SÁNG KIẾN TRONG VIỆC TỰ LÀM THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ KHAI THÁC SỬ DỤNG THIẾT BỊ HIỆN CÓ NHẰM PHỤC VỤ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC BỔ TÚC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

Môn vật lý là một bộ môn khoa học mang đậm tính thực nghiệm. Học viên THPT nói chung và học viên bổ túc THPT nói riêng khi học bộ môn vật lý có nhiều ưu điểm về tư duy, suy luận lý thuyết nhưng kỹ năng thực hành, kỹ năng làm việc liên kết, hợp tác nhóm còn nhiều hạn chế. Để khắc phục những nhược điểm trên, cần phải phát huy tốt nhất những thiết bị thí nghiệm và đổi mới phương pháp thực hành. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SÁNG KIẾN TRONG VIỆC TỰ LÀM THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ KHAI THÁC SỬ DỤNG THIẾT BỊ HIỆN CÓ NHẰM PHỤC VỤ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC BỔ TÚC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG SÁNG KIẾN TRONG VIỆC TỰ LÀM THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ KHAI THÁCSỬ DỤNG THIẾT BỊ HIỆN CÓ NHẰM PHỤC VỤ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC BỔ TÚC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Nguyễn Xuân Trung Trung tâm GDTX Lương Sơn - Hoà BìnhI. ĐẶT VẤN ĐỀ Môn vật lý là một bộ môn khoa học mang đậm tính thực nghiệm. Học viênTHPT nói chung và học viên bổ túc THPT nói riêng khi học bộ môn vật lý có nhiềuưu đ iểm về tư duy, suy luận lý thuyết nhưng kỹ năng thực hành, kỹ năng làm việc liênkết, hợp tác nhóm còn nhiều hạn chế. Để khắc phục những nhược điểm trên, cần phải phát huy tốt nhất những thiết bịthí nghiệm và đổi mới phương pháp thực hành . Đây là m ột trong những giải phápquan trọng nhằm nâng cao chất lư ợng học tập và giảng dạy của bộ môn, đáp ứng yêucầu đ ào tạo nguồn nhân lực trong thời kỳ hội nhập.II. NH ỮNG GIẢI PHÁP, BIỆN PHÁP ĐÃ THỰC HIỆN Qua thực tế trực tiếp giảng dạy, tôi đã phát hiện và tiến hành một số công việc vềthiết bị thí nghiệm và bước đầu đã thu được một số kết quả cụ thể góp phần nâng cao chấtlượng giảng dạy của bộ môn tại Trung tâm GDTX huyện Lương Sơn - tỉnh Hoà Bình. 1/Chủ động chế tạo thiết bị Thí Nghiệm. Trong điều kiện có thể, nhằm khắc phục điều kiện thiết bị còn thiếu, qua đógiáo dục tính thực tiễn cho Học viên đồng thời có thể phục vụ các môn học khác . Ví dụ 1: Ch ế tạo bảng TEST Trắc nghiệm 4 đáp án: Dùn g cho tất cả các môn học. Dùng cho tất cả các cấp học. 55Ví dụ 2: Chế tạo bảng chỉnh lưu dòng điện xoay chiều 1/2 chu kỳ và hai nửa chu kỳ. 56 2/ Nghiên cứu các Thí nghiệm được trang bị tìm tòi các ph ương án thí nghiệmkhác đ ể đ ơn giản hoá, tối ưu hoá, khắc phục nhược điểm hay mắc phải và phổ biếnkinh nghiệm cho các đồng nghiệp. a/Ví dụ 3: Đồng hồ đếm thời gian do công ty thiết bị HỒNG ANH EEC chế tạo có nhiềuưu điểm song còn như ợc điểm là Rơ le hút vật sắt rất yếu nhiều khi không hút. Tìmhiểu tôi thấy : Bộ nguồn có ổn áp IC 7805 ổn áp 5vôn cấp nguồn cho IC điều khiển. Bộ IC điều khiển - nh ớ- đếm thời gian: AT 89C51-24PC và một IC SN74 LS247N. Biến áp nguồn 220v--15v loại 1A không chống nhiễu. Sau khi xem xét tôi thấy cần thay thế biến áp nguồn công suất lớn hơn và cầnđược chống nhiễu m àn che kim loại. Cần thay bằng biến áp loại: 3A điện áp 220 v--15v.Vỏ bọc kim loại. b/Ví dụ 4: Biến áp nguồn 3 --6 --9--12. AC--DC Do công ty HỒNG ANH EEC chế tạo: Cónhiều ưu điểm song cần đ ược cải tiến lắp thêm mạch lọc tích cực đơn giản dùngTRADITO: 57c/Ví dụ 5: 58 Thí nghiệm đo gia tốc g cả các vật rơi tự do: Để kiểm tra nhanh cổng quang điệnkhi lắp thử ta dùng ngón tay chắn giữa khe cổng nếu đồng hồ dừng lại là được. Sau đótiến hành tiếp thí nghiệm, lưu ý phương dây rọi. d/ Ví dụ 6: Riêng ý kiến cá nhân không nhất trí phương án thí nghiệm dùng máy phát âm tầnđể xác định L,C,...Của mạch xoay chiều nối tiếp bởi 2 lý do: + Máy gây nhiễu nên điện ãp xoay chiều không ổn đ ịnh. + Phải có dao động ký kiểm tra tần số, dạng tín hiệu (rất phức tạp). Nên theophương án SGK chương trình chuẩn đó là dùng nguồn xoay chiều 50Hz. e/ Ví dụ 7: Sử dụng thí nghiệm ảo thay cho một số thí nghiệm th ực khó tiến h ành,vì thínghiệm ảo khắc phục được nhược điểm của thí nghiệm thật. 3/ Mạnh dạn giao việc chuẩn bị thí nghiệm, xây dựng phương án thí nghiệmcho các nhóm HV tự chuẩn bị với sự gợi ý, h ướng dẫn của giáo viên.(chú ý tới sự liênkết nhóm và hợp tác giữa HV.) Chẳng hạn cho HV tự lắp ráp mạch điện ch ưa đóng nguồn. Chẳng hạn cho HV tự tìm phương án khác... 4/Đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả thí nghiệm thực hành: a/Mục tiêu phải lượng hoá . b/Công việc chuẩn bị, tổ chức, phải cụ thể,rõ ràng khi giao cho Học sinh. c/ Việc ghi báo cáo thí n ghiệm cần thêm 3 mục sau: + Phần Học viên tự thu hoạch qua từng b ài. 59+ Phần công việc cá nhân khai làm được, phần công việc nhóm giúp đỡ.+ Xác nhận của nhóm trưởng.Mục đích để có th êm cơ sở chấm điểm cho công bằng.5/ Xây dựng phòng học thực hành bộ môn vật lý: Trang bị tối thiểu.+ 1 Bộ máy vi tính , đèn chiếu; 1 đầu video, 1 màn hình.+ Kê bàn theo nhóm tổ.+ Hệ thống cá ổ điện đi kèm an toàn ,thuận tiện.+ Một số phần mềm, thiết bị tạo thí nghiệm ảo. A X N S Z B ...