Sáu bài học từ các cuộc khủng hoảng kinh tế

Mỗi lần nền kinh tế trải qua những cơn khủng hoảng, thì đó chính là những bài học cho các công ty còn trụ vững lại. Thế nhưng, nếu không biết rút kinh nghiệm, rất có thể họ vẫn đi vào vết xe đổ của các công ty đi trước.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáu bài học từ các cuộc khủng hoảng kinh tếSáu bài học từ các cuộckhủng hoảngMỗi lần nền kinh tế trải qua những cơn khủng hoảng, thì đó chínhlà những bài học cho các công ty còn trụ vững lại. Thế nhưng,nếu không biết rút kinh nghiệm, rất có thể họ vẫn đi vào vết xe đổcủa các công ty đi trước.Mỗi lần nền kinh tế trải qua những cơn khủng hoảng, thì đâychính là cơ hội cho các nhà lãnh đạo kiệt xuất được tôi luyện quathử thách. Hay nói cách khác, cuộc khủng hoảng tài chính trongthời gian gần đây đã gợi ra nhiều bài học cần suy ngẫm.Tuy nhiên, chỉ có thể học hỏi được được điều gì đó khi chúng tathực sự thấu hiểu bản chất của cuộc khủng hoảng – đó khôngphải là hệ quả của những sai lầm trước đây hay do bất kỳ vậnmệnh đen đủi nào. Vậy đâu mới là nguyên nhân?Trong quá trình viết bài “7 điều dẫn đến thất bại lớn” (Seven waysto Fail Big) cho tạp chí Havard Business Review và cuốn “Bài họctỷ đô: Bạn có thể học được gì từ những thất bại không thể bàochữa trong 25 năm qua?” (Billion-Dollar Lessons: What You CanLearn from the Most Inexcusable Business Failures of the Last 25Years) mới được xuất bản gần đây, chúng tôi đã thực hiện mộtcông trình nghiên cứu với 2500 vụ thất bại lớn.Kết quả của nghiên cứu cho thấy: Sự sụp đổ dây chuyền củahàng loạt những tập đoàn như Washington Mutual, Wachovia,Lehman Brothers, AIG, Bear Stearns, Merrill Lynch hay rất nhiềucác tổ chức khác đều sớm bắt nguồn từ các chiến lược đầy nghingờ mà đáng lẽ họ cần phải tuyệt đối tránh.Dưới đây là sáu bài học mà nếu biết tiếp thu từ cách đây mộtthập kỷ, thì có lẽ chúng ta không phải trải qua tình thế như hiệnnay.6 bài học dành cho nhà quản trị doanh nghiệp1. Không nên để các nhà giao dịch tự do biến mọi khoản tiềnthành các khoản trả trước.Liệu có phải chính người cho vay thâu tóm các tài sản thế chấp,giám đốc ngân hàng tung ra các trái phiếu, hay người bán hàngcó quyền chấm dứt các bản hợp đồng trước khi kết thúc quý cuốinăm?Thực ra, chính các nhà giao dịch mới là người phải chịu tráchnhiệm với sự sống còn của những quyết định này cho tới tậnnhiều năm sau. Những cá nhân đảm nhiệm vai trò tạo ra cácthương vụ nên gắn chặt các khoản phúc lợi bồi thường với tìnhhình hoạt động lâu dài của những thương vụ đó.Công ty viễn thông Green Tree Financial đã cảnh báo về việc mọichuyện sẽ nguy hiểm như thế nào nếu tách rời các khoản phí trảtrước khỏi trách nhiệm lâu dài.Vào những năm 90 của thế kỷ trước, Green Tree có cung cấploại hình dịch vụ thế chấp các căn nhà di động (mobile homes),và các hợp đồng thế chấp thường kéo dài khoảng 30 năm. Trongkhi đó, những tài sản (nhà di động) được mang ra đảm bảothường chỉ có vòng đời sử dụng khoảng từ 10 tới 15 năm.Tuy nhiên, phần lớn thu nhập của Green Tree – từ Tổng