SKKN: Giúp học sinh lớp 5 phát huy tính tích cực trong phân môn Luyện từ và câu

Trên thực tế qua nhiều năm ở trường nói chung và ở khối lớp 5 nói riêng, cơ bản các em đã có kiến thức sơ giản về các môn học, đã dần hoàn thiện các kĩ năng ( đọc, viết, nghe, nói) ở môn Tiếng Việt. Tuy nhiên sự hạn hẹp vốn sống và vốn kiến thức về từ ngữ, sử dụng từ ngữ và ngữ pháp ở phân môn Luyện từ và câu làm cho người học lúng túng, khó hiểu và chưa phát huy hết được năng lực học tập của học sinh. Mời thầy cô tham khảo sáng kiến kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5 phát huy tính tích cực trong phân môn Luyện từ và câu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SKKN: Giúp học sinh lớp 5 phát huy tính tích cực trong phân môn Luyện từ và câu PHÒNG GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO ĐẠI LỘC TRƯỜNG TIỂU HỌC TRẦN TỐNG    CHUYÊN ĐỀ“ GIÚP HỌC SINH LỚP 5 PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC TRONG PHÂN MÔN LUYỆN TỪ VÀ CÂU ” GV: Đặng Trí Năm học: 2012-2013I/.MỤC TIÊU CHUYÊN ĐỀ: Trong những năm học gần đây, Bộ giáo dục và Đào tạo đã ban hành các văn bản điềuchỉnh dạy học theo hướng đổi mới, phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của họcsinh nhằm nâng cao hiệu quả chất lượng giáo dục và đào tạo. Bên cạnh việc dạy học lấyhọc sinh làm trung tâm thì còn chú ý đến dạy học phù hợp với đặc điểm của vùng miền,dạy học theo chuẩn KTKN, dạy theo hướng giảm tải phù hợp từng đối tượng học sinh. Trên thực tế qua nhiều năm ở trường nói chung và ở khối lớp 5 nói riêng, cơ bản cácem đã có kiến thức sơ giản về các môn học, đã dần hoàn thiện các kĩ năng ( đọc, viết,nghe, nói) ở môn Tiếng Việt. Tuy nhiên sự hạn hẹp vốn sống và vốn kiến thức về từngữ, sử dụng từ ngữ và ngữ pháp ở phân môn Luyện từ và câu làm cho người học lúngtúng, khó hiểu và chưa phát huy hết được năng lực học tập của học sinh. Chính vì vậy, vấn đề chúng tôi đặt ra làm sao dạy học phát huy được tính tích cựccho học sinh, giúp cho học sinh phát triển trí tuệ, tình cảm và yêu thích văn chương họctốt phân môn Luyện từ và câu là chuyên đề chia sẻ cùng đồng nghiệp.II/. THỰC TRẠNG :1.Đối với giáo viên : - Thuận lợi: 100 % cán bộ giáo viên có trình độ chuyên môn đạt trên chuẩn. Phần lớn giáo viên được phân công phụ trách khối lớp 5 có kinh nghiệm công tácnhiều năm và có vốn hiểu biết nhất định,trình độ chuyên môn nghiệp vụ khá tốt. Hiểuđược đặc điểm tâm sinh lý của học sinh. Giáo viên nhiệt tình trong công tác, tận tụy với học sinh; luôn tích cực tự học và sángtạo trong công tác. - Khó khăn: Trình độ tiếp thu kiến thức của giáo viên cung cấp chưa được đồng đều Thực tế một số giáo viên còn chưa quan tâm nhiều dạy học phân môn Luyện từvà câu mà chỉ cung cấp vốn kiến thức sơ giản thường gặp còn ít sáng tạo trong phát huytính tích cực cho học sinh mở rộng và khai thác thêm vốn từ. Giáo viên dạy học còn ảnh hưởng phương pháp truyền thống, chưa phát huy tính tíchcực lấy học sinh làm trung tâm ở phân môn Luyện từ và câu. Hoạt động dạy và họccung cấp kiến thức cho học sinh nhớ máy móc là chủ yếu. Tổ chức dạy học sinh ở phânmôn này còn khô khan, lúng túng chưa mang lại hiệu quả cao. Người giáo viên chưa định hướng cách học cho học sinh nên khi tìm hiểu về nghĩa,cách dùng từ, sử dụng từ ngữ và nắm chắc ngữ pháp học sinh chưa có cách học chủđộng, tích cực và sáng tạo. 2.Đối với học sinh : - Thuận lợi: Học sinh được trang bị đầy đủ sách vở, ĐDDH. Hầu hết các em học sinh lớp 5 đã có những kiến thức sơ giản về ngữ âm và ngữ phápđã được làm quen ở các lớp dưới. Các em được sự quan tâm nhiều của phụ huynh, của chính quyền địa phương. - Khó khăn: Các em ý thức học còn kém, còn nghèo nàn vốn ngôn ngữ, yếu về tư duy, còn có thóiquen chờ thầy cô hướng dẫn rồi chép bài, khả năng nhớ, hiểu và vận dụng kiến thứctrong quá trình học tập còn yếu. Học sinh còn học vẹt, nhớ máy móc khi học phân mônnày. Theo dõi kết quả kiểm tra nhiều năm ở khối lớp 5 phân môn Luyện từ và câu chothấy còn thấp. Khả năng tập trung của học sinh không cao, chưa chủ động, chưa kiên nhẫn và hứngthú trong học phân môn Luyện từ và câu. Trước những tồn tại và thực trạng nêu trên,bản thân tôi xây dựng chuyên đề: “Giúphọc sinh lớp 5 phát huy tính tích cực trong phân môn Luyện từ và câu”.III/. GIẢI PHÁP VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN: Mạch kiến thức của phân môn Luyện từ và câu trong chương trình lớp 5 gồm: Nghĩacủa từ ( từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa, từ nhiều nghĩa ); MRVT ( Tổ quốc, nhân dân,hòa bình, hữu nghị - hợp tác, thiên nhiên, bảo vệ môi trường, hạnh phúc, công dân,Trật tự - An ninh, truyền thống, nam và nữ, trẻ em, quyền và bổn phận,truyền thống); Đại từ; Quan hệ từ ; Từ loại, ( tổng kết vốn từ, cấu tạo từ ); Câu ; Nối câu ghép bằngQHT; Các phép liên kết câu; Ôn tập về dấu câu “ dấu chấm, dấu hỏi, dấu chấm than,dấu phẩy, dấu hai chấm, dấu ngoặc kép, dấu gạch ngang”. Từ những mạch kiến thức trên của chương trình, chúng tôi cô đọng một số giải phápphát huy tính tích cực học sinh khi học phân môn Luyện từ và câu như sau: 1/ Giúp học sinh học tốt từ ngữ, nắm nghĩa từ và câu qua ngữ cảnh: Có thể nói phân môn Luyện từ và câu là công cụ hỗ trợ đắc lực và không thể thiếuchiếm tỉ lệ trọng yếu khi học môn Tiếng Việt và các môn học khác. Vậy học sinh cầnphải có vồn từ ngữ, hiểu về nghĩa của từ và câu một cách hiệu quả thông qua ngữ cảnh. Xuất phát từ cuộc sống và sinh hoạt con người hàng ngày thì hoạt động ngôn ngữ táihiện lại những sự vật, sự việc, hiện tượng xung quanh ta. Nên khi dạy phân môn nàygiáo viên cần phải gắn với ngữ cảnh, những cái gần gũi với họ ...