SKKN: Hệ thống phương pháp viết đồng phân cấu tạo hóa học hữu cơ trong chương trình phổ thông

Sáng kiến “Hệ thống phương pháp viết đồng phân cấu tạo hóa học hữu cơ trong chương trình phổ thông” mở rộng thêm ở phần viết đồng phân của một số các hợp chất hữu cơ mạch vòng phổ biến trong chương trình phổ thông (các hợp chất có vòng thơm, tác giả không trình bày đồng phân xicloankan vì đã được giảm tải trong chương trình phổ thông). Đây là một mảng viết đồng phân thường gặp trong các đề kiểm tra cũng trong các đề thi đại học, cao đẳng mà học sinh thường gặp nhiều khó khăn để viết đủ số đồng phân. Mời quý thầy cô tham khảo sáng kiến trên.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SKKN: Hệ thống phương pháp viết đồng phân cấu tạo hóa học hữu cơ trong chương trình phổ thông SÁNG KIẾN KINH NGHIỆMHỆ THỐNG PHƯƠNG PHÁP VIẾTĐỒNG PHÂN CẤU TẠO HÓA HỌCHỮU CƠ TRONG CHƯƠNG TRÌNH PHỔ THÔNG MỤC LỤCMỤC LỤC ............................................................................................................. 1A – LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI ................................................................................... 2B – NỘI DUNG ĐỀ TÀI ....................................................................................... 4I. THUYẾT CẤU TẠO HÓA HỌC ...................................................................... 4II. ĐỒNG PHÂN VÀ NGUYÊN TẮC VIẾT ĐỒNG PHÂN ............................... 4II.1. Khái niệm ....................................................................................................... 4II.2. Các loại đồng phân cấu tạo ........................................................................... 4II.3. Nguyên tắc tổng quát khi viết đồng phân cấu tạo ........................................ 4II.4. Phương pháp xác định số đồng phân của một gốc hiđrocacbon hóatrị I ......................................................................................................................... 10III. ÁP DỤNG NGUYÊN TẮC VIẾT ĐỒNG PHÂN TỔNG QUÁT VÀOVIỆC VIẾT ĐỒNG PHÂN CỦA CÁC HỢP CHẤT HỮU CƠ CỤ THỂTRONG CHƯƠNG TRÌNH HÓA HỌC PHỔ THÔNG ..................................... 11III.1. Nguyên tắc viết đồng phân ankan ............................................................... 12III.2. Nguyên tắc viết đồng phân anken, ankin .................................................... 12III.3. Nguyên tắc viết đồng phân ancol, andehit và axit cacboxylic .................... 13III.4. Nguyên tắc viết đồng phân ete và xeton ...................................................... 15III.5. Nguyên tắc viết đồng phân amin ................................................................. 17III.6. Nguyên tắc viết đồng phân este ................................................................... 18III.7. Nguyên tắc viết đồng phân một số hợp chất có vòng benzen .......................... 19III.8. Nguyên tắc viết đồng phân loại nhóm chức .................................................... 22IV. MỘT SỐ CÔNG THỨC TÍNH NHANH TỔNG SỐ ĐỒNG PHÂN ............ 26C – KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................................ 29A – LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI Hóa học là môn khoa học thực nghiệm, nên trong quá trình học tậpthường đi kèm với các thí nghiệm và hiện tượng. Ngoài ra sử dụng toán tronghóa học ngày càng được chú trọng nhiều hơn phù hợp với sự đổi mới củagiáo dục nhất là trong hình thức thi trắc nghiệm như hiện nay. Tuy nhiên trong quá trình học tập ngoài việc tiếp thu kiến thức vàphương pháp của thầy giáo thì đòi hỏi người học phải biết tổng hợp kiếnthức, suy luận và vận dụng một cách linh hoạt vào trong mỗi bài học, trongđó có viết đồng phân của hợp chất hữu cơ. Từ thực tế giảng dạy ở trường THPT Trị An tôi nhận thấy rằng đa phầnhọc sinh viết đồng phân cấu tạo của các hợp chất hữu cơ không tốt, thườngthừa hoặc thiếu trong khi đối với yêu cầu thi trắc nghiệm hiện nay đòi hỏi họcsinh phải viết được không những đúng mà phải đủ số đồng phân. Mặt khác,sự phân bố thời gian của Bộ Giáo Dục và Đào Tạo trong các tiết dạy các hợpchất hóa học hữu cơ có đồng phân thường ít thời gian vì ngĩ rằng ở những bàitrước các em đã viết rồi nên bài sau tương tự. Tuy nhiên, thực tế khác nhưvậy, tác giả nhận thấy học sinh vẫn gặp nhiều khó khăn, nguyên nhân là docác em không hệ thống được sự giống nhau trong nguyên tắc viết đồng phâncủa các hợp chất hữu cơ nên giáo viên thường mất nhiều thời gian dành chophần viết đồng phân nên thường thiếu thời gian. Ngược lại, nếu không dànhnhiều thời gian cho học sinh viết đồng phân thì các em lại không làm được. Chính từ thực trạng đó, tôi xin trình bày sáng kiến kinh nghiệm : “Hệthống phương pháp viết đồng phân cấu tạo hóa học hữu cơ trong chươngtrình phổ thông” để giúp học sinh hệ thống được nguyên tắc viết đồng phâncủa các hợp chất khác nhau thực chất cũng có cùng nguyên tắc, giống nhưmột “sợi dây liên lạc” từ bài này sang bài khác giúp cho học sinh cảm thấyviết đồng phân là một mảng lí thuyết không khó và có nhiều hứng thú, từ đónâng cao được chất lượng giảng dạy môn Hóa Học ở trường THPT. Nội dung của đề tài lần trước do hạn chế về thời gian, tác giả chỉ đềcập đến phần viết đồng phân của các hợp chất hữu cơ mạch hở. Trong đề tàinày tác giả sẽ tiếp tục mở rộng thêm ở phần viết đồng phân của một số cáchợp chất hữu cơ mạch vòng phổ biến trong chương trình phổ thông (các hợpchất có vòng thơm, tác giả không trình bày đồng phân xicloankan vì đã đượcgiảm tải trong chương trình phổ thông). Đây là một mảng viết đồng phânthường gặp trong các đề kiểm tra cũng trong các đề thi đ ...