SKKN: Góp phần phát triển tư duy sáng tạo toán học cho học sinh THPT qua chủ đề giải toán bằng phương pháp vectơ và toạ độ trong hình học phẳng

Mục đích đề tài là Nghiên cứu quá trình rèn luyện và phát triển tư duy sáng tạo toán học ở học sinh bậc THPT. Trên cơ sở lý thuyết vectơ, toạ độ trong mặt phẳng ở chương trình THPT, cùng với các kiến thức hình học tổng hợp khác, các dạng bài tập ứng dụng phương pháp vectơ và toạ độ trong hình học phẳng, góp phần phát triển tư duy sáng tạo toán học cho học sinh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SKKN: Góp phần phát triển tư duy sáng tạo toán học cho học sinh THPT qua chủ đề giải toán bằng phương pháp vectơ và toạ độ trong hình học phẳng SỞGIÁODỤCVÀĐÀOTẠOTHANHHÓA TRƯỜNGPTNGUYỄNMỘNGTUÂNSÁNGKIẾNKINHNGHIỆM GÓPPHẦNPHÁTTRIỂNTƯDUYSÁNGTẠO TOÁNHỌCCHOHỌCSINHTHPTQUACHỦĐỀ GIẢITOÁNBẰNGPHƯƠNGPHÁPVECTƠVÀ TỌAĐỘTRONGHÌNHHỌCPHẲNGNgườithựchiện:LươngBáTínhChứcvụ:GiáoviênSKKNthuộcmôn:ToánTT NỘIDUNG Trang 1 MỞĐẦU 12 NỘIDUNGSÁNGKIẾNKINHNGHIỆM 22.1 Cơsởlíluậncủasángkiếnkinhnghiệm 2 Thựctrạngvấnđềtrướckhiápdụngsángkiếnkinh 52.2 nghiệm2.3 Phươngphápnghiêncứu 62.4 Hiệuquảcủasángkiếnkinhnghiệmđốivớihọcsinh 193 Kếtluận 20 MỤCLỤC1.MỞĐẦULýdochọnđềtài Ngàynay ở ViệtNam,cũngnhư ở nhiềunướctrênthế giới,giáodụcđượccoilàquốcsáchhàngđầu,làđộnglựcđểpháttriểnkinhtếxãhội.Với nhiệmvụ vàmụctiêucơ bảncủagiáodụclàđàotạoranhữngconngười pháttriểntoàndiệnvề mọimặt,khôngnhữngcókiếnthứctốtmàcònvận dụngđượckiếnthứctrongtìnhhuốngcôngviệc. Để làmđượcđiềunày,vớilượngkiếnthứcvàthờigianđượcphânphốichomôntoánbậcTHPT,mỗigiáoviênphảicómộtphươngphápgiảngdạyphùhợpthìmớicóthể truyềntảiđượctốiđakiếnthứcchohọcsinh, mớipháthuyđượctư duysángtạocủahọcsinh,khôngnhữngđáp ứngcho mônhọcmàcònápdụngđượckiếnthứcđãhọcvàocáckhoahọckhácvàchuyểntiếpbậchọccaohơnsaunày. Vectơ cónhiều ứngdụngtrongvậtlý,kỹ thuật,dođócôngcụ vectơtạođiềukiệnthựchiệnmốiliênhệliênmônởtrườngphổthông. Phươngphápvectơ vàtoạ độ chophéphọcsinhtiếpcậnnhữngkiến thứchìnhhọcphổ thôngmộtcáchgọngàngvàcóhiệuquả mộtcáchnhanh chóng,tổngquát,đôikhikhôngcầnđếnhìnhvẽ.Nócótácdụngtíchcực trongviệcpháttriểntư duysángtạo,trừutượng,nănglựcphântích,tổng hợp... Từvectơcóthểxâydựngmộtcáchchặtchẽphươngpháptoạđộtheo tinhthầntoánhọchiệnđại,cóthểxâydựnglýthuyếthìnhhọcvàcungcấpcôngcụgiảitoán,chophépđạisốhoáhìnhhọc. Thựctế giảngdạyápdụngvectơ vàtoạ độ để giảitoánở phổ thônghiệnnayđasố cònrấtsơ sài.Sáchgiáokhoa,vớilýdosư phạmcũngchỉdừnglại ở mứcđộ cơ bản,dovậyhọcsinhcũngchưathựcsự nắmđượcnhiềuứngdụngcủaphươngphápnày. Vớicáclýdonêutrên,tôiđãtìmhiểuvànghiêncứu: Gópphầnphát triểntư duysángtạotoánhọcchohọcsinhTHPTquachủđề giảitoán bằngphươngphápvectơvàtoạđộtronghìnhhọcphẳng.Mụcđíchnghiêncứu NghiêncứuquátrìnhrènluyệnvàpháttriểntưduysángtạotoánhọcởhọcsinhbậcTHPT. Trêncơ sở lýthuyếtvectơ,toạ độ trongmặtphẳng ở chươngtrìnhTHPT,cùngvớicáckiếnthứchìnhhọctổnghợpkhác,cácdạngbàitậpứngdụngphươngphápvectơvàtoạđộtronghìnhhọcphẳng,gópphầnpháttriểntưduysángtạotoánhọcchohọcsinh.Đốitượngnghiêncứu Nghiêncứucơ sở lýluậnvề tư duysángtạo,quátrìnhrènluyệnvà pháttriểnloạihìnhtưduynàyởbậcTHPT. 1 Đưarahệthốngcácbàitậpứngdụng,hướngdẫnhọcsinhkhaithác vàpháttriểncácbàitoánđótheohướngsángtạo. Đưaramộtsốbiệnphápsưphạmnhằmthựchiệnmụcđíchnghiêncứu.PhươngphápnghiêncứuNghiêncứulýluận NghiêncứukhaitháccáctàiliệuvềtưduybiệnchứngthôngquaviệcgiảngdạymônToán ở trườngphổ thông,đặcbiệt ở khíacạnhtư duysángtạo. Nghiêncứukhaitháccáctàiliệuliênquanđếnhứngthúhọctập,động cơhọctập,pháthuytínhtíchcựchọctậpcủahọcsinhquamônToán. Nghiên cứu chương trình và nội dung đổi mới sách giáo khoa vàphươngphápgiảngdạybậcTHPT,đặcbiệtlàhìnhhọclớp10.Phươngphápquansátđiềutra Điềutrathựctrạnggiảngdạyvàhọctậpcủagiáoviênvàhọcsinh Quansátviệchọctậpcủahọcsinh,khảosátmứcđộtíchcựchọctập, tưduysángtạotronggiờhọcđểpháthiệnnguyênnhâncầnkhắcphụcvàlựa chọnnộidungthíchhợpchođềtài.Thuthậpkếtquảthựctếcủahọcsinhlàmcơsởthựctiễnđểđưahệthốngbàitậpphùhợpcótínhkhảthi.2.NỘIDUNGSÁNGKIẾNKINHNGHIỆM2.1.Cơsởlíluậncủasángkiếnkinhnghiệm.Kháiniệmtưduyvàtưduysángtạo Tưduylàmộtquánhậnthức,phảnánhnhữngthuộctínhbảnchất,mối quanhệcótínhquyluậtcủasựvậtvàhiệntượngmàtrướcđóchủthểchưa biết. Cáchìnhthứccơbảncủatưduy:+Kháiniệm:Kháiniệmlàmộthìnhthứctưduyphảnánhmộtlớpđốitượng+ Phánđoán:Phánđoánlàhìnhthứctư duy,trongđókhẳngđịnhmộtdấuhiệu thuộchaykhôngthuộcmộtđốitượng.Phánđoáncótínhchấthoặc đúnghoặcsaivànhấtthiếtchỉxảyramộttronghaitrườnghợpđómàthôi.+Suyluận:Suyluậnlàmộtquátrìnhtưduycóquyluật,quytắcnhấtđịnh(gọi làcácquyluật,quytắcsuyluận).Muốnsuyluậnđúngcầnphảituântheonhữngquyluật,quytắcấy. Cácthaotáctưduy:+ Phântíchtổnghợp:Phântíchlàthaotáctư duyđể phânchiađốitượngnhậnthứcthànhcácbộ phận,cácmặt,cácthành ...