SKKN: Giảng dạy Hình học lớp 7 theo kiểu gấp hình

Phương pháp dạy học theo kiểu gấp hình trong Hình học lớp 7 phát huy được tính tích cực hoạt động, chủ động , phát triển tư duy, năng lực sáng tạo của học sinh trong tiết Hình học, học sinh qua gấp hình tự mình phát hiện được khái niệm một cách nhanh chóng, tự mình qua hướng dẫn của thầy giáo tìm được phương pháp để chứng minh một tính chất và đặc biệt hơn nữa là một số em học sinh khá giỏi có thể vận dụng gấp hình tìm được cách vẽ đường phụ để chứng minh một số tính chất. Mời quý thầy cô tham khảo sáng kiến “Giảng dạy Hình học lớp 7 theo kiểu gấp hình”.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SKKN: Giảng dạy Hình học lớp 7 theo kiểu gấp hình SÁNG KIẾN KINH NGHIỆMGIẢNG DẠY HÌNHHỌC LỚP 7 THEO KIỂU GẤP HÌNH 2/Đặt vấn đề Hướng đổi mới phương pháp dạy học toán hiện nay, cụ thể với học sinh lớp 7 đang thay sách giáo khoa là tích cực hoá hoạt động của học sinh, khơi dậy và phát triển khả năng tư duy của học sinh, nhằm hình thành cho học sinh tư duy tích cực, độc lập sáng tạo, nâng cao năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Đối với học sinh lớp 7 bước đầu tiếp cận với bộ môn hình học và kiến thứchình học được trình bày theo con đường kết hợp trực quan và suy diễn. Hình học làmôn học đòi hỏi trí tưởng tượng phong phú, có tính trừu tượng cao.Vì vậy để chohọc sinh dễ tiếp thu môn học, thì cần phải làm cho bộ môn có tính trực quan sinhđộng giúp học sinh hứng thú hơn , chủ động tìm tòi, phát hiện các khái niệm,phương pháp chứng minh một định lý, bài tập, dự đoán và kiểm tra các dự đoánmột cách tích cực nhằm góp phần nâng cao chất lượng bộ môn và sự ham thích củahọc sinh đối với bộ môn hình học và áp dụng vào thực tế . Trong phương pháp đổi mới , giáo viên phải thể hiện trong bài soạn, bài giảngcác mối quan hệ hợp lý giữa dạy kiến thức và kỹ năng với phương pháp suy nghĩhành động . Giáo viên phải cung cấp cho học sinh những tri thức về phương phápđể học sinh có thể tự mình tìm tòi phát hiện được kiến thức mới và dự đoán đượccác kết quả xảy ra. Giáo viên phải xác định một kiến thức cơ bản nhất của tiết học,đó là một khái niệm hoặc một tính chất để áp dụng một phương pháp phù hợp giúphọc sinh lĩnh hội kiến thức một cách tốt nhất Kiến thức hình học lớp 7 được trình bày theo con đường kết hợp trực quan vàsuy diễn. Để giảng dạy tốt và đúng theo trình bày của sách giáo khoa người thầygiáo phải triệt để vận dụng phương pháp trực quan qua vẽ hình, đo đạc, cắt ghéphình, gấp hình... . Qua đó hoc sinh thấy tính thực tế của trực quan trong hình học,nó giúp học sinh dự đoán các sự kiện hình học và tiếp cận các khái niệm , định lý ,phương pháp chứng minh định lý, kỹ năng suy luận, kỹ năng vẽ hình, đo đạc, sửdụng dụng cụ, ..... Với những điều mới mẽ của sách giáo khoa lớp 7 và những yêu cầu nêu trên,qua thực tế giảng dạy tôi nêu lên một số kinh nghệm của bản thân trong việc vậndụng phương pháp trực quan trong giảng dạy hình học lớp 7 qua “ Giảng dạyhình học lớp 7 theo kiểu gấp hình” Trong đề tài này tôi xin đề cập đến vấn đề : “ Giảng dạy hình học lớp 7 theo kiểu gấp hình “ Giảng dạy một khái niệm, phương pháp chứng minh dịnh lý theo kiểu