SKKN: Làm tăng hứng thú cho học sinh qua hoạt động ngoại khóa trong bộ môn Sinh học

Phải chăng hoạt động ngoài giờ của học sinh là không quan trọng, không đóng vai trò trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập bộ môn? Đã đến lúc cần xác định lại vị trí, vai trò của hoạt động ngoại khoá, phát huy cao độ tính năng động sáng tạo, niềm hứng thú của học sinh qua các hoạt động ngoại khóa Sinh học. Mời quý thầy cô tham khảo sáng kiến “Làm tăng hứng thú cho học sinh qua hoạt động ngoại khóa trong bộ môn Sinh học”.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SKKN: Làm tăng hứng thú cho học sinh qua hoạt động ngoại khóa trong bộ môn Sinh học SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM LÀM TĂNG HỨNG THÚ CHO HỌCSINH QUA HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA TRONG BỘ MÔN SINH HỌCI. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:Ngành giáo dục Việt Nam đang đứng trước một vấn đề rất nan giải: Đó là việcngày càng có nhiều học sinh bỏ học. Các em bỏ học với rất nhiều lý do và mộttrong những lý do đó là các em chán học, không muốn đến trường. Xuất phát từtình hình này, mô hình “ Trường học thân thiện” của Bộ giáo dục đã ra đời.Phải gây được sự hứng thú, ham mê học hỏi, khám phá ở các em học sinh đó là yêucầu cấp bách của ngành giáo dục đặt ra cho mỗi Thầy, Cô giáo. Làm sao để các emthấy được mỗi ngày đến trường là một ngày vui.Qua thực tế giảng dạy bộ môn Sinh học ở trường trung học phổ thông chúng tôinhận thấy có một thực trạng là phần lớn học sinh chưa chú trọng đến việc tìm hiểucác kiến thức của bộ môn Sinh. Nguyên nhân có nhiều, song trước hết có lẽ vì họcvà dạy các kiến thức Sinh học là một công việc khó. Người dạy cũng như ngườihọc trước hết phải có niềm say mê, yêu thích khoa học, thích khám phá, tìm hiểunhững bí ẩn của thiên nhiên... Đó là những yêu cầu khắt khe, mang tính đặc thù củabộ môn Sinh học. Mặt khác, xu hướng nghề nghiệp hiện nay khá rộng mở đối vớicác ngành thi của khối A với 3 môn Toán, Lí, Hóa. Chính tính thực dụng trong họctập khiến học sinh ngày càng thờ ơ với bộ môn Sinh học. Đặc biệt, việc giảng dạycác kiến thức lý thuyết trên lớp đã trở nên đơn điệu, xơ cứng, không phù hợp vớitâm lý con người hiện đại. Điều này cũng đã ảnh hưởng không nhỏ đến hứng thúhọc tập, khả năng sáng tạo của học sinh.Giải quyết thực trạng trên đây, theo chúng tôi, cần phải kết hợp đổi mới phươngpháp giảng dạy cả giờ chính khoá lẫn hoạt động ngoại khoá, mà trước hết là phải cómột quan niệm đúng về tầm quan trọng, ý nghĩa của những hoạt động ngoại khoáSinh học.Theo dõi quá trình đổi mới phương pháp dạy học môn Sinh học ở nhà trường phổthông trong những năm gần đây, chúng tôi nhận thấy nội dung đổi mới thường tậptrung vào giờ chính khoá, còn hình thức ngoại khóa thì ít được chú trọng triển khai.Phải chăng hoạt động ngoài giờ của học sinh là không quan trọng, không đóng vaitrò trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập bộ môn? Đã đến lúc cầnxác định lại vị trí, vai trò của hoạt động ngoại khoá, phát huy cao độ tính năng độngsáng tạo, niềm hứng thú của học sinh qua các hoạt động ngoại khóa Sinh học.Đó là lý do mà tôi đã chọn đề tài này.II. THỰC TRẠNG TRƯỚC KHI THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP CỦA ĐỀTÀI:1/ Thuận lợi:- Do đặc thù của bộ môn rất gần gũi với thiên nhiên, với cuộc sống nên dễ gâyhứng thú cho học sinh với môn học nếu giáo viên có định hướng và phương pháptốt.