SKKN: Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc - hiểu qua phân môn Tập đọc cho học sinh lớp 5A, trường Tiểu học Mỹ Thủy - Lệ Thủy - Quảng Bình

Sáng kiến “Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc - hiểu qua phân môn Tập đọc cho học sinh lớp 5A, trường Tiểu học Mỹ Thủy - Lệ Thủy - Quảng Bình” nghiên cứu một số biện pháp rèn kỹ năng đọc hiểu qua phân môn Tập đọc cho học sinh lớp 5; nhằm nâng cao chất lượng kỹ năng đọc hiểu - một kỹ năng quan trọng của phân môn Tập đọc trong chương trình Tiếng Việt ở bậc Tiểu học. Mời quý thầy cô tham khảo sáng kiến trên.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SKKN: Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc - hiểu qua phân môn Tập đọc cho học sinh lớp 5A, trường Tiểu học Mỹ Thủy - Lệ Thủy - Quảng Bình Phòng giáo dục và đào tạo lệ thủy Trường tiểu học số 2 phong thủy SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN KỸ NĂNG ĐỌC - HIỂU QUA PHÂN MÔN TẬP ĐỌC CHO HỌCSINH LỚP 5A, TRƯỜNG TIỂU HỌC MỸ THỦY - LỆ THỦY - QUẢNG BÌNH  Họ và tên: Bùi Thị Ngọc Thủy Chức vụ: Phó hiệu trưởng Năm học 2009 - 2010 A. phần mở đầu I/ Lý do chọn đề tài: Môn Tiếng Việt ở trường phổ thông có nhiệm vụ hình thành năng lực hoạtđộng ngôn ngữ cho học sinh, tương ứng là bốn kỹ năng: nghe - nói - đọc - viết. Tậpđọc là một phân môn của chương trình Tiếng Việt ở bậc Tiểu học. Đây là một phânmôn có vị trí đặc biệt quan trọng trong chương trình vì nó đảm nhiệm việc hìnhthành và phát triển cho học sinh kỹ năng đọc - một kỹ năng quan trọng hàng đầu củahọc sinh ở bậc học đầu tiên - bậc Tiểu học. Biết đọc, con người sẽ có khả năng chế ngự một phương tiện văn hóa cơ bản,giúp họ giao tiếp được với thế giới bên người khác; thông hiểu tư tưởng, tình cảmcủa người khác. Đặc biệt khi đọc các tác phẩm văn chương, các em không chỉ đượcthức tỉnh về nhận thức mà còn rung động tình cảm, nảy nở những ước mơ tốt đẹp,được khơi dậy năng lực hành động, sức mạnh sáng tạo cũng như được bồi dưỡngtâm hồn. Năng lực đọc của học sinh được tạo nên từ bốn kỹ năng bộ phận cũng làbốn yêu cầu về chất lượng của “ đọc”: đọc đúng, đọc trôi chảy, đọc có ý thức ( đọchiểu) và đọc diễn cảm. Trong bốn kỹ năng đó, kỹ năng đọc hiểu được coi là một kỹnăng cực kỳ quan trọng, nó là “ bậc thang cuối cùng” để giúp cho học sinh đạt đượcyêu cầu và chất lượng cao nhất của việc đọc - đọc diễn cảm. Chỉ khi biết cách hiểu,hiểu sâu sắc, thấu đáo các văn bản được đọc thì học sinh mới có công cụ hữu hiệu đểlĩnh hội những tri thức, tư tưởng, tình cảm của người khác chứa đựng trong văn bản,có công cụ để lĩnh hội tri thức khi học các môn học khác trong nhà trường. Chínhnhờ biết cách đọc hiểu văn bản mà học sinh dần dần có khả năng đọc riêng để tựhọc, tự bồi dưỡng kiến thức về cuộc sống, từ đó hình thành thói quen, hứng thú vớiviệc đọc sách, với việc tự học thường xuyên. Trong khi đó, ở trường tiểu học nói chung, trường tiểu học Mỹ Thủy nóiriêng; việc dạy đọc bên cạnh những thành công còn nhiều hạn chế. Học sinh củachúng ta chưa đọc được như mong muốn. Học sinh đọc mà không nắm được điều gìlà cốt lõi trong văn bản. Kết quả đọc của học sinh chưa đáp ứng