SKKN: Một số vấn đề về phương pháp giảng dạy tích hợp đối với Ngữ Văn 9

Giảng dạy tích hợp đối với Ngữ văn 9 là một trong những nhiệm vụ trọng tâm đối với chương trình và sách giáo khoa lần này là: Đổi mới phương pháp dạy và học. Trong chương trình Ngữ văn THCS tích hợp 3 phân môn: Văn - Tiếng Việt - Tập làm văn lần này có tác dụng tạo mối liên kết khăng khít với nhau. Vì vậy việc giảng dạy theo hướng tích hợp có tác dụng lớn đối với học sinh trong việc hấp thụ kiến thức cấu trúc sách giáo khoa Ngữ văn THCS cho thấy sự nhấn mạnh những điểm đồng quy về kiến thức, kĩ năng giữa 3 phân môn để thực hiện quan điểm tích hợp. Mời quý thầy cô tham khảo sáng kiến “Một số vấn đề về phương pháp giảng dạy tích hợp đối với Ngữ Văn 9”.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SKKN: Một số vấn đề về phương pháp giảng dạy tích hợp đối với Ngữ Văn 9 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM VẤN ĐỀ VỀ PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY TÍCH HỢPĐỐI VỚI BỘ MÔN NGỮ VĂN 9 PHẦN THỨ NHẤTI .Lý do chọn đề tài Năm học 2011-2012 là năm thứ năm thực hiện chương trình thay sách giáokhoa và được triển khai đại trà trên toàn quốc. Trong bối cảnh ngành Giáo dụcvà Đào tạo đang nỗ lực đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tínhtích cực chủ động sáng tạo của học sinh. Phương pháp dạy học được coi là cáchthức hoạt động của giáo viên khi tổ chức các hoạt động học tập, nhằm giúp họcsinh đạt được các mục tiêu dạy học. để thực hiện công cuộc đổi mới giáo dụcđòi hỏi phải có sự đầu tư quan tâm thích đáng từ nhiều mặt. Chương trình ngữvăn 9 của THCS được xây dựng theo nguyên tắc tích hợp. Theo chương trìnhnày, ba phân môn: Văn - Tiếng Việt và Tập làm văn được thống nhất lại thànhmột môn học, gọi là môn Ngữ văn. Coi trọng tính thực hành, sách giáo khoaNgữ Văn 9 đã tập trung theo hướng phát huy tính chủ động sáng tạo của họcsinh trong học tập, trong đó phần Tiếng Việt và lí thuyết Tập làm văn đã đượccoi trọng. Qua thực tế giảng dạy, tôi đã nhận thức rõ: Tiếng Việt là phân môn nền tảng,là công cụ giao tiếp quan trọng trong đời sống và là cơ sở cho các môn họctrong hệ thống trường phổ thông. Từ sự vận dụng Tiếng Việt trong việc lý giảivẻ đẹp và hiệu quả của nghệ thuật ngôn từ trong tác phẩm văn học, trong TậpLàm Văn và giao tiếp hằng ngày. Học sinh sẽ tự nâng cao các tri thức TiếngViệt và Văn học để tạo lập các kiểu văn bản nói và văn bản viết. Như vậy sản phẩm của Tập Làm Văn là căn cứ cơ bản để đánh giá kết quảviệc học Tiếng Việt và Văn học của học sinh để hướng tới kỹ năng cơ bản: đọc,nói, viết mà chương trình đã đặt ra. Chính từ việc nhận thức được tầm quantrọng như trên, tôi xin một vài ý kiến về việc giảng dạy tích hợp đối với mônNgữ văn lớp 9. Dạy học theo nguyên tắc tích hợp ở Ngữ văn 9 có một sự liên hệ chặt chẽ vớinhững kiến thức đã học ở bậc Tiểu học: từ thực tiễn giảng