SKKN: Phương pháp giải nhanh bài toán dao động điều hòa – Con lắc lò xo

Sáng kiến “Phương pháp giải nhanh bài toán dao động điều hòa – Con lắc lò xo” nghiên cứu phương pháp giảng dạy bài Vật lý với quan điểm tiếp cận mới gúp cho học sinh có phương pháp phân tích và giải nhanh các dạng bài tập về dao động điều hòa con lắc lò xo giúp cho học sinh đạt được kết quả cao trong các kỳ thi bằng “Phương pháp Trắc nghiệm khách quan”. Mời quý thầy cô và các em tham khảo sáng kiến trên.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SKKN: Phương pháp giải nhanh bài toán dao động điều hòa – Con lắc lò xo SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM PHƯƠNG PHÁP GIẢI NHANH BÀITOÁN DAO ĐỘNG ĐIỀU HÒA – CON LẮC LÒ XO MỤC LỤCNội dung TrangPhần A: Mở đầu 1Phần B Nội dung 3Chương I: Thực trạng và giải pháp thực hiện đề tàiChương II: Bài tập vật lý phổ thông và vai trò của nó trong dạy học vật 4lý ở trường THPTChương III: Lý thuyết về dao động điều hòa – Con lắc lò xo 6Chương IV: Phân loại các dạng bài toán về Dao động điều hòa – Con 7lắc lò xo PHẦN C: 25Kết quả thu được từ đề tàiKết luậnTài liệu tham khảo 26 PHẦN A - MỞ ĐẦUI. Lý do chọn đề tài. Trong chương trình vật lý 12, phần dao động cơ học con lắc lò xo là phần cónhiều dạng toán, vận dụng công thức khá đa dạng, thường học sinh rất lúng túng khigặp các bài toán của phần này. Phần dao động cơ luôn chiếm tỉ lệ đáng kể trong các đề thi tốt nghiệp, cao đẳngvà đại học. Theo phân phối chương trình số tiết dành cho phần này lại không nhiều,với 3 tiết lý thuyết, 1 tiết bài tập, do đó việc lĩnh hội kiến thức lý thuyết, vận dụng lýthuyết để có kỹ năng giải và làm chủ cách giải các dạng toán về phần này là một vấnđề không dễ, đòi hỏi người thầy phải chủ động về kiến thức và phải có phương pháphướng dẫn học sinh giải bài tập một cách ngắn gọn, dễ hiểu dễ nhớ mới có thể đápứng được yêu cầu. Hiện này việc kiểm tra đánh giá về kết quả giảng dạy và thi tuyển trong các kỳthi quốc gia đối với môn vật lý chủ yếu là trắc nghiệm khách quan. Do vậy trắcnghiệm khách quan trở thành phương pháp chủ đạo trong kiểm tra đánh giá trong nhàtrường THPT. Điểm đáng lưu ý là nội dung kiến thức kiểm tra tương đối rộng, đòi hỏihọc sinh phải học kĩ, nắm vững toàn bộ kiến thức của chương trình, tránh học tủ, họclệch.Với mong muốn tìm được phương pháp giải các bài toán trắc nghiệm một cáchnhanh chóng linh hoạt đồng thời có khả năng trực quan hoá tư duy của học sinh và lôicuốn được nhiều học sinh tham gia vào quá trình giải bài tập cũng như giúp một sốhọc sinh không yêu thích hoặc không giỏi môn vật lý cảm thấy đơn giản hơn trongviệc giải các bài tập trắc nghiệm vật lý. Là giáo viên trực tiếp giảng dạy môn vật lý ở trường phổ thông, bằng kinhnghiệm thực tế tôi tổng kết hệ thống lại đề xuất “Phương pháp giải nhanh bài toándao động điều hòa – Con lắc lò xo” áp dụng cho lớp 12A2 nhằm nâng cao hiệu quảgiảng dạy môn học.II. Mục đích nghiên cứu. Hệ thống lại toàn bộ kiến thức lý thuyết về dao động điều hòa con lắc lò xo. Tổng hợp các dạng bài toán về dao động điều hòa con lắc lò xo. Phân tích các bài toán về “ Dao động điều hòa – con lắc lò xo” từ đó rút racách giải bài toán một cách nhanh nhất ngắn gọn nhất. Nghiên cứu phương pháp giảng dạy bài vật lý với quan điểm tiếp cận mới gúpcho học sinh có phương pháp phân tích và giải nhanh các dạng bài tập về dao độngđiều hòa con lắc lò xo giúp cho học sinh đạt được kết quả cao trong các kỳ thi bằng“Phương pháp Trắc nghiệm khách quan”III. Nhiệm vụ nghiên cứu. Trao đổi với đồng nghiệp về những khó khăn khi giảng dạy phần dao động điềuhòa con lắc lò xo, tìm hiểu những hạn chế và các thiếu sót của học sinh khi học lýthuyết và vận dụng lý thuyết làm bài tập. Thăm dò, khảo sát học sinh trước khi thực hiện đề tài, trao đổi với học sinh vềnhững khó khăn khi vận dụng lý thuyết giải bài tập phần này. Nghiên cứu các tài liệu về phương pháp dạy học vật lý ở trường phổ thông, cáctài liệu liên quan. Nghiên cứu lý thuyết về các nội dung ( Dao động điều hòa, con lắc lò xo). Vận dung lý thuyết trên để giải một số bài toán về “ Dao động điều hòa – conlắc lò xo ” Kiểm tra, đánh giá phân tích kết quả thu được sau khi thực hiện đề tài từ đó cósự điều chỉnh, bổ sung có hiệu quả.IV.Phương pháp nghiên cứu – Đối tượng nghiên cứu1. Phương pháp nghiên cứu : Nghiên cứu lý thuyết về “dao động động điều hòa – con lắc lò xo” vật lý 12 Phân tích và giải các bài tập phần “ Dao động điều hòa – con lắc lò xo” bằngnhiều cách => Cách giải ngắn gọn nhanh và cho kết quả chính xác. Sử dụng phương pháp hoạt động nhóm và động não khi dạy đề tài này cho họcsinh.2. Đối tượng nghiên cứu : Thực hiện dạy đề tài này trên lớp 12A2 trong năm học 2011 - 2012 so sánh kếtquả thu được với lớp 12A3 cùng đối tượng.3. Thời gian nghiên cứu: Nghiên cứu lý thuyết và thực hiện đề tài tháng 8 trước khi bắt đầu năm học mới2011 – 2012 Thực hiện dạy lý thuyết theo phân phối chương trình hiện hành. Dạy 4 tiết ôn tập rèn luyện kỹ năng cho học sinh lớp 12 vào tháng 9 năm 2011. Phân tích số liệu tổng hợp => kết quả kết thúc đề tài tháng 10/2011.V. Giải thuyết khoa học Thông thường khi giải các bài tập về “Dao động điều hòa – con lắc lò xo” họcsinh sẽ gặp phải một số các bài tập mang tính chất khảo sát mối liên hệ giữa các đạilượng vật lý và xác định giá trị các đại lượng này. Trên tinh thần trắc nghiệm kháchquan, nếu phải giải bài toán này trong thời gian ngắn thì quả là rất khó đối với học sinh.Do đó tôi hệ thống lại các loại toán thường gặp và hướng dẫn học sinh giải các bài tậpvị dụ cơ bản bằng nhiều cách để các em hiểu, ghi nhớ và dễ dàng giải quyết các bài toántương tự khi gặp phải. Triển khai có hiệu quả phương pháp sẽ góp phần nâng cao chất lượng dạy họcgiúp học sinh nắm vững kiến thức và vận dụng một cách thành thạo đạt kết quả caotrong các kỳ thi.VI. Giới hạn áp dụng của đề tài. Trong giới hạn đề tài tôi chỉ đưa ra một số phương pháp, cách giải nhan ...