SKKN: Một số kinh nghiệm dạy bài thực hành trong chương trình Sinh 8

Sáng kiến “Một số kinh nghiệm dạy bài thực hành trong chương trình Sinh 8” giúp học sinh rèn kỹ năng quan sát, kỹ năng nghiên cứu thực nghiệm bộ môn, đặc biệt là các kỹ năng áp dụng trong thực tế như: kỹ năng sơ cứu băng bó gãy xương, cầm máu và hô hấp nhân tạo. Rèn luyện kỹ năng làm tường trình, thu hoạch giúp học sinh bổ sung kiến thức và kiểm nghiệm kiến thức qua thực tế. Mời quý thầy cô tham khảo sáng kiến trên.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SKKN: Một số kinh nghiệm dạy bài thực hành trong chương trình Sinh 8 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆMMỘT SỐ KINH NGHIỆM DẠY BÀITHỰC HÀNH TRONG CHƯƠNG TRÌNH SINH 8A. Đặt vấn đề Ngành giáo dục đã và đang thực hiện đổi mới phương pháp dạy học theohướng phát huy tính tích cực tự giác của học sinh. Trong phương pháp dạy họcmới này, học sinh là người chủ động tim ra kiến thức dưới sự hướng dẫn của giáoviên. Đặc biệt trong những năm học qua, toàn ngành đang tích cực hưởng ứngcuộc vận động hai không “ Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thànhtích trong giáo dục”. Vì vậy việc trang bị hệ thống kiến thức cho học sinh là vấnđề đang được toàn xã hội quan tâm. Với mục tiêu phát triển toàn diện, mỗi bộmôn có một vị trí và vai trò nhất định, môn Sinh học 8 cũng nằm trong hệ thốngđó và nó góp phần thực hiện tốt mục tiêu và nhiệm vụ của bộ môn Sinh học. Đểthực hiện được mục tiêu đó phải kể đến vai trò quan trọng của các tiết thực hành.Trong khi đó các tiết thực hành thường bị xem nhẹ, ít được coi trọng chưa pháthuy được vai trò của nó.B. Nội dungI- Cơ sở lý luận: Bộ môn Sinh học nói chung và Sinh học lóp 8 nói riêng là bộ môn khoahọc thực nghiệm nằm trong hệ thống khoa học tự nhiên cần có sự kết hợp linhhoạt giữa các phương pháp, giữa lý thuyết và thực hành. Sinh học 8 nhằm cung cấp cho học sinh những hiểu biết khoa học về đặcđiểm cấu tạo, hoạt động của các cơ quan, hệ cơ quan và mọi hoạt động sống củacon người gíup cho con người sinh tồn và phát triển. Trên cơ sở đó giáo dục chohọc sinh biết các biện pháp giữ gìn vệ sinh, rèn luyện thân thể, bảo vệ và tăngcường sức khoẻ, nâng cao năng suất, hiệu quả trong học tập góp phần thực hiệnmục tiêu đào tạo những con người lao động linh hoạt năng động, sáng tạo, đápứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Để thực hiện mục tiêu trên, việc dạy Sinh học 8 cần phải thực hiện đầy đủcác nhiệm vụ trang bị các kiến thức, phát triển năng lực nhận thức, rèn kỹ năng ,kỹ xảo đặc biệt là kỹ năng thực hành, vận dụng. Việc rèn luyện các kỹ năng trênphải được chú trọng thông qua các tiết thực hành. Qua các tiết thực hành có thể gíup học sinh rèn luyện các năng lực sau: - Khai thác kiến thức từ quan sát và từ mẫu vật, hình ảnh. - Rèn kỹ năng quan sát, kỹ năng nghiên cứu thực nghiệm bộ môn, đặc biệt là các kỹ năng áp dụng trong thực tế như: kỹ năng sơ cứu băng bó gãy xương, cầm máu và hô hấp nhân tạo. - Rèn luyện kỹ năng làm tường trình, thu hoạch giúp học sinh bổ sung kiến thức và kiểm nghiệm kiến thức qua thực tế. Từ đó thấy được vị thế và vai trò của thực hành là rất quan trọng không thểthiếu được trong các môn khoa học tự nhiên nói chung và Sinh học 8 nói riêng.II- Cơ sở thực tiễn: Trên thực tế khi dạy các bài: về cấu tạo mô, tế bào, hoạt động của enzimtrong nước bọt, chức năng của tuỷ sống.. sẽ không sâu sắc, học sinh không đượccủng cố và kiểm nghiệm kiến thức nếu như không có các tiết thực hành hỗ trợ vàcác tiết thực hành cũng không được thực hiện thành công nếu không có lý thuyết“ lý thuyết không có thực hành là lý thuyết suông, thực hành không có lý thuyết làthực hành mù quáng” . Các kiến thức sẽ đầy đủ hơn, sâu sắc hơn khi học sinhđược tự tìm tòi, kiểm nghiệm qua thực hành trăm nghe không bằng một thấy”các thí nghiệm, các buổi quan sát thiên nhiên sẽ gây hứng thú học tập Sinh họccho học sinh, phát huy tính tích cực tư duy, chủ động giúp học sinh tìm ra kiếnthức. Để nâng cao chất lượng giảng dạy các bài thực hành trong chương trìnhSinh học 8 không phải bài nào cũng đơn giản, dễ làm, dễ hiểu. Bởi vì có nhữngbài thực hành sát với thực tế như các bài về Sơ cứu người, nhưng có những bài rấtkhó và vượt xa khả năng của học sinh như bài: phân tích một khẩu phần ăn và lậpkhẩu phần ăn cân đối, tìm hiểu en-zim trong tuyến nước bọt ... Qua khảo sát kỹ năng thực hành bài đầu năm kết quả kỹ năng thực hành đạttỉ lệ thấp cụ thể: Kết quả Số HS tham gia Làm tốt Đạt yêu cầu Chưa đạt yêu cầu thực hành SL (%) SL (%) SL (%) 30 4 13,3 11 36,7 15 50,0 Qua nghiên cứu SGKSinh học, các tài liệu có liên quan và kết quả thựctrạng giảng dạy các bài thực hành Sinh học 8, kết hợp với vốn hiểu biết kiến thứcvà kinh nghiệm tích luỹ bản thân. Tôi mạnh dạn đưa ra một số kinh nghiêm giảngdạy bài thực hành trong bộ môn sinh học lớp 8.III.Mộtsố kinh nghiệm dạybài thực hành trong chương trình sinh học 81. Định hướng phương pháp chung về dạy các bài thực hành SH 8* Về giáo viên đóng vai trò là người tổ chức, hướng dẫn cần phải: - Chuẩn bị và kiểm tra đồ dùng thực hành cần thiết. - Căn cứ vào các bước thực hành của SGK phát triển theo định hướng của GV. - Trong quá trình thực hành được thể hiện ở các nhóm nhưng thu hoạch lạiđược thể hiện ở các cá nhân.* Về hoạt đ ...