SKKN: Giúp học sinh lớp 9 ôn tập phần giải bài toán bằng cách lập phương trình, hệ phương trình có hiệu quả

Để giúp học sinh ôn tập phần này thì giáo viên cần chia bài tập thành các dạng bài tập riêng, rèn luyện cho học sinh phát hiện định hướng dạng bài, kĩ năng phân tích mối liên hệ giữa các đại lượng để lập phương trình, hệ phương trình. Mời quý thầy cô tham khảo sáng kiến “Giúp học sinh lớp 9 ôn tập phần giải bài toán bằng cách lập phương trình, hệ phương trình có hiệu quả”.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SKKN: Giúp học sinh lớp 9 ôn tập phần giải bài toán bằng cách lập phương trình, hệ phương trình có hiệu quả SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM GIÚP HỌC SINH LỚP 9 ÔN TẬPPHẦN GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCHLẬP PHƯƠNG TRÌNH, HỆ PHƯƠNG TRÌNH CÓ HIỆU QUẢA . Đặt vấn đề :I. Lý do chon đề tài : Nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà Trường PTTHCS là nhiệm vụ sốmột và cũng là mục tiêu phấn đấu của mỗi giáo viên.Đặc biệt chất lượng giáo dụcđối với học sinh lớp 9.Bởi vì đây là lớp cuối cấp quyết định đến hiệu quả đào tạocủa bậc học THCS. Đánh dấu một quá trình học tập của học sinh đồng thời tạobước chuyển tiếp quan trọng trên con đường học lên , hoặc theo hướng học nghềtùy theo điều kiện riêng của từng học sinh. Là một giáo viên tham gia giảng dạy bộ môn toán lớp 9 nhiều năm tạitrường THCS Phong Thủy, tôi luôn trăn trở làm thế nào để nâng cao chất lượng bộmôn. Muốn vậy, tôi cho rằng giáo viên cần nâng cao chất lượng ngay từng giờ lênlớp, chú trọng đổi mới phương pháp dạy học ,tích cực kiểm tra và theo dõi sát saoviệc học tập, của học sinh. Từ đó giáo viên uốn nắn, giải đáp vướng mắc cho cácem và điều chỉnh phương pháp giảng dạy sao cho phù hợp nhất. Đồng thời giáoviên thường xuyên ôn tập, hệ thống kiến thức, phân loại bài tập, hình thành phươngpháp và kĩ năng giải toán cho học sinh là một việc làm rất cằn thiết giúp học sinhhọc tập bộ môn có chất lượng .II .Phạm vi đề tài: Trong đề tài này, tôi xin đề cập đến vấn đề: “ Giúp học sinh lớp 9 ôn tậpphần giải bài toán bằng cách lập phương trình, hệ phương trình có hiệu quả”III. Đối tượng nghiên cứu và phương pháp tiến hành: Đề tài được áp dụng với học sinh trường THCS Phong Thủy trong năm học2010-2011. Đề tài thực hiện trong các giờ luyện tập, giờ ôn tập ở trên lớp. Đánh giá hiệu quả đề tài thông qua tỉ lệ học sinh hiểu bài và kết quả các bàikiểm tra.B- GiảI quyết vấn đềI . Cơ sở lí luận Đối với học sinh lớp 9 phần giảI bài toán bằng cách lập phương trình, hệphương trình là 1 loại toán tổng hợp mang tính thực tiễn cao, yêu cầu phải lí luậnchặt chẽ, phân tích logic, vận dụng nhiều kiến thức và kĩ năng cơ bản, có nhiều emrất thích thú nhưng cũng không ít học sinh còn ngại khó trong việc giải dạng toánnày, rơi vào tình trạng bế tắc không lập được phương trình, hệ phương trình. Khi ôn tập phần này nó liên quan đến nhiều kiến thức, kể cả kiến thức lớpdưới và các môn học khác cũng như tính thực tiễn và kĩ năng làm bài của học sinh.Vì thế mà học sinh cảm thấy khó khăn, nguyên nhân là các em chưa biết địnhhướng, phân loại bài tập , huy động kiến thức liên quan, đặc biệt là không tìm đượcmối liên hệ giữa các đại lương đã cho và các đại lượng cần tìm cho bài toán . Vậy vấn đề đặt ra trong quá trình giảng dạy giáo viên cần hướng dẫn chohọc sinh biết phân loại các dạng toán cụ thể đói với loại bài tập dạng này để các emnắm được phương pháp giải và vận dụng giải được các bài toán cơ bản một cáchthành thạo có kết quả góp phần nâng cao chất lượng học tập bộ môn, sau đây tôixin nêu ra một số biện pháp mà tôi đã áp dụng qua thực tiễn và đã thu được một sốkết quă nhất định.II . Biện pháp thực hiện : Để giúp học sinh ôn tập phần này thì giáo viên cần chia bài tập thành cácdạng bài tập riêng, rèn luyện cho học sinh phát hiện định hướng dạng bài, kĩ năngphân tích mối liên hệ giữa các đại lượng để lập phương trình, hệ phương trình.Qua nghien cứu tài liệu chương trình sách giáo khoa, chuẩn kiến thức kỹ năngphân môn mà quyết định 16 của bộ GD-ĐT ban hành, đồng thời qua quá trìnhgiảng dạy áp dụng đối với đối tượng học sinh lớp 9 tại trường THCS Phong Thủy,bản thân tôi đã áp dụng và xin trình bày ra ở bài viết này cụ thể một số dạng toánvề loại toán”Giải bài toán bằng cách lập phương trình, hệ phương trình” phục vụcho việc ôn tập đối với học sinh lớp 9 như sau: 1. Toán về quan hệ các số 2. Toán chuyển động: - Cùng chiều -Ngược chiều 3. Toán về năng suất công việc: - Làm chung, làm riêng 4. Toán có nội dung liên quan đến hình học 5. Toán có nội dung liên quan vật lí, hóa học 6. Toán có nội dung về dân số, lãi suất tăng trưởngTrong giảng dạy tôi đã áp dụng đưa ra cácví dụ cụ thẻ để hướng dẫn giảng dạycho học sinh ở các dạng trên là:1) Toán về quan hệ các số: * Bài toán: Tìm tất cả các số tự nhiên có 2 chữ số, biết rằng chữ số hàng đơn vịnhỏ hơn chữ số hàng chục là 2 và tích hai chữ số của mỗi số luôn luôn lớn hơntổng 2 chữ số của nó là 34- Gv hướng dẫn hs phân tích được mối liên hệ trong bài toán: (Chữ số hàng đơn vị ) = (chữ số hàng chục)-2 (Chữ số hàng đơn vị).(Chữ số hàng chục)=[(Chữ số hàng đơn vị)+(chữ số hàngchục)] +34-Từ mối liên hệ trên cho hs chon ẩn _ lập phương trình(hoặc hệ phương trình)Giải:1) Gọi chữ số hàng chục là x(có 1 chữ số ; x  N; x  0 )gọi chữ số hàng đơn vị là y (có 1 chữ số: y  N; y  0 ) - vì chữ số hàng chục lớn hơn chữ s ...