được yêu cầu củaviệc hình thành một kỹ năng giao tiếp quan trọng. Một số giáo viên cũng còn lúngtúng khi dạy kỹ năng đọc hiểu: Làm thế nào để các em hiểu một cách chân thực vàsâu sắc văn bản được đọc, để những gì đọc được tác động vào chính cuộc sống củacác em? Vận dụng những phương pháp dạy học nào để nâng cao chất lượng kỹ năngđọc hiểu? Dạy với thời lượng bao lâu là phù hợp?... Đó là những băn khoăn, trăn trởcủa giáo viên trong mỗi giờ dạy Tập đọc. Xuất phát từ những lí do trên, tôi chọn đềtài: “ Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc - hiểu qua phân môn Tập đọc cho họcsinh lớp 5A, trường tiểu học Mỹ Thủy - Lệ Thủy - Quảng Bình”. II/ Mục đích nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu một số biện pháp rèn kỹ năng đọc hiểu qua phân môn Tậpđọc cho học sinh lớp 5; nhằm nâng cao chất lượng kỹ năng đọc hiểu - một kỹ năngquan trọng của phân môn Tập đọc trong chương trình Tiếng Việt ở bậc Tiểu học. III/ Nhiệm vụ nghiên cứu: Để đạt được mục đích nghiên cứu, đề tài có những nhiệm vụ sau: 1. Nghiên cứu về cơ sở lí luận của việc dạy kỹ năng đọc hiểu trong phân mônTập đọc lớp 5. 2. Tìm hiểu thực trạng việc dạy kỹ năng đọc hiểu qua phân môn Tập đọc 5 tạitrường Tiểu học Mỹ Thủy - Lệ Thủy. 3. Đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng đọc hiểu trong phânmôn Tập đọc 5 ở trường tiểu học. IV/ Đối tượng nghiên cứu : - Đề tài nghiên cứu một số biện pháp rèn kỹ năng đọc hiểu qua phân môn Tậpđọc 5 ở trường tiểu học Mỹ Thủy - Lệ Thủy. V/ Phạm vi nghiên cứu: - Trong phạm vi đề tài, tôi đề cập đến công tác giảng dạy kỹ năng đọc hiểutrong phân môn Tập đọc 5. VI/ Phương pháp nghiên cứu: Để thực hiện được đề tài này, chúng tôi sử dụng hai nhóm phương pháp sau: 1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết: - Nghiên cứu các khái niệm lý thuyết liên quan đến đề tài. - Nghiên cứu các chỉ thị, hướng dẫn của Bộ Giáo dục - Đào tạo, tra cứu Tạpchí giáo dục hàng tháng, SGK, SGV,... có liên quan đến đề tài. 2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: - Khảo sát thực tiễn. - Quan sát, phỏng vấn, thống kê. - Tổng kết kinh nghiệm. b. phần nội dung Chương I: Cơ sở lí luận của đề tài I. Đọc hiểu và tầm quan trọng của việc dạy học đọc hiểu 1. Thế nào là đọc hiểu ? Đọc hiểu là một cách đọc phân tích. Đọc hiểu là một hoạt động có tính quátrình rất rõ vì nó gồm nhiều hành động được trải ra theo tuyến tính thời gian : - Hành động đầu tiên của quá trình đọc hiểu là hành động – “nhận diện ngônngữ văn bản”, gồm: + Kĩ năng nhận diện từ mới và phát hiện các từ quan trọng(từ chìa khóa)trong văn bản. + Kĩ năng nhận ra các câu khó hiểu, các câu quan trọng + Kĩ năng nhận ra các đoạn, ý của văn bản. + Kĩ năng nhận ra đề tài của văn bản. - Hành động tiếp theo là hành động-“ làm rõ nghĩa” của các chuỗi tín hiệungôn ngữ, gồm: + Kĩ năng làm rõ nghĩa từ + Kĩ năng làm rõ nội dung thông báo của câu. + Kĩ năng làm rõ ý của đoạn. + Kĩ năng làm rõ ý chính của văn bản + Kĩ năng làm rõ mục đích của người viết gửi vào văn bản, kĩ năng nhận biếtnhững ẩn ý của tác giả. - Hành động cuối cùng là hành động –“ hồi đáp” lại ý kiến của người viết n ...