SKKN: Hệ thống hóa kiến thức Lịch sử bằng sơ đồ

Việc hệ thống hóa kiến thức lịch sử bằng sơ đồ là một biện pháp rất quan trọng, giúp học sinh nắm vững hơn những kiến thức bài học, hiểu sâu hơn các sự kiện lịch sử gây hứng thú học tập cho học sinh. Mời quý thầy cô tham khảo sáng kiến “Hệ thống hóa kiến thức Lịch sử bằng sơ đồ”.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SKKN: Hệ thống hóa kiến thức Lịch sử bằng sơ đồ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆMHỆ THỐNG HÓA KIẾN THỨC LỊCH SỬ BẰNG SƠ ĐỒ A. ĐẶT VẤN ĐỀ:I. Lí do chọn đề tài: Phương pháp giáo dục hiện nay là phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủđộng, tư duy sáng tạo của người học, bồi dưỡng năng lực tự học, lòng say mêhọc tập và ý chí vươn lên . Trong học tập nhất là môn lịch sử, học sinh xem làmôn phụ nên học một cách qua loa, học sinh học chỉ là đối phó để có điểm. Giáo viên giảng, học sinh nghe, giáo viên ghi bảng học sinh chép, giáoviên hỏi học sinh sử dụng sách giáo khoa trả lời. Khi kiểm tra các em đọc từ chữđầu đến chữ cuối mà không hiểu mình đang đọc cái gì. Một phần không nhỏ dẫn đến học sinh không ham thích học tập bộ mônlịch sử là do chúng ta còn thiếu nhiều kinh nghiệm trong dạy học lịch sử, chưagây cho học sinh hứng thú thực sự để nâng cao chất lượng bộ môn, trong khi đónhà trường hiện nay còn thiếu nhiều phương tiện dạy học. Từ yêu cầu và thực tế trên đòi hỏi chúng ta phải đổi mới phương pháp dạyhọc lịch sử nhằm giúp học sinh hứng thú học tập, phát huy tính tích cực của họcsinh, giúp học sinh tư duy và nắm được nội dung kiến thức trọng tâm đã học. Vậy làm thế nào để học lĩnh hội được kiến thức trọng tâm và ngày càngyêu thích và say mê môn học? Có rất nhiều biện pháp như: sử dụng đồ dùng trựcquan, hướng dẫn học sinh ghi nhớ sự kiện lịch sử, nắm vững và sử dụng sáchgiáo khoa, sử dụng hệ thống câu hỏi… Nhưng việc hệ thống hóa kiến thức lịchsử bằng sơ đồ là một biện pháp rất quan trọng, giúp học sinh nắm vững hơnnhững kiến thức bài học, hiểu sâu hơn các sự kiện lịch sử gây hứng thú học tậpcho học sinh. Để góp phần vào việc đổi mới phương pháp dạy học nói chung, dạy họclịch sử nói riêng, tôi xin trình bày một số vấn đề về việc: “Hệ thống hóa kiếnthức lịch sử bằng sơ đồ”. Với việc nghiên cứu đề tài này, tôi mong muốn sẽ gópphần giúp giáo viên có một giờ dạy học có hiệu quả tốt hơn, học sinh tích cựcchủ động trong việc tiếp thu lĩnh hội kiến thức của bài học.II. Phạm vi nghiên cứu: Đề tài xoay quanh việc nghiên cứu giảng dạy và học tập với “Hệ thốnghóa kiến thức lịch sử bằng sơ đồ”. Đối tượng nghiên cứu mà tôi áp dụng cho đềtài này là lớp 11a2 và 11a3 của trường THPT Phú TâmIII. Phương pháp nghiên cứu Thao giảng, dự giờ đồng nghiệp trao đổi rút kinh nghiệm qua từng tiếtdạy. Nghiên cứu các tài liệu về phương pháp dạy học lịch sử. Sách giáo khoa, sách bài tập, sách giáo viên lịch sử lớp 11 Sử dụng các câu hỏi điều tra có thể đáp ứng được đầy đủ các yêu cầu củaviệc đánh giá khả năng lĩnh hội kiến thức của học sinh trong việc giảng dạy mônlịch sử lớp 11, để khắc phục nhược điểm trong phương pháp kiểm tra đánh giácần phối hợp các phương