SKKN: Một vài kinh nghiệm về dạy - học loại bài hướng dẫn đọc thêm

Việc đổi mới phương pháp dạy học Văn tác động đến việc thay đổi chương trình, nội dung sách giáo khoa, cách đánh giá học sinh ... Một trong những sự đổi mới có thể nhận rõ đó là nội dung chương trình. Trong chương trình Ngữ Văn THCS , bên cạnh loại bài dạy học theo nghĩa truyền thống: Thầy và trò cùng hoạt động tìm hiểu toàn bộ giá trị nội dung và nghệ thuật tác phẩm (văn bản) thì còn có loại bài khác - loại bài "hướng dẫn đọc thêm". Mời quý thầy cô tham khảo sáng kiến “Một vài kinh nghiệm về dạy - học loại bài hướng dẫn đọc thêm”.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SKKN: Một vài kinh nghiệm về dạy - học loại bài hướng dẫn đọc thêm SÁNG KIẾN KINH NGHIỆMMỘT VÀI KINH NGHIỆMVỀ DẠY - HỌC LOẠI BÀIHƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM Đề cương sơ lược A. Đặt vấn đề B. Giải quyết vấn đề I. Cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn 1. Cơ sở lí luận a. Số lượng bài hướng dẫn đọc thêm trong chương trình ngữ văn THCS. b. Vị trí của loại bài này trong chương trình Ngữ Văn. c. Đặc trưng cơ bản về phương pháp dạy học loại bài này. 2. cơ sở thực tiễn a. Thực trạng dạy học loại bài này b. Kết quả. II. Một vài kinh nghiệm dạy học loại bài hướng dẫn đọcthêm. 1. Về nguyên tắc. 2. Về phương pháp. a. Phương pháp dạy học phần chú thích. b. Phương pháp dạy học phần đọc - hiểu văn bản. Bước 1: Hướng dẫn phương pháp đọc văn bản. Bước 2: Hướng dẫn phương pháp tìm hiểu văn bản. c. Hướng dẫn học phần tổng kết. C. Một thiết kế minh hoạ: (Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ - Nguyễn KhoaĐiềm) D. Kết quả thực nghiệm kinh nghiệm. E. Kết luận. G. Tài liệu tham khảo.A. Đặt vấn đề Đối với việc dạy học Ngữ Văn, phương pháp dạy học truyền thốnglấy giáo viên làm trung tâm đã thống trị hàng chục năm trong nhà trường,trở thành một tập quán có sức ì khó thay đổi. Thủ tướng Phạm Văn Đồnggọi đó là cách học theo điệu sáo nghĩa là chỉ bắt chước và lặp lại, khônghề có tính sáng tạo, hiệu quả đạt được thấp. Tình hình đó đặt ra một vấn đềbức thiết đối với đôi ngũ giáo viên nói riêng, với ngành giáo dục nóichung là phải đổi mới. Hạt nhân của sự đổi mới phương pháp dạy học là lấy học sinh làmtrung tâm, đề cao vai trò của người học nhằm phát huy tính tích cực, chủđộng, sáng tạo của học sinh. Người thầy tổ chức các hoạt động nhận thứcvà có vai trò quyết định đối với quá trình tổ chức hoạt động của trò. Thực tế từ khi đổi mới đến nay, giáo dục tích cực theo hướng coihọc sinh là trung tâm không chỉ đưa lại một sức sống mới cho giáo dục ởthời đại mới mà cũng là con đường có triển vọng để nhận thức lại cơ chếdạy học Văn, đặc biệt là dạy tác phẩm văn chương trong nhà trường. Việc đổi mới phương pháp dạy học Văn tác động đến việc thay đổichương trình, nội dung sách giáo khoa, cách đánh giá học sinh ... Mộttrong những sự đổi mới có thể nhận rõ đó là nội dung chương trình. Trongchương trình Ngữ Văn THCS , bên cạnh loại bài dạy học theo nghĩatruyền thống: Thầy và trò cùng hoạt động tìm hiểu toàn bộ giá trị nội dungvà nghệ thuật tác phẩm (văn bản) thì còn có loại bài khác - loại bài hướngdẫn đọc thêm. Đây không phải là loại bài mới, những vì chưa có một giáo trìnhnào của trường Sư phạm định hướng một cách rõ ràng cụ thể phương phápdạy học nên hầu hết giáo viên hết sức lúng túng khi dạy loại bài hướngdẫn đọc thêm này. Qua quá trình dạy học, tự tìm tòi, học hỏi thêm đồng nghiệp chúngtôi dần dần hình thành cho mình một cách, phương pháp dạy - học loại bàinày và bước đầu có kết quả. Trong phạm vị một sáng kiến kinh nghiêm,xin được nêu một vài kinh nghiệm của bản thân về dạy loại bài hướng dẫnđọc thêm trong chương trình Ngữ văn lớp 9.B. Giải quyết vấn đềI. Cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn1. Cơ sở lí luận:a. Trong cấu trúc chương trình Ngữ Văn THCS loại bài hướng dẫn đọcthêm chiếm dung lượng khá nhiều. Cụ thể: Bảng thống kê các văn bản hướng dẫn đọc thêm trong chương trình Ngữ Văn THCSTT Lớp Tên bài 1 6 - Văn bản: Bánh chưng, bánh giày 2 6 - Văn bản: Sự tích Hồ Gươm 3 6 - Văn bản: Ông lão đánh cá và con cá vàng 4 6 - Văn bản: Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng 5 6 - Văn bản: Lớn cưới, áo mới 6 6 - Văn bản: Con hổ có nghĩa 7 6 - Văn bản: Mưa 8 6 - Văn bản: Lòng yêu nước 9 7 - Văn bản: Sau phút chia li 10 7 - Văn bản: Xa ngắm thác núi Lư11 7 - Văn bản: Sài Gòn tôi yêu12 8 - Văn bản: Muốn làm thằng Cuội13 8 - Văn bản: Hai chữ nước nhà14 9 - Văn bản: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ15 9 - Văn bản: Những đứa trẻ16 9 - Văn bản: Con cò17 9 - Văn bản: Bến quê Như vậy số lượng bài hướng dẫn học thêm trong chương trình NgữVăn THCS là 17 bài dành cho cả 4 khối lớp - một số lượng không nhỏ vàcó ý nghĩa lớn với học sinh.b. Vị trí của loại bài này trong chương trình Ngữ Văn. Bên cạnh hệ thống các văn bản học chính thức, thì loại văn bảnhướng dẫn học thêm này góp phần làm giàu kiến thức văn học cho họcsinh. Đặc biệt nó có một vị trí quan trọng trong việc rèn luyện kĩ năng -phương pháp tự học, tự nghiên cứu một văn bản văn chương cho học sinh,góp phần hình thành cho các em một Văn hoá đọc đồng thời đáp ứngyêu cầu đổi mới dạy học Văn Phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạocủa học sinh.c. Đặc trưng cơ bản về phương ph ...