SKKN: Sử dụng sơ đồ đoạn thẳng trong việc giải toán cho học sinh lớp 5

Sử dụng sơ đồ đoạn thẳng trong giải toán sẽ giúp học sinh nhớ lâu, bổ sumg những hiểu biết để nắm được các kiến thức trừu tượng , học sinh hứng thú học tập. Mời quý thầy cô tham khảo sáng kiến “ Sử dụng sơ đồ đoạn thẳng trong việc giải toán cho học sinh lớp 5”.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SKKN: Sử dụng sơ đồ đoạn thẳng trong việc giải toán cho học sinh lớp 5 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM SỬ DỤNG SƠ ĐỒ ĐOẠNTHẲNG TRONG DẠY HỌCGIẢI TOÁN CHO HỌC SINH LỚP 5I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI Môn Toán là một môn học trọng tâm góp phần tích cực thực hiệnmục tiêu giáo dục, đào tạo con người toàn diện ở các bậc học. Đặc biệt, bậchọc tiểu học là bậc học nền tảng cho việc hình thành và phát triển nhân cáchcon người trong sự nghiệp giáo dục của đất nước. Ở mỗi lớp, môn Toán có vị trí, yêu cầu, nhiệm vụ khác nhau. Đặc biệt ởgiai đoạn cuối bậc tiểu học, môn Toán có nhiệm vụ tạo cho học sinh cơ sởđể tiếp tục lên bậc trung học, vừa chuẩn bị kiến thức, kĩ năng cần thiết để cácem bước vào cuộc sống lao động. Do đó ở giai đoạn này, việc dạy và họcmôn Toán vừa phải quan tâm đến việc hệ thống hóa, khái quát hóa nội dunghọc tập, vừa phải đáp ứng những nhu cầu của cuộc sống để học sinh dễ dàngthích nghi hơn khi vào đời. Toán lớp 5 củng cố kĩ năng giải toán với các bài toán hợp ( có lời văn )có đến 3, 4 bước. Cụ thể các dạng toán: “Tìm hai số khi biết tổng ( hiệu ) vàtỉ số của hai số đó”, toán chuyển động đều. Việc dạy học sinh giải tốt cácloại toán trên là một vấn đề đang đề cập tới. Vì ngoài việc củng cố kĩ năngthực hiện các phép số học cần phải củng cố kĩ năng tiến hành các bước giảithông qua việc tóm tắt bằng sơ đồ đoạn thẳng. Ngoài ra, thông qua quá trìnhtóm tắt và giải các loại toán này còn rèn luyện cho học sinh khả năng diễnđạt bằng ngôn ngữ nói và viết. Bởi lẽ khi tham gia các loại toán này học sinhphải huy động toàn bộ tri thức, kĩ năng, phương pháp về giải toán tiểu họcgắn với cuộc sống thực tiễn. Khi học sinh giải được các loại toán điển hìnhthì đó là một hoạt động trí tuệ hết sức khó khăn và phức tạp. Việc hình thành cho học sinh kĩ năng giải toán bằng phương pháp sốhọc còn khó khăn hơn kĩ năng tính vì những loại toán này là loại toán kếthợp nhiều khái niệm, nhiều quan hệ toán học, đòi hỏi học sinh phải độc lậpsuy nghĩ. Cũng thông qua giải toán mà học sinh nắm được một số khái niệmvề toán học. Qua thực tế giảng dạy cho HS lớp 5, có khoảng 25% - 30% học sinhchưa thành thạo về giải toán có lời văn . Sử dụng sơ đồ đoạn thẳng trong giải toán sẽ giúp học sinh nhớ lâu, bổsumg những hiểu biết để nắm được các kiến thức trừu tượng , học sinh hứngthú học tập. Chính vì những lí do trên nên tôi mạnh dạn chọn đề tài “Sử dụng sơ đồđoạn thẳng trong việc giải toán cho học sinh lớp 5”.II. THỰC TRẠNG TRƯỚC KHI THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP CỦAĐỀ TÀI 1. Thuận lợi - Vấn đề giáo dục được toàn xã hội quan tâm. Sự hỗ trợ tích cực về phíanhà trường. Đồ dùng dạy học phục vụ cho những tiết học toán đầy đủ nênhọc sinh có điều kiện phát huy thành tích học tập. - Trong học toán, học sinh được giáo viên hướng dẫn thường xuyên việcphân tích , tóm tắt đề nhất là hình thành nội dung bằng sơ đồ đoạn thẳng.Học sinh được thực hành tóm tắt đề toán bằng sơ đồ đoạn thẳng trên bảngcon, bảng nhóm, bảng lớp, vở. - Sử dụng sơ đồ đoạn thẳng trong giải toán có lời văn sẽ giúp học sinhtích lũy được những hình tượng cụ thể, quan sát để tạo chỗ dựa cho quá trìnhtrừu tượng hóa trong dạy học toán ở tiểu học. - Giúp học sinh thoát khỏi sơ đồ cụ thể của bài tập. - Giúp học sinh có khả năng phân tích tổng hợp, trừu tượng hóa, cụthể hóa. - Giáo viên tạo cơ hội để học sinh tự phát hiện, tự giải quyết vấn đề, tựchiếm lĩnh kiến thức và phát huy năng lực cá nhân. 2. Khó khăn - Dùng một đoạn thẳng nào đó để thay thế cho một số chưa biết vàtrên sơ đồ các số bằng nhau phải được biểu diễn bằng các đoạn thẳng bằngnhau nên giáo viên cần lưu ý giúp học sinh tóm tắt bằng sơ đồ cho chính xácvà tìm được cách giải thích hợp. - Trí nhớ của các em chưa thoát khỏi tư duy cụ thể nên còn ngại khókhi gặp các bài toán phức tạp. Từ đó dẫn đến kết quả học tập của các emchưa cao. - Một số học sinh gia đình còn khó khăn nên chưa quan tâm đúngmức đến việc học của con em mình dẫn đến kết quả học tập còn thấp. - Một số học sinh chưa ý thức việc học của mình. 3. Số liệu thống kê Trước khi thực hiện giải pháp, học sinh gặp rất nhiều khó khăn trongquá trình giải toán có lời văn, chất lượng được thống kê như sau: NĂM HỌC: 2008 – 2009 ( trước khi thực hiện biện pháp)Thời Tổng Giỏi Khá Trung bình Yếuđiểm số TS % TS % TS % TS % HSĐầu năm 32 5 15,6 12 37,5 10 31,2 5 15,6Cuối kì I 32 5 15,6 13 40,6 9 28,1 5 15,6Cuối kì II 32 6 18,8 13 40,6 9 28,1 4 12,5 * Nhận xét: Qua số liệu thống kê cho thấy số học sinh đạt loại giỏi rất ít,số học sinh đạt trung bình và yếu khá cao. Điều đó cho thấy học sinh chưanắm vững về cách giải toán có lời văn.III. NỘI DUNG ĐỀ TÀI 1. Cơ sở l ...