dạy, tôi nhận thấy sựtiếp thu kiến thức và khả năng thực hành cảu học sinh khi học ở THCS cònnhiều hạn chế. Do vậy khi đưa những câu hỏi tích hợp từ kiến thức ở Tiểu họcđể hình thành, củng cố, khắc sâu kiến thức cho học sinh. Tích hợp là một vấn đềrất lớn không riêng gì đối với môn Ngữ văn. Tuy nhiên, môn Ngữ văn có nhiềuđiều kiện thuận lợi để thực hiện trước một bước. Văn học – Tiếng Việt và Tậplàm văn đều có một yếu tố chung là Tiếng Việt, dù dạy văn học, Tiếng Việt hayTập làm văn thì tất cả đều do một giáo viên đảm nhiệm và người giáo viên đódo một khoa đào tạo. Dĩ nhiên, việc cải tiến chương trình Ngữ Văn theo hướngtích hợp có vận dụng kinh nghiệm của nhiều nước, song trước hết là xuất pháttừ thực tiễn giáo dục của Việt Nam. Việc tách môn văn thành 3 phân môn trên20 năm qua tuy đưa lại một số kinh nghiệm nhất định song đã ngày càng bộc lộnhiều nhược điểm, đặc biệt ở bậc THCS. Hướng phấn đấu bao quát cua việcthực hiện chương trình môn Ngữ văn theo tinh thần tích hợp là làm sao kết hợpđược thật tốt việc hình thành 4 kĩ năng: Nghe, nói, viết. Chương trình viếtkhông nhằm mục đích riêng cho từng phân môn mà chỉ viết mục tiêu chung chomôn Ngữ văn chính là vì thế. Để giải quyết một điểm nào đó trong yêu cầu củachương trình đều phải có sự đóng góp hợp lực của cả 3 phân môn. không nênquan diểm “Tích hợp là phương pháp dùng để rút bớt môn học hoặc biện phápnhằm giảm tải” dẫu rằng đó là những hệ quả có thể xảy ra do việc thực hiệnphương hướng “Tích hợp”. Trên nền giáo dục hiện đại, tích hợp là phương phápnhằm phối hợp một cách tối ưu các quá trình học tập riêng rẽ các môn học.Phân môn khác nhau nhằm đáp ứng những mục tiêu, mục đích và yêu cầu cụthể khác nhau. Tích hợp được xem là nguyên tắc tổng hợp của việc xây dựng cả hệ thốngchương trình. Dạy tích hợp, người đứng lớp phải biết thực hiện mọi yêu cầu mộtcách linh hoạt, sáng tạo mà mấu chốt của sự sáng tạo là luôn suy nghĩ và mụctiêu của bộ môn Ngữ văn nói chung để tìm ra những yếu tố đồng quy giữa 3phần phân môn, tích hợp trong từng thời điểm theo từng vấn đề. Quan điểm tíchhợp phải quán triệt trong mọi khâu kể cả khâu đánh giá. Có thể có những bài tậpriêng cho từng phân môn, song chúng ta cần đánh giá cao những học sinh biếtsử dụng những kiến thức của phân môn khác. Đó chính là những thói quen, cơsở ban đầu để sau này học lên, các em sẽ có điều kiện tiếp thu và vân dụng dễdàng hơn phương pháp nghiên cứu nghiên ngành, cũng như khi vào đời, các emcó khả năng giải quyết dễ dàng hơn các vấn đề thực tiễn vì mọi tình huống xảyra trong cuộc sống bao giờ cũng là tình huống tích hợp. Tích hợp phải phát huytối đa tính tích cực, tính sáng tạo của học sinh, chủ thể học tập ở tất cả mọikhâu: từ việc chuẩn bị bài, sưu tập tư liệu trong tổ, nhóm, tự đáng giá và đánhgiá bạn, tham gia, hoạt động thực tiễn theo quan điểm đặc trưng bộ môn. Xuất phát từ việc đổi mới phương ...