pháp hiện đại, trong đó có phương pháp kiểm tra bằngcâu hỏi trắc nghiệm khách quan. Kiểm tra đánh giá kết quả học sinh học và làm bài để từ đó có điều chỉnhvà bổ sung hợp lí B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:I. Cơ sơ lí luận: 1. Những yêu cầu chung đối với giáo viên lịch sử: Bất cứ giáo viên bộ môn nào đều phải có tư tưởng, tình cảm đúng đắnlành mạnh, trong sáng, có lòng nhiệt thành đối với nghề nghiệp, có thế giớikhách quan khoa học và nhân sinh quan tiến bộ để góp phần hình thành thế hệtrẻ theo mục tiêu đào tạo của Đảng. Không ngừng nâng cao sự hiểu biết kiến thức bộ môn, có phương phápdạy tốt, không ngừng hoàn thiện cải tiến phương pháp giảng dạy và nghiệp vụ. Giảng dạy là đưa đến cho thế hệ trẻ, giúp thế hệ trẻ tiếp nhận những giá trịquí báu của loài người về phương diện tri thức cũng như về phương diện tìnhcảm, tư tưởng góp phần bồi dưỡng phẩm chất, năng lực cho thế hệ trẻ. Giảng lịch sử là giảng về quá khứ của xã hội loài người, quá khứ của dântộc, quá khứ của địa phương. Những quá khứ đó lại có quan hệ mật thiết vớihiện tại và tương lai. Trong bài giảng, bài học lịch sử tư duy, tình cảm của giáoviên và học sinh hướng về những gì rất gần gũi đó là những con người thậtnhững con người cụ thể chứ không phải là những con người hư cấu. Trong lịchsử dân tộc địa phương những con người đó là lại càng gần gũi hơn đó là tổ tiên,ông bà, cha mẹ, anh chị của những người đang giảng dạy và học tập lịch sử Để giáo dục tư tưởng chính trị, đạo đức giáo viên bắt đầu từ việc giúp họcsinh hiểu biết cụ thể, nắm được kiến thức lịch sử. Đó là nhiệm vụ giáo dưỡng vàgiáo dục, đồng chí Phạm Văn Đồng có viết: “Dạy lịch sử phải dạy như thế nào?Nhất định phải dạy cho học sinh hiểu biết những sự kiện lịch sử, những qui luậtlịch sử qua các thời đại chứ không thể nói ba hoa về chính trị ở đây. Cả lịch sửnước ta là một sự cỗ vũ sâu xa vô cùng. Dạy sử tốt nhất định tạo cho ngườithanh niên ta say mê với dân tộc, say mê và tự hào về dân tộc một cách đúngmực, không hề tự kiêu, không hề nảy sinh chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi.” 2. Thực trạng dạy và học ở trường THPT Phú Tâm: a. Thuận lợi: Giáo viên có nhiều cố gắng thay đổi phương pháp giảng dạy của mìnhtheo hướng phát huy tính tích cực của học sinh thông qua các phương pháp dạyhọc như: sử dụng dồ dùng trực quan, phương pháp giải quyết vấn đề, miêu tả, kểchuyện, nêu đặc điểm nhân vật …. Giáo viên tích cực hướng dẫn học sinh thảoluận nhóm, hỗ trợ kiến thức cho nhau, thông qua hoạt động này những học sinhyếu kém sẽ được sự hướng dẫn của giáo viên và các học sinh khá giỏi, học sinhsẽ nắm chắc kiến thức và hiểu sâu hơn về bản chất của sự kiện, hiện tượng lịchsử. Trong quá trình giảng dạy, giáo viên kết hợp và khai thác triệt để các đồdùng và phương tiện dạy học như tranh ảnh, bản đồ, sơ đồ, mô hình, ứng dụngcông nghệ thông tin… Học sinh có chú ý nghe giảng, tập trung suy nghĩ trả lời các câu hỏi giáoviên đặt ra, một số em có chuẩn bị bài mới ở nhà. Đa số học sinh tham gia tíchcực trong việc thảo luận nhóm và đã đưa hiệu quả cao trong quá trình lĩnh hộikiến thức. Học sinh ...