – Ngân tiết bệnh (bệnh vẩy nến) Sáng kiến kinh nghiệm y học cổ truyền đại học – Ngân tiết bệnh (bệnh vẩy nến)Ngân tiết bệnh (bệnh vẩy nến)1. Đại cương:1.1. Nguyên nhân sinh bệnh theo Y học hiện đại và Y học Cổ truyền .1.1.1. Theo quan điểm YHHĐ .Bệnh vẩy nến là bệnh ngoài da khá phổ biến, thường chiếm tỷ lệ từ 3 – 5% trongtổng số bệnh da ở các khoa da liễu; chiếm 0,5 – 3% trong tổng số dân ở các nướcchâu Âu.Căn nguyên, cách di truyền của bệnh vẩy nến thì chưa được rõ, nhưng thể địa vẩynến hay vẩy nến tiềm tàng đến nay đã được xác định rõ ràng, gen vẩy nến nằm ởnhững nhiễm sắc thể số 6, có liên quan đến kháng nguyên bạch cầu người (HLA),đến đáp ứng miễn dịch tế bào, đến tự kháng thể.Biểu hiện chủ yếu ở bệnh vẩy nến là tăng nhanh lớp thượng bì, bởi hoạt động phânnhân và sự tổng hợp ADN của tế bào đáy (thường nhanh hơn bình thường tới 8lần).Chu kỳ tế bào rút ngắn hơn 12 lần, chu chuyển tế bào từ đáy lên lớp sừng rút ngắnhơn 8 lần dẫn đến dày sừng, rối loạn biệt hóa tế bào sừng, nhiều vẩy á sừng vàbong vẩy (Tần Vạn Lập, Lý Trung Phác- Tài liệu Y viện Trung sơn và Đại học Ykhoa Thượng Hải, 1988; Vu Quân Ngọc – Bắc Kinh, 1993).Về điều trị, hiện nay còn rất nhiều khó khăn, chưa có phương pháp nào chữa khỏibệnh vẩy nến nhưng có nhiều phương pháp làm sạch tổn thương vẩy nến bằng cácthuốc tân dược. Nhiều tác giả phương tây đã ghép tuỷ đồng loại và truyền khángthể đơn dòng CD4 để điều trị bệnh vẩy nến có hiệu quả. Một số tác giả TrungQuốc đã dùng Phá cố chỉ (hạt đậu miêu) hoặc Bạch chỉ, một trong hai vị thuốc trênkết hợp với chiếu tia tử ngoại (sóng ngắn) dài ngày càng làm sạch tổn thương vẩynến.Có điều là hay tái phát và những đợt tái phát thường là rầm rộ và nặng hơn. Mặtkhác, tác dụng phụ của các thuốc tân dược thường để lại biến chứng nặng nề về ứcchế chức năng tuỷ xương, tăng khối lượng gan, biến đổi chức năng thận, bạch cầugiảm, thiếu máu nghiêm trọng, loét ống tiêu hóa. Vì vậy, kết qủa điều trị bệnh vẩynến bằng YHHĐ rất hạn chế (Vu Quân Ngọc, Bạch Vĩnh Ba – Bắc Kinh, 1993).1.1.2. Theo Y học Cổ truyền (YHCT):Bệnh vẩy nến đã được mô tả rất sớm trong những bệnh danh: ngưu bì tiên, tùng bìtiên và hiện nay là ngân tiết bệnh. Về căn nguyên, bệnh thường do bản tạng làhuyết nhiệt khi gặp phải các yếu tố lục dâm phong, hàn, nhiệt, táo, thấp sẽ có cácbiểu hiện khác nhau.Nhưng lâm sàng thường tập trung vào 3 thể lớn: huyết hư, huyết nhiệt và huyết ứ;khi có nhiễm trùng là thể nhiệt độc. Phương pháp điều trị chính là phù trợ chínhkhí, trừ tà, điều hòa khí – huyết đã mang lại kết qủa tương đối tốt, hạn chế tácdụng phụ và nâng cao hiệu qủa điều trị của các thuốc tân dược.1.2. Tiêu chuẩn chẩn đoán thể bệnh theo YHHĐTheo tài liệu của Trần Vạn Lập, Lý Trung Phác – Thượng Hải, 1988, chẩn đoánxác định dựa vào kết quả giải phẫu bệnh lý. Biểu hiện sừng và á sừng tăng sinhdày lên các nhú thượng bì lớn và ăn sâu xuống chân bì, áp xe nhỏ ở trong lớp sừngvà lớp gai, thoái hóa hốc của các tế bào gai, lớp thượng bì trên các nhú chân bìmỏng.1.2.1. Chẩn đoán xác định dựa vào:+ Phương pháp cạo Brocque:- Sẩn đỏ, kích thước từ bằng đầu đinh ghim đến bằng móng tay, đồng xu hoặcmảng bám to bằng bàn tay; ranh giới rõ, sờ nắn thấy cộm, màu đỏ tươi.- Vẩy trên nền sẩn đỏ, có vẩy màu ánh bạc phủ thành nhiều lớp dày hoặc mỏng,cạo dễ bong như cạo vào sáp nến.- Xác định theo phương pháp cạo Brocque, dấu hiệu vết nến chứng tỏ có dày sừngvà á sừng; dấu hiệu màng mỏng bong được rất có ý nghĩa, sự tăng sinh lớp đáy;dấu hiệu hạt sương máu chứng tỏ có tăng sinh mao mạch nhú bì và tăng nhú.+ Phân loại vẩy nến ở da dựa theo hình dạng và kích thước: thể chấm, thể giọt, thểđồng tiền, thể mảng…- Phân loại vẩy nến chung: vẩy nến thông thường, vẩy nến thể khớp, vẩy nến thểmụn mủ toàn thân hoặc khu trú.1.2.2. Đánh giá mức độ tổn thương theo cách tính PASI của Sayed (Paris,1997).* Cách cho điểm PASI (psoriasis area severity index):Nhằm đánh giá mức độ nặng, gồm 3 chỉ tiêu:- Đỏ da (erythema).- Nhiễm cộm (infltration).- Bong vẩy (decrustation).Ba chỉ tiêu được tính theo diện tích da bị tổn thương trên tổng diện tích vùng:được ký hiệu chung là (A); ký hiệu cho từng vùng: Đầu (H), chi trên (U), thânmình (T), chi dưới (L). Đánh giá về mức độ cho điểm từ 0 đến 4: không có tổnthương (0 điểm), tổn thương nhẹ (1 điểm), tổn thương vừa (2 điểm), tổn thươngnặng (3 điểm) tổn thương rất nặng (4 điểm).* Cách tính diện tích riêng cho từng vùng:Không có tổn thương : 0 điểmTổn thương dưới 10% : 1 điểm10 – < 30% : 2 điểm30 – < 50% : 3 điểm.50 – < 70% : 4 điểm.70 – < 90% : 5 điểm.90 – < 100%: 6 điểm.* Cách tính PASI từng vùng:Nhân số điểm chỉ số nặng (đỏ, cộm, vẩy) với diện tích vùng và nhân với hằng số(đầu = 0,1; chi trên = 0,2; thân mình = 0,3; chi dưới= 0,4).PASI chung = 0,1 (Eh + Ih + Dh). Ah + 0,2 (Eu + Iu + Du). uA + 0,3 ...