SKKN: Bàn về một số phương pháp giảng dạy thơ trung đại Việt Nam ở môn Ngữ Văn 7 trong nhà trường THCS

Sáng kiến “Bàn về một số phương pháp giảng dạy thơ trung đại Việt Nam ở môn Ngữ Văn 7 trong nhà trường THCS” đưa ra các thuận lợi và khó khăn trong việc dạy, học thơ trữ tình trung đại Việt Nam. Đề xuất những biện pháp phát huy tính tích cực của học sinh trong dạy, học thơ trữ tình trung đại Việt Nam. Mời quý thầy cô tham khảo sáng kiến trên.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SKKN: Bàn về một số phương pháp giảng dạy thơ trung đại Việt Nam ở môn Ngữ Văn 7 trong nhà trường THCS SÁNG KIẾN KINH NGHIỆMBÀN VỀ MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁPDẠY THƠ TRUNG ĐẠI VIỆT NAMỞ MÔN NGỮ VĂN 7 TRONG NHÀ TRƯỜNG THCS PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀI. Lí do chọn đề tài. 1.Cơ sở lí luận: Văn thơ trung đại Việt Nam là bộ phận văn học gắn liền với một giaiđoạn cực kì quan trọng trong lịch sử đất nước - giai đoạn nhà nước phong kiếnViệt Nam được xác lập, đi tới chỗ cực thịnh rồi chuyển dần tới chỗ suy vi. Giaiđoạn văn học này đã để lại một di sản vô cùng quý báu, đồ sộ về khối lượng,phong phú, đa dạng về nội dung, đạt tới nhiều đỉnh cao về nghệthuật. Qua việcnghiên cứu, tìm hiểu di sản này, chúng ta càng thêm gắn bóvới truyền thống caođẹp của dân tộc. Bởi lẽ “Mỗi tác giả với thiên tài của mình và giới hạn của thờiđại, phản ánh một thời kì lịch sử, đánh dấu một bước tiến của văn học, làmgiàu thêm cho tư tưởng, tình cảm và tiếng nói Việt Nam”(Phạm Văn Đồng).Chúng ta có thể tìm thấy trong di sản này những điều giúp lại quá khứ vinhquang nhưng không ít phần gian khó của dân tộc, để rồi từ đó có thể nhìn lạihiện tại một cách thấu đáo hơn và hướng về tương lai một cách tin tưởng hơn.Đối với nhà trường THCS, di sản này đóng một vai trò rất quan trọng trongviệcgiáo dục, bồi dưỡng tư tưởng, tình cảm, đạo đức, quan điểm, lí tưởng thẩmmĩ...cho học sinh, thông qua những thành quả nổi bật của người xưa trong lĩnhvực sáng tạo nghệ thuật ngôn từ, kết tinh trong các tác phẩm nghệ thuật tiêubiểu. Việc dạy văn học ở nhà trường nói chung và dạy thơ trữ tình trung đạitheo hướng tích cực hoá hoạt động học tập của học sinh là một vấn đề đã vàđang được nhiều nhà nghiên cứu về phương pháp dạy học văn cũng như nhiềugiáo viên giảng dạy văn học quan tâm. 2. Cơ sở thực tiễn: Chương trình Ngữ văn 7 kì I có một số lượng tương đối lớn các văn bảnthuộc thể loại thơ trữ tình trung đại. Đó là các văn bản nghệ thuật được các nhà thơViệt Nam sáng tác trong thời kì phong kiến. Các tác giả thơ trữ tình trung đại phầnnhiều là những thi nhân nổi tiếng, tâm hồn nặng những nỗi đời. Làm thơ với họ làmượn cảnh, mượn việc để kí thác tâm sự, bày tỏ nỗi lòng nhân thế... Qua thực tế giảng dạy thơ trữ tình trung đại Việt Nam ở trường THCSchúng tôi nhận thấy: Đây là thể loại văn học tương đối khó, hơn nữa các tácphẩm văn học trung đại được tính từ thế kỉ X đến thế kỉ XIX đã cách chúng tahơn mười thế kỉ, đến với thế hệ trẻ dưới mái trường phổ thông thế kỉ XXI đãcó khoảng cách rất xa về thời gian. Vì thế, người giảng dạy gặp khó khăntrong soạn giảng, nhiều học sinh ít hứng thú, không tích cực trong giờ họcnhững bài văn học cổ. Vấn đề đặt ra là phải có những biện pháp tối ưu nhằmgiúp giáo viên và học sinh đạt hiệu quả cao trong giảng dạy và học tập thơ trữtình trung đại Việt Nam. Đó là lí do thôi thúc tôi lựa chọn đề tài “Bàn về một số phương phápgiảng dạy thơ trung đại Việt Nam ở Môn Ngữ văn 7 trong nhà trường THCS”với mong muốn có thể ứng dụng hiệu quả hơn trong giảng dạy để dạy tốt cácbài thơ trữ tình trung đại trong chương trình Ngữ văn 7, nhằm góp phần nângcao hiệu quả dạy, học môn ngữ văn ở trường THCS.II. Mục đích nghiên cứu: - Thuận lợi và khó khăn trong việc dạy, học thơ trữ tình trung đại Việt Nam. - Đề xuất những biện pháp phát huy tính tích cực của học sinh trong dạy,học thơ trữ tình trung đại Việt Nam.III. Đối tượng nghiên cứu: Hoạt động dạy và học các bài thơ trữ tình trung đại Việt Nam của giáo viênvà học sinh lớp 7.IV. Nhiệm vụ nghiên cứu: - Khảo sát việc dạy và học các bài thơ trữ tình trung đại Việt Nam ở lớp7 để nắm bắt hiện trạng một cách chính xác. - Xây dựng cơ sở lí luận của phương pháp phát huy tính tích cực - Bước đầu đề xuất một số biện pháp trong dạy học thơ trữ tình trung đại Việt Nam ở lớp 7 theo hướng tích cực hoá hoạt động học tập của học sinh. PHẦN II :NỘI DUNG. I. Thống kê các văn bản thơ trữ tình trung đại lớp 7: Dạy đọc hiểu thơ trữ tình, đặc biệt thơ trữ tình trung đại đòi hỏi một cáchtiếp cận riêng khác với dạy các văn bản tự sự, miêu tả hay nghị luận. Cho nên,trước khi dạy, người thầy cần nắm được hệ thống các văn bản thơ trữ tình trungđại trong chương trình Ngữ văn 7 để từ đó có định hướng, cách khai thác riêngcho từng cụm bài, từng bài. Ta có thể theo dõi các tác phẩm thơ trữ tình trungđại lớp 7 qua bảng hệ thống sau: STT Tác phẩm Tác giả Thể loại 1 Sông núi nước Nam Lý Thường Kiệt Thất ngôn tứ tuyệt 2 Phò giá về kinh Trần Quang Khải Ngũ ngôn tứ tuyệt 3 Côn Sơn ca Nguyễn Trãi Lục bát 4 Buổi chiều đứng ở phủ Trần Nhân ...