gấphình tác động mạnh mẽ đến ham muốn học tập môn hình học, ham muốn phát hiệnkiến thức và thấy rõ mối liên hệ giữa thực tế với toán học tạo không khí vừa họcvừa chơi, vừa chơi tìm ra khái niệm một cách dễ dàng, qua đó giúp học sinh nêuđược dự đoán và kiểm tra dự đoán một cách thực tế , giúp học sinh có kỹ năng vẽhình , suy luận . Với kiểu dạy này giúp người thầy đầu tư kỹ vào bài soạn, nghiêncứu tìm dạng trực quan tối ưu và cơ bản là giúp học sinh đi đến khái niệm mộtcách nhanh chóng, nhẹ nhàng nhất, nó nâng cao ý thức trách nhiệm của người thầy. Theo tôi với dạy hình học lớp 7 theo kiểu này cần nắm được các tiêu chí sau: * Dễ gấp hình làm cho học sinh nào cũng có thể gấp được theo hướng dẫn cụthể của thầy hoặc bằng hình vẽ ( máy chiếu, bảng phụ ). *Dễ dàng rút ra khái niệm với gợi ý của thầy, hinh gấp không quá rườm ràlàm mờ trọng tâm. Vận dụng tốt để vẽ hình, nhìn hình vẽ dự đoán , phương phápchứng minh. *Có tính kế thừa từ cách gấp hình phát hiện kiến thức này vận dụng để gấpphát hiện kiến thức khác. Chẳng hạn khi dạy về tia phân giác của một góc ta hướngdẫn học sinh gấp hình để xuát hiện tia phân giác thì khi đến bài tính chất 3 đườngphân giác của tam giác ta chỉ cần yêu cầu học sinh gấp 3 tia phân giác của 3 góctam giác ,... . Học sinh sẽ vận dụng được cách gấp tia phân giác của một góc vàobài học nầy. 3/Cơ sở lý luận *Dạy học tóan thực chất là dạy hoạt động toán học . HS- chủ thể của hoạtđộng học - cần phải được cuốn hút vào những hoạt động học tập do giáo viên tổchức và chỉ đạo, thông qua đó học sinh tự lực khám phá những điều mình chưa biếtchứ không phải thụ động tiếp thu những tri thức đã sắp đặt sẵn. Theo tinh thần nàytrong tiết lên lớp, giáo viên là người tổ chức và chỉ đạo học sinh tiến hành các hoạtđộng học tập, củng cố kiến thức cũ tìm tòi phát hiện kiến thức mới. Giáo viênkhông cung cấp, không áp đặt những kiến thức có sẵn đến với học sinh mà hướngcho học sinh thông qua các hoạt động để phát hiện và chiếm lĩnh tri thức . * Trong hoạt động dạy học theo phương pháp đổi mới , giáo viên giúp họcsinh chuyễn từ thói quen học tập thụ động sang tự mình tìm tòi và phát hiện kiếnthức giúp rèn luyên khả năng tư duy, nhớ kỹ các kiến thức đã học 4/Cơ sở thực tiển Đề tài được áp dụng với học sinh lớp 7- Trường THCS Hoàng Văn Thụ trongnăm học 2002-2003; 2003-2004- Trường THCS Lý tự Trọng trong những nămhọc 2005- 2006; 2006- 2007; 2007- 2008. Đề tài chủ yếu được áp dụng trong tiếthọc lý thuyết giúp học sinh thông qua hoạt động gấp hình để phát hiện các kháiniệm, một số định lý có thể và tìm tòi được phương pháp chứng minh một định lýđơn giản.Đánh giá hiệu quả của tiết học thông qua khả năng phát hiện kiến thức,khả năng vận dụng vào phân tích tìm ra phương pháp chứng minh , vẽ đườngphụ... kết quả của bài kiểm tra. Đối với đề tài này trong những năm qua nhìn chung chưa có ai nghiên cứu kỹđến mà chỉ qua một vài tiết dạy hay chỉ nói một cách đại khái trong các chuyên đềvề giảng dạy môn Toán bằng phương pháp trực quan Hạn chế của việc thực hiện đề tài này trong giảng dạy là ở Hình Học lớp 6học sinh chưa nắm vững được các bước gấp hình cơ bản chẳng hạn “ gấp hình đểtạo trung điểm đoạn thẳng; g ...