- Phần lớn các em rất yêu thích và rất muốn khám phá những bí ẩn của tự nhiên,những điều kì diệu của sự sống- Kiến thức sinh học rất đa dạng,phong phú, có rất nhiều nội dung để giáo viên đưavào hoạt động ngoại khóa giúp học sinh dễ dàng tiếp cận và vận dụng các kiến thứcđó vào thực tiễn- Công nghệ thông tin phát triển mạnh khiến các em học sinh có điều kiện tìm hiểuthông tin để tham gia tốt các hoạt động ngoại khóa- Được sự ủng hộ nhiệt tình từ Ban giám hiệu nhà trường, Ban chấp hành Đoàntrường, các em học sinh, và đặc biệt là sự giúp đỡ của các giáo viên trong tổ.2/ Khó khăn:- Theo sự phát triển của nền kính tế thị trường, nên rất nhiều học sinh ở bậc Trunghọc phổ thông ngay từ lớp 10 đã có những định hướng tương lai trong việc chọnkhối thi, trường thi. Phần lớn các em chọn khối A với 3 môn Toán - Lí – Hóa vớinhiều trường thi và nhiều cơ hội về việc làm khi ra trường, vì vậy rất nhiều mônhọc khác trong đó có môn Sinh ít được các em quan tâm- Trong nhà trường hiện nay, các hoạt động ngoại khóa chưa thực sự được chútrọng,việc tổ chức các hoạt động này phần lớn còn tùy tiện, tuỳ hứng, chưa có kếhoạch cụ thể, cũng chưa được đánh giá rút kinh nghiệm một cách nghiêm túc.- Trong chương trình của bậc học phổ thông, không quy định giờ cho hoạt độngngoại khoá. Ban Giám Hiệu các trường phần lớn chỉ tập trung cho giờ học chínhkhoá và quan niệm ngoại khoá chỉ là vui chơi, giải trí nên không chú trọng, ai làmcũng được, không làm cũng chẳng sao.- Chương trình chính khoá quá nặng, nhà trường cũng như giáo viên không cònthời gian tổ chức hoạt động ngoại khoá.- Tổ chức ngoại khoá cần phải có kinh phí mà nguồn kinh phí này rất hạn chế- Hoạt động ngoại khoá chưa có một kế hoạch, chương trình hướng dẫn chung chocác trường phổ thông nên không có định hướng cụ thể, các trường tự biên tự diễn.III. NỘI DUNG ĐỀ TÀI:A. Cơ sở lí luận: Hứng thú trong học tập có được khi học sinh yêu thích môn học, ý thức đượctầm quan trọng của việc học. Muốn tạo sự hứng thú cho học sinh, giáo viên cần đadạng các phương pháp dạy học. Giáo viên dạy học sinh cách tự học, rèn luyện cáckĩ năng tư duy logic và sáng tạo, kĩ năng giải quyết vấn đề, ngoài ra còn phải dạyhọc sinh cách diễn đạt bằng lời nói, kĩ năng viết, thuyết trình trước đám đông. Để rèn kĩ năng thì phải dành thời gian để các em tự rèn luyện, do đó phải nghĩ raphương pháp tạo điều kiện cho các em chủ động tham gia vào quá trình tìm kiếm,khám phá chiếm lĩnh kiến thức. Phải làm sao để các em áp dụng nguyên tắc họcthông qua hành ở mọi nơi, mọi lúc. Phải tạo cho học sinh sự hứng thú trong học tậpthông qua sinh hoạt ngoại khóa, tham quan thực tế thiên nhiên, qua các bài giảngsinh động, luôn cho các em thấy được “ học mà chơi,chơi mà học”. Hứng thú sẽ nảy sinh khi các em được cùng làm việc trong một nhóm, tự mìnhtìm hiểu, nghiên cứu thiết kế một phần của bài học, tự mình thuyết trình về nhữngvấn đề đã nghiên cứu, các em sẽ ý thức được vai trò làm chủ và sẽ tự tin hơn tronghọc tập. Hoạt động ngoại khoá Sinh học theo quan niệm đổi mới phương pháp dạy họclà một hình thức tự học tích cực, bổ ích và có hiệu quả, nối liền bục giảng với thựctiễn đời sống, mở rộng, kéo dài trường suy tưởng - thẩm định về bài ...