SKKN: Kinh nghiệm dạy chương trình con

Môn Tin học là một môn học mới mẻ của học sinh THPT, học sinh chưa có khái niệm về công nghệ thông tin, khái niệm thuật toán trong các ngôn ngữ lập trình, vì vậy rất khó cho việc dạy và học. Vậy cần phải có phương pháp dạy và học cho một môn học hoàn toàn mới. Mời quý thầy cô tham khảo sáng kiến “ Kinh nghiệm dạy chương trình con”.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SKKN: Kinh nghiệm dạy chương trình con SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM KINH NGHIỆM DẠYCHƯƠNG TRÌNH CONA. ĐẶT VẤN ĐỀ: I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Công nghệ thông tin là một ngành khoa học đang phát triển rất mạnh mẽ. Sựbùng nổ thông tin trong thời đại ngày nay, tốc độ phát triển của công nghệ thông tinkhiến cho người thầy không thể hết mọi điều cho học trò, mà dù có kéo dài thời gianđể dạy hết mọi điều thì rồi các kiến thức đó cũng nhanh chóng trở nên lạc hậu, Do đóngười thầy cần phải tìm ra phương pháp dạy học tích cực hơn để tăng hiệu quả dạy vàhọc. Dạy học sinh cách chủ động, phương pháp học, cách học những điều mà thực tếđòi hỏi thay vì chuyển tải một lượng kiến thức quá nhiều đến mức chúng không thểnhớ nổi hoặc có nhớ lúc học, còn lúc cần vận dụng thì quên sạch. Môn Tin học là một môn học mới mẻ của học sinh THPT, học sinh chưa có kháiniệm về công nghệ thông tin, khái niệm thuật toán trong các ngôn ngữ lập trình, vì vậyrất khó cho việc dạy và học. Vậy cần phải có phương pháp dạy và học cho một môn học hoàn toàn mới.II. MỤC ĐÍCH – YÊU CẦU: Khi lập trình, học sinh cần hình dung trong khi viết chương trình ta thường gặpnhững đoạn chương trình được lặp đi lặp lại nhiều lần ở những vị trí khác nhau, cácphép tính lặp lại nhiều lần hay việc giải quyết một bài toán phức tạp thường bao gồmnhiều giai đoạn mỗi đoạn sẽ giải quyết một bài toán con nào đó đơn giản hơn. Nếumỗi lần lặp lại, ta phải viết những đoạn lệnh như nhau thì chương trình trở nên dàidòng, rối rắm và mất thời gian vô ích. Để giải quyết những trường hợp như vậy, Pascalcho phép tạo ra những khối (module), mỗi hối bao gồm các lệnh tổ chức thành cácchương trình con, sau đó sẽ xây dựng thành một chương trình hoàn chỉnh. Mỗi chươngtrình con sẽ giải quyết một vấn đề nào đó và mang một tên khác nhau. Một module chỉcần viết một lần và sau đó có thể truy xuất nó nhiều lần, bất kỳ nơi nào trong chươngtrình chính. Khi cần thiết, ta chỉ việc gọi tên chương trình con đó ra để thi hành lệnh. Học sinh hiểu được việc sử dụng chương trình con, có thể giao cho nhiêu ngườicùng viết một chương trình thông qua các module. Đồng thời, có thể kiểm tra tínhlôgic trong tiến trình lập trình, có thể nhanh chóng loại bỏ những sai sót khi cần hiệuchỉnh hay cải tiến chương trình. Đây là khái niệm cơ bản trong ý tưởng lập chươngtrình có cấu trúc.III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU:III.1. Đối tượng nghiên cứu: - Học sinh lớp 11B2, 11B4, 11B5, 11B trong năm học 2010 - 2011.III. 2. Phạm vi nghiên cứu: Trong toàn bộ chương 5 sách giáo khoa tin học 11. Nội dung nghiên cứu này có nhiều phần, trong phạm vi nghiên cứu ta cần làm rõcác vấn đề sau: - Khái niệm chương trình con. - Chương trình con được viết dưới hai dạng: thủ tục (procedure) và hàm(function). - So sánh cấu trúc của 2 kiểu chương trình con này thì tương tự với nhau, mặcdầu cách truy xuất của chúng có khác nhau và cách trao đổi thông tin trong mỗi kiểucũng có điểm khác nhau. Hàm (function) trả lại một giá trị kết quả vô hướng thông quatên hàm và hàm được sử dụng trong biểu thức. - Liên hệ một số hàm và thủ tục chuẩn đã học: + Hàm chuẩn, như hàm sqrt(x) có thể được xem như một chương trình con kiểufunction với tên là sin và tham số là x (với x≥0). + Thủ tục (procedure) không trả lại kết quả thông qua tên của nó, do vậy, thủtục không tham gia trong các biểu thức. Các lệnh Writeln, Readln trong chương trướcđược xem như các thủ tục chuẩn. - Một chương trình có chứa chương trình con có 3 khối: + Khối khai báo. + Khối chương trình con. + Khối chương trình chính. Để thực hiện những mục tiêu trên, yêu cầu học sinh cần nắm vững một số kiếnthức cơ bản sau: Một số khái niệm biến: - Khái niệm chương trình con. - Cấu trúc chương trình con. - Biến toàn cục và biến cục bộ. - Tham số hình thức và tham số thực sự. - Lời gọi chương trình con. Về kỹ năng: - Vận dụng để viết được một số chương trình con đơn giản để minh họa. Trongcác chương trình đó chỉ rõ đâu là biến toàn cục, biến cục bộ, tham số thực, tham sốhình thức … - Gọi chương trình con, gọi hàm trong các phép toán và biểu thức.IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: 1. Đối tượng: Học sinh lớp 11B2, 11B4, 11B5, 11B6. 2. Kế hoạch nghiên cứu: Trực tiếp trong các bài dạy. 3. Phạm vi nghiên cứu: Trong toàn bộ chương 5.V. GIẢ THUYẾT KHOA HOC: Những kinh nghiệm dạy chương trình con thực có hiệu quả trong qua trìnhgiảng dạy tin học lớp 11, đặt biệt là nội dung của chương 5, bước đầu hình thành kỹnăng lập trình cho học sinh.VI. CỞ SỞ LÝ LUẬN: - Việc sử dụng chương trình con trong qua trình lập trình có thể nói là không thểthiếu được đối với một người lập trình. - Việc hiểu, sử dụng chương trình con trong qua trình lập trình của học sinh cònnhiều hạn chế. Do đó những kinh nghiệm của người thầy giáo trong qua trình giảngdạy thực sự là đáng quý. - Những phương pháp giạy chương trình con thật sự hiệu quả sẽ giúp ích chohọc sinh trong qua trình tiếp cận và sử dụng chương trình con trong quá trình lập trình.VII. Ý NGHĨA: - Những kinh nghiệm giảng dạy chương trình con là cơ sở giúp ích cho quá trìnhgiảng dạy chương trình con cũng như trong quá trình lập trình. - Giúp cho học sinh có thể dễ tiếp cận, hiểu được và sử dụng chương trình convào giải một số bài toán cụ thể.VIII. CẤU TRÚC ĐỀ TÀI:A. PHẦN MỞ ĐẦU:I. Lý do chọn đề tài.II. Mục đích, yêu cầuIV. Đối tượng, phạm vi nghiên cứuVIVII.VIII. Cấu trúc đề tài.I. MỘT SỐ KHÁI NIỆM:1. Khái niệm chương trình con: Trong khi viết chương trình ta thường gặp những đoạn chương trình được lặp đilặp lại nhiều lần ở những chỗ khác nhau. Để tránh rườm rà làm cho chương trình dễđọc, dễ hiểu, những đoạn chương trình được thay thế bằng các chương trình con tươngứng. Mặt khác, việc giải quyết một bài toán ph ...