Giámđốc Điều hành cho tới các nhân viên cấp dưới – đều gắn với tốcđộ tăng trưởng của số lượng các tài sản thế chấp. Chính vì thếđã dẫn đến tình trạng các khoản nợ xấu gia tăng với tốc độ chưatừng thấy tại công ty.Khi các vấn đề bắt đầu phát sinh, Green Tree thực sự phải dànxếp để bán lại cho Tập đoàn Bảo hiểm Conseco với giá gần 6 tỷUSD vào năm 1999. Sau đó, Conseco tuyên bố xóa bỏ tất cả cáckhoản lợi nhuận mà Green Tree từng lưu giữ và hãng này cũngrơi vào tình trạng thua lỗ kéo dài dẫn đến phải đệ đơn xin phásản (2002).Bỏ qua những bài học của Green Tree, những người cho vaydưới chuẩn (subprime lenders)[1] cũng hoàn toàn bị mê hoặc vàchạy theo những khoản phí trả trước, tạo ra một con số đáng kinhngạc về các khoản nợ xấu, mà sau đó đều được chuyển thànhchứng khoán và được mang ra giao dịch.2. Các rủi ro có thể có mối tương quan ngầm mà đôi khi bạnkhông nghĩ tới.Nói một cách khác, dù chỉ là một vấn đề đơn lẻ phát sinh, nhưngkhi chúng thực sự trầm trọng, thì sẽ dẫn tới những hậu quả khônlường.Quỹ phòng chống rủi ro[2] cho rằng bản thân họ đã thực hiện đadạng hóa rủi ro ngay từ những năm 90. Nhưng sau đó, chính quỹnày phải chứng kiến sự xuống dốc đồng loạt của toàn bộ danhmục đầu tư và cuối cùng cũng đi tới kết cục bị sụp đổ vào năm1998.Có lẽ bài học này đã bị lãng quên, nên một kết cục tương tự vừaxảy ra với Tập đoàn tài chính Merrill Lynch hay Ngân hàng WaMu(Washington Mutual Inc), họ đã xây dựng hàng loạt danh mụcđầu tư khổng lồ các chứng khoán phát hành dựa trên nhữngkhoản vay cầm cố địa ốc.Những danh mục này chủ yếu dựa trên các số liệu quá khứ chothấy thị trường địa ốc đã bị khu biệt – hay nói một cách dễ hiểu làthị trường ở Denver độc lập với Sacramento, và ở Sacramento lạiđộc lập với Pittsburgh.Dù vậy, trên thực tế, cuộc khủng hoảng tín dụng (credit crunch)[3]đã đánh bại hoàn toàn tất cả mọi thị trường và tất cả các thể loạingười cho vay, không trừ một ai.3. Khi xảy ra khủng hoảng, tính thanh khoản có thể biến mấtngay trong chốc lát.Quỹ phòng chống rủi ro từng cho rằng, khi các vấn đề nảy sinh,họ hoàn toàn có thể tháo gỡ từng vấn đề một cách ổn thỏa.Nhưng trên thực tế lúc đó đã không còn sự hiện diện của bất kỳmột khách hàng nào nữa - mọi người mua đều đã ra đi.Điều tương tự cũng xảy ra với Merrill Lynch, WaMu và một số tậpđoàn khác. Tâm lý hoang mang, sợ hãi lan nhanh trong thị trườngtới nỗi không một ai muốn bỏ tiền ra mua lại các khoản nợ của họ- dù ở bất kỳ mức giá nào.Trong khi đó, lúc Ngân hàng Hoa Kỳ (Bank of America) quyếtđịnh thực hiện thương vụ mua lại Merrill Lynch với mức giá hời –50 tỷ USD, cũng chính là lúc họ thu về được một khoản nợ xấulên tới 64 tỷ USD, mà theo tính toán thì cuối cùng nó sẽ vượt quácả chi phí thực của vụ mua bán.4. Sẽ là rủi ro khôn lường khi tiến hành mua lại công việckinh doanh trong khi bạn không hiểu về nó đến chân tơ kẽtóc.Conseco là một minh chứng cho bài học này. Tập đoàn này cómột danh sách dài các công ty được sáp nhập và mua lại, tuynhiên toàn bộ các công ty đó đều trong tình trạng phải bảo hiểm.Conseco lại k ...