SKKN: Một số biện pháp tạo xúc cảm lịch sử trong dạy học Lịch sử Việt Nam giai đoạn 1954 – 1975

Sáng kiến “Một số biện pháp tạo xúc cảm lịch sử trong dạy học Lịch sử Việt Nam giai đoạn 1954 – 1975” góp phần định hướng nhận thức đúng đắn cho học sinh, giáo dục tình yêu đất nước, tinh thần tự hào dân tộc, lòng biết ơn với các thế hệ cha ông đã ngã xuống cho hòa bình, độc lập hôm nay, từ đó ý thức được trách nhiệm của mình với quê hương đất nước. Việc sử dụng một số biện pháp tạo xúc cảm học tập lịch sử của giáo viên cũng làm cho tiết học có hiệu quả, học sinh yêu thích môn Lịch sử hơn, qua đó nâng cao chất lượng bộ môn Lịch sử nói riêng và chất lượng giáo dục nói chung, từng bước đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục của Đảng và nhà nước. Mời quý thầy cô tham khảo sáng kiến trên.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SKKN: Một số biện pháp tạo xúc cảm lịch sử trong dạy học Lịch sử Việt Nam giai đoạn 1954 – 1975 CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc ----------------------- SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP TẠO XÚC CẢM LỊCH SỬ TRONG DẠY HỌCLỊCH SỬ VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 1954 - 1975 A. SƠ YẾU LÝ LỊCHHọ và tên: Khuất Thị HồngSinh ngày: 08/04/1981Năm vào ngành : 2003Chức vụ, đơn vị công tác: Giáo viên trường THPT Ba VìTrình độ chuyên môn: Đại học Sư phạm Hà NộiHệ đào tạo: Chính quyBộ môn giảng dạy: Lịch sử A. PHẦN MỞ ĐẦU I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI 1. Cơ sở lí luận “Dân ta phải biết sử ta Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam” Thực hiện lời dạy đó của chủ tịch Hồ Chí Minh, bộ môn Lịch sử đãđược Nhà nước và Chính phủ ta quan tâm chú trọng đưa vào chương trìnhgiảng dạy cho học sinh từ cấp tiểu học và cũng để môn học này phát huy đượcvai trò là “cô giáo của cuộc sống”. Lịch sử dân tộc Việt Nam là lịch sử của các cuộc đấu tranh dựng nướcvà giữ nước, đặc biệt giai đoạn 1954 – 1975, giai đoạn hào hùng nhất của lịchsử dân tộc Việt Nam. Trong giai đoạn này, nhân dân Việt Nam đã tiến hànhcuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước, quân và dân ta đã lần lượt đánh bạinhiều chiến lược chiến tranh của Mĩ : chiến lược Chiến tranh đơn phương,Chiến tranh đặc biệt, Chiến tranh cục bộ, Việt Nam hóa chiến tranh và ĐôngDương hóa chiến tranh. Những chiến thắng vẻ vang của dân tộc ta trước kẻ thùđược coi là lớn mạnh nhất trên thế giới lúc bấy giờ và cho đến tận ngày nay đãnâng cao vị thế của dân tộc ta trên trường quốc tế. Hơn khi nào hết, nhân dânViệt Nam luôn phải khắc sâu trong mình khí thế của một thời đại anh hùng đó.Tuy nhiên, có một thực trạng đáng buồn hiện nay là chất lượng giáo dục nóichung, bộ môn lịch sử nói riêng ngày càng bị giảm sút. Trong giai đoạn xã hộiphát triển nhanh theo hướng hiện đại hóa, cơ chế thị trường đã làm xuất hiệnlối sống thực dụng, một bộ phận không nhỏ học sinh ở trường phổ thông khôngcòn coi trọng kiến thức lịch sử, dẫn đến việc học sinh học chống đối, học trướcquên sau, có thái độ hời hợt khi học lịch sử. Bộ môn lịch sử bị mất dần vị trí,trở thành môn học phụ trong khi trước đây lịch sử là môn học quan trọng đểtuyển chọn nhân tài, muốn đỗ đạt ra làm quan giúp nước phải “sôi kinh nấusử”. Do đó, một bộ phận không nhỏ giới trẻ ngày nay quên mất khí thế hàohùng của dân tộc, không còn thấy được công lao to lớn của cha ông đã ngãxuống để có được nền hòa bình độc lập hôm nay. Bộ môn lịch sử có vai trò rất quan trọng trong việc giáo dục thái độ, tưtưởng, tình cảm và hình thành thái độ đúng đắn với sự phát triển hợp quy luậtxã hội và xác định nhiệm vụ cho thế hệ trẻ trong hiện tại và tương lai… Vì vậy,việc tạo xúc cảm lịch sử cho HS là một trong những biện pháp góp phần nângcao chất lượng giáo dục bộ môn Lịch sử một cách có hiệu quả. Với đặc trưng, lịch sử chính là bản thân cuộc sống rất phong phú, đadạng và sinh động bao trùm mọi mặt về kinh tế, chính trị, văn hóa xã hội, đấutranh giai cấp, đấu tranh chính trị... cho nên học lịch sử không đơn thuần là ghinhớ ngày tháng, sự kiện. Do đó, yêu cầu việc giảng dạy lịch sử của giáo viênphải rõ ràng, sinh động và có cảm xúc để tạo ra sức hấp dẫn với chủ thể nhậnthức, dựng lại bức tranh quá khứ một cách chính xác nhất, học sinh có đượccảm giác như chính mình được tham gia vào sự kiện đó. Căn cứ vào ảnh hưởng của xúc cảm người ta chia xúc cảm thành hai loại:tích cực và tiêu cực. Những đối tượng thỏa mãn được nhu cầu của con ngườigây nên những xúc cảm tích cực như: vui sướng, hạnh phúc, tự tin… loại xúccảm này sẽ có tác dụng nâng cao hoạt động của đời sống con người. Trái lại,những gì cản trở cho việc thỏa mãn nhu cầu sẽ gây nên những xúc cảm tiêu cựcnhư: buồn bã, chán nản, sợ hãi…những xúc cảm này sẽ làm hạ thấp hoạt độngsống của con người, làm yếu đi nghị lực của họ. Trong quá trình dạy học lịch sử giáo viên đóng vai trò chủ đạo bởi giáoviên là người chủ động về nội dung kiến thức giảng dạy và lựa chọn phươngpháp truyền đạt, tổ chức hoạt động của học sinh trong giờ học, điều khiển giờhọc một cách linh hoạt, sinh động. Muốn quá trình dạy học đạt được kết quảcao giáo viên cần nắm được đặc điểm tâm lí của học sinh diễn ra trong quátrình nhận thức để có những tác động phù hợp về mặt sư phạm nhằm kích thíchhoạt động tư duy độc lập của học sinh. Việc tạo được những xúc cảm lịch sử sẽtạo được động cơ tích cực thúc đẩy học sinh hăng hái học tập. Vì vậy, nhiệm vụ cơ bản của giáo viên là phải hình thành ở học sinh nhucầu với kiến thức và khi nhu cầu đó được thỏa mãn nghĩa là đã gây được xúccảm tích cực, kích thích hoạt động học tập độc lập, sáng tạo của học sinh. 2.Cơ sở thực tiễn Qua quá trình giảng dạy của bản thân và dự giờ đồng n ...