SKKN: Một số giải pháp hướng dẫn học sinh lớp 5 giải toán về tỉ số phần trăm

Để giúp học sinh nắm – hiểu và giải được các bài toán về tỉ số phần trăm một cách chắc chắn hơn. Mời quý thầy cô tham khảo sáng kiến “ Một số giải pháp hướng dẫn học sinh lớp 5 giải toán về tỉ số phần trăm”.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SKKN: Một số giải pháp hướng dẫn học sinh lớp 5 giải toán về tỉ số phần trăm SÁNG KIẾN KINH NGHIỆMMỘT SỐ GIẢI PHÁP HƯỚNG DẪN HỌC SINH LỚP 5GIẢI TOÁN VỀ TỈ SỐ PHẦN TRĂMI-LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Trong chương trình toán lớp 5 hiện hành, mạch kiến thức số học có nộidung về tỉ số phần trăm và giải toán về tỉ số phần trăm . Nội dung này được đưavào chính thức là 7 tiết , trong đó có 1 tiết cung cấp về khái niệm tỉ số phầntrăm, 3 tiết giải toán về tỉ số phần trăm và 4 tiết luyện tập. Còn lại là những bàitoán phần trăm đơn lẻ, nằm rải rác xen kẽ với các yếu tố khác trong cấu trúcchương trình . Tỉ số phần trăm là một kiến thức mới mẻ so với các lớp học dưới,mang tính trừu tượng cao. Dạy – học về “ tỉ số phần trăm” và “ giải toán về tỉ số phần trăm” khôngchỉ củng cố các kiến thức toán học có liên quan mà còn giúp học sinh gắn họcvới hành , gắn nhà trường với thực tế cuộc sống lao động và sản xuất của xã hội.Qua việc học các bài toán về Tỉ số phần trăm, học sinh có hiểu biết thêm về thựctế, vận dụng được vào việc tính toán trong thực tế như: Tính tỉ số phần trăm cácloại học sinh (theo giới tính hoặc theo học lực, …..) trong lớp mình học haytrong nhà trường, tính tiền vốn, tiến lãi khi mua bán hàng hóa hay khi gửi tiềntiết kiêm; tính sản phẩm làm được theo kế hoạch dự định, ..v..v…Đồng thời rènnhững phẩm chất không thể thiếu của người lao động đối với học sinh Tiểu học. Nhưng việc dạy – học “Tỉ số phần trăm” và “Giải toán về tỉ số phần trăm”không phải là việc dễ đối với cả giáo viên và học sinh Tiểu học, mà cụ thể làgiáo viên và học sinh lớp 5.Bản thân những bài toán về tỉ số phần trăm vừa thiết thực lại vừa rất trừu tượng,HS phải làm quen với nhiều thuật ngữ mới như: “ đạt một số phần trăm chỉ tiêu ;vượt kế hoạch; vượt chỉ tiêu; vốn ; lãi; lãi suất”…, đòi hỏi phải có năng lực tưduy , khả năng suy luận hợp lí , cách phát hiện và giải quyết các vấn đề ... Qua thực tế giảng dạy toán lớp 5 cải cách, khi dạy học yếu tố giải toán vềtỉ số phần trăm, tôi nhận thấy những hạn chế của học sinh thường gặp phải là: -Thứ nhất,HS chưa kịp làm quen với cách viết thêm kí hiệu “ %” vào bênphải của số nên thường không hiểu rõ ý nghĩa của tỉ số phần trăm. -Thứ hai, HS khó định dạng bài tập. Dạng bài tập tìm tỉ số phần trăm củahai số đã được khái quát thành quy tắc ( muốn tìm tỉ số phần trăm của hai số, tatìm thương của hai số, nhân thương đó với 100 rồi viết thêm kí hiệu “ %” vàobên phải của tích vừa tìm được), nhưng với hai dạng bài tập còn lại chỉ thể hiệnra dưới hình thức bài tập mẫu, yêu cầu HS vận dụng tương tự. Vì không nắmvững ý nghĩa của tỉ số phần trăm, không phân tích rõ được bản chất bài toán,chưa nắm rõ mối quan hệ giữa ba dạng toán cơ bản về tỉ số phần trăm nên hiểumột cách mơ hồ. -Thứ ba, nhiều em xác định được dạng toán nhưng lại vận dụng một cáchrập khuôn, máy móc mà không hiểu được thực chất của vấn đề cần giải quyếtnên khi gặp bài toán có cùng nội dung nhưng lời lẽ khác đi thì các em lại lúngtúng. Nguyên nhân chủ yếu là do học sinh đã vận dụng một cách máy móc bàitập mẫu mà không hiểu bản chất của bài toán nên khi không có bài tập mẫu thìcác em làm sai. Thông thường các em hay nhầm lẫn giữa hai dạng bài tập: “ Tìmgiá trị tỉ số phần trăm của một số cho trước” và “ Tìm một số khi biết giá trị tỉ sốphần trăm của số đó”.Điều này thể hiện rất rõ khi học sinh gặp các bài toán đơnlẻ được sắp xếp xen kẽ với các yếu tố khác( theo nguyên tắc tích hợp), thường làcác em có biểu hiện lúng túng khi giải quyết các vấn đề đặt ra của bài toán Về phía giáo viên, nhìn chung mọi giáo viên đều quan tâm về nội dungnày, có đầu tư, nghiên cứu cho mỗi tiết dạy. Tuy nhiên, đôi khi còn lệ thuộc vàosách giáo khoa nên rập khuôn một cách máy móc, dẫn đến học sinh hiểu bài mộtcách mơ hồ, giáo viên giảng giải nhiều nhưng lại chưa khắc sâu được bài học,thành ra lúng túng. Thực trạng này cũng góp phần làm giảm chất lượng dạy –học môn Toán trong nhà trường. Từ việc xác định vị trí, vai trò của nội dung toán về tỉ số phần trăm cũngnhư những băn khoăn về cách dạy và học kiến thức này . Bản thân tôi là mộtgiáo viên nhiều năm dạy lớp 5, tôi nghĩ cần phải có một giải pháp cụ thể giúphọc sinh nắm – hiểu và giải được các bài toán về tỉ số phần trăm một cách chắcchắn hơn. Tôi chọn nội dung: “Một số giải pháp hướng dẫn học sinh lớp 5 giảitoán về tỉ số phần trăm” để nghiên cứu, thực nghiệm, nhằm góp phần tìm ra biệnpháp khắc phục khó khăn cho bản thân, cho đồng nghiệp cũng như giúp các emhọc sinh lớp 5 nắm chắc kiến thức khi học đến nội dung này.II- TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI 1- Cơ sở lý luận Dạy học toán ở bậc Tiểu học nhằm giúp HS: Có những kiến thức cơ bảnban đầu về số học các số tự nhiên ,phân số, số thập phân; các đại lượng thôngdụng;một số yếu tố hình học và thống kê đơn giản. Hình thành các kĩ năng tính,đo lường, giải bài toán có nhiều ứng dụng thiết thực